Để bảo hiểm xe máy đi vào thực chất

Theo đó, từ ngày 1/1/2025, Luật Trật tự ATGT đường bộ năm 2024 thay thế cho Luật Giao thông đường bộ 2008 sẽ chính thức có hiệu lực. Hiện nay, Bộ GTVT lấy ý kiến Nhân dân về Dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của luật này và dự kiến 7 nghị định hướng dẫn thi hành sẽ được Chính phủ ban hành trước ngày 15/10/2024.

Đáng chú ý, trong dự thảo lần 2 (ngày 29/7/2024) quy định về bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe máy hiện hành (Nghị định 123/2021) vẫn được bảo lưu - bắt buộc chủ xe mô tô, xe gắn máy và xe máy điện phải có bảo hiểm trách nhiệm dân sự, giống như chủ xe ô tô.

Tuy nhiên, trong dự thảo Nghị định có một quy định mới (khoản 5, Điều 6) về bộ cơ sở dữ liệu bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc của chủ xe cơ giới và xe máy chuyên dùng. Cơ sở dữ liệu này sẽ được quản lý tập trung thống nhất từ Trung ương đến địa phương, đảm bảo tính chính xác, kịp thời.

Về mức phạt, người điều khiển mô tô, xe gắn máy, các loại xe tương tự mô tô và các loại xe tương tự xe gắn máy không có, hoặc không mang theo giấy chứng nhận bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới còn hiệu lực sẽ bị phạt tiền từ 100.000 - 200.000 đồng.

Trao đổi với Diễn đàn Doanh nghiệp, luật sư Nguyễn Đức Biên – Giám đốc Công ty Luật TNHH Đại La cho hay, thực tế từ năm 2020 đến nay, nhiều cuộc tranh luận về bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ xe máy vẫn diễn ra trên nhiều diễn đàn với những quan điểm trái chiều. Tuy nhiên, vị luật sư nhấn mạnh rằng, bảo hiểm xe máy có ý nghĩa thiết thực là một thực tế. Loại bảo hiểm này nhằm bảo vệ về mặt tài chính cho chủ phương tiện. Người tham gia sẽ được chi trả các quyền lợi khi xảy ra tai nạn dẫn tới những thiệt hại về sức khỏe.

Theo đó, các đối tượng được chi trả quyền lợi bao gồm xe gắn máy, người ngồi trên xe, người bị tai nạn, người bị thiệt hại về thân thể. Bảo hiểm xe máy cũng góp phần hạn chế tình trạng người gây tai nạn bỏ trốn do sợ phải bồi thường.

Nói về chuyện bắt buộc hay không bắt buộc, vị luật sư cho rằng nhiều quy định siết chặt đối với lĩnh vực giao thông sẽ góp phần tạo thành thói quen tốt như đã lái xe máy là phải đội mũ bảo hiểm, hay đã lái xe thì không uống rượu bia…

“Đối với bảo hiểm xe máy cũng vậy, khi nào người dân nhận thức việc mua bảo hiểm xe máy là cần thiết và làm theo thói quen chứ không chỉ là đối phó. Khi đó, chúng ta có thể quy định mua bảo hiểm xe máy không phải là bắt buộc mà chỉ là các thủ tục khuyến khích. Tuy nhiên, bên cạnh việc quy định bắt buộc mua bảo hiểm xe máy với chế tài mạnh mẽ, cơ quan chức năng cần quy định rút gọn các thủ tục để việc bảo hiểm xe máy được bồi thường nhiều hơn trong thời gian tới”, luật sư Biên nói.

Cũng theo luật sư Nguyễn Đức Biên, quy định bắt buộc phải có bảo hiểm xe máy không mới nhưng những bổ sung mới trong quy định về cập nhật hệ thống dữ liệu, tra cứu thông tin, thủ tục xử lý theo hướng chặt chẽ, giảm bớt phiền hà sẽ có tác động lớn, làm thay đổi mảng bảo hiểm xe máy theo hướng liên thông, minh bạch. Từ đó phát huy tính nhân văn, nhân đạo của bảo hiểm bắt buộc.

Đáng chú ý, theo Dự thảo nghị định mới, dữ liệu bảo hiểm chủ xe cơ giới phải tích hợp các thông tin cần thiết của người dân và cả các doanh nghiệp bảo hiểm, quản lý tập trung thống nhất từ Trung ương đến địa phương. Các chuyên gia cho rằng, điều này đảm bảo khi có sự cố giao thông xảy ra, quyền lợi của chủ xe máy gây tai nạn sẽ được tra cứu và xử lý theo quy định, tránh việc gọi 5 lần 7 lượt mà không thấy đại diện các doanh nghiệp bảo hiểm xuất hiện.

Theo luật sư Tạ Anh Tuấn – Giám đốc Công ty Luật EMME LAW, việc bổ sung quy định này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc tra cứu, giải quyết các vấn đề liên quan đến bảo hiểm một cách nhanh chóng, chính xác. Bởi hiện nay người dân tham gia bảo hiểm xe máy, khi tai nạn giao thông gây thiệt hại về tài sản hay tổn thương, thương tật về người, tài sản cho bên thứ ba, việc giải quyết bồi thường còn gặp nhiều khó khăn, thủ tục rườm rà và hầu như không được hưởng.

Đưa ra ý kiến góp ý, luật sư Tạ Anh Tuấn cho rằng, cần phải xem xét tăng mức bồi thường bảo hiểm; giảm bớt các trường hợp loại trừ trách nhiệm và đơn giản hóa hồ sơ thủ tục bồi thường. Các quy định này cần được điều chỉnh sao cho tỷ lệ chi trả bảo hiểm đối với xe máy cũng vào khoảng hơn 30% như các loại bảo hiểm khác. Bên cạnh đó, cần thanh kiểm tra và quản lý chặt chẽ hoạt động chi trả đối với các doanh nghiệp bảo hiểm, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

“Người dân mua bảo hiểm là để phòng ngừa rủi ro, vậy mà khi rủi ro xảy ra lại có nhiều kẽ hở để doanh nghiệp bảo hiểm trốn tránh trách nhiệm sẽ khiến người dân mất niềm tin. Chỉ khi chặt chẽ trong quản lý, minh bạch trong hồ sơ và chi trả bồi thường người dân thấy bớt rườm rà, phiền hà mới có thể gửi trọn niềm tin vào dịch vụ", vị luật sư nhấn mạnh.