Doanh nghiệp cần gì để chinh phục Gen Z trong kỷ nguyên xe điện?

Trong hành trình hướng tới giao thông xanh, Việt Nam đang chứng kiến sự trỗi dậy của thế hệ Gen Z như một lực lượng tiêu dùng tiên phong. Với tư duy cởi mở, khả năng tiếp cận công nghệ nhanh nhạy và ý thức rõ rệt về trách nhiệm môi trường, họ không chỉ là nhóm khách hàng tiềm năng mà còn đóng vai trò dẫn dắt xu hướng mới, góp phần định hình tương lai thị trường phương tiện xanh.

Nghiên cứu mới đây tại Trường Đại học Nguyễn Tất Thành (TP HCM) đã mang đến những kết quả tích cực. Khảo sát 511 người trẻ thuộc thế hệ Gen Z (sinh 1997–2012), nhóm nghiên cứu tập trung vào thị trường xe máy điện và sử dụng mô hình phân tích cấu trúc tuyến tính SEM-PLS để làm rõ mối quan hệ giữa các yếu tố thương hiệu xanh và ý định mua.

Kết quả cho thấy giá trị xanh cảm nhận (perceived green value) là yếu tố dự báo mạnh mẽ nhất đối với ý định sở hữu. Khi người trẻ tin rằng sản phẩm không chỉ thân thiện môi trường mà còn mang lại lợi ích thiết thực như tiết kiệm chi phí vận hành, tiện ích công nghệ hay trải nghiệm thoải mái, khả năng họ sẵn sàng chi tiền sẽ cao hơn nhiều. Đây là minh chứng rằng Gen Z không coi “xanh” chỉ là khẩu hiệu, mà thực sự muốn biến nó thành một phần trong đời sống hằng ngày.

Trong các yếu tố xây dựng thương hiệu xanh, lòng trung thành thương hiệu và chất lượng cảm nhận được xác định là có tác động lớn nhất. Điều này cho thấy Gen Z sẵn sàng gắn bó lâu dài với những thương hiệu biết chứng minh giá trị thực tế thay vì chỉ dựa vào uy tín truyền thống. Ngược lại, liên tưởng thương hiệu chỉ tạo ảnh hưởng nhẹ, còn nhận thức thương hiệu gần như không đóng vai trò rõ rệt. Đây có thể xem là cơ hội để các thương hiệu mới hoặc các hãng trẻ dễ dàng tiếp cận khách hàng Gen Z, miễn là họ mang đến trải nghiệm thuyết phục.

Một điểm đáng chú ý là tiếp thị xanh vốn thường được coi là công cụ chủ lực lại chưa phát huy hiệu quả tương xứng. Nguyên nhân đến từ việc nhiều chiến dịch còn thiên về thông điệp chung chung, thiếu bằng chứng cụ thể. Song chính điều này lại mở ra khoảng trống để doanh nghiệp bứt phá. Khi truyền thông gắn liền với hành động, ví dụ công bố số liệu tiết kiệm năng lượng, chương trình tái chế pin hay cam kết giảm phát thải, thương hiệu dễ dàng ghi điểm trong mắt Gen Z. Đây là thế hệ nhạy bén và có yêu cầu cao về tính xác thực, vì vậy một chiến dịch minh bạch có thể biến họ thành “đại sứ thương hiệu” tự nguyện.

Những kết quả nghiên cứu không chỉ phản ánh thị trường xe máy điện mà còn soi chiếu lên hành vi của Gen Z đối với ô tô. Anh Lê Mạnh Linh, admin cộng đồng “Anh em Mê Xe”, nhận định rằng quyết định mua xe của Gen Z khởi phát từ nhu cầu thiết thực, nhưng nhanh chóng chịu tác động bởi công nghệ và cảm xúc. Họ có thể lựa chọn một mẫu xe chỉ vì thích tính năng đặc biệt, hoặc đơn giản vì thần tượng sử dụng mẫu xe ấy.

Khác với thế hệ trước vốn nặng định kiến thương hiệu như xe Nhật phải bền, xe Đức mới sang, Gen Z cởi mở hơn nhiều. Họ sẵn sàng thử những lựa chọn mới, kể cả từ các thương hiệu Trung Quốc, miễn là sản phẩm phù hợp với gu và túi tiền. Điều này tạo ra môi trường cạnh tranh công bằng, nơi bất kỳ hãng nào cũng có cơ hội chinh phục khách hàng nếu đáp ứng đúng kỳ vọng.

Đặc biệt, công nghệ được xem là “chìa khóa vàng” trong quyết định mua. Ngay cả ở phân khúc phổ thông, Gen Z vẫn kỳ vọng xe có màn hình giải trí lớn, sạc nhanh, kết nối thông minh hoặc hệ thống an toàn chủ động. Với họ, phương tiện không chỉ để di chuyển mà còn để trải nghiệm và thể hiện phong cách sống. Dù là xe máy điện hay ô tô điện, logic tiêu dùng chung của thế hệ này đều xoay quanh ba trụ cột: xanh – thông minh – gắn với phong cách sống.

Từ kết quả nghiên cứu đến thực tế thị trường, có thể thấy doanh nghiệp đang đứng trước cơ hội vàng để chinh phục Gen Z. Nếu tập trung vào chất lượng sản phẩm, đảm bảo giá trị xanh thực chất và tích hợp công nghệ hợp “gu”, đồng thời truyền tải bằng ngôn ngữ minh bạch, gần gũi, các hãng sẽ có lợi thế lớn. Một khi niềm tin được xây dựng, Gen Z không chỉ trở thành khách hàng trung thành mà còn là những người ủng hộ mạnh mẽ nhất, góp phần lan tỏa xu hướng giao thông xanh.

Có thể khẳng định rằng Gen Z đang định hình tương lai của thị trường phương tiện xanh Việt Nam. Họ tìm kiếm sản phẩm gắn liền với công nghệ, phong cách sống và trách nhiệm môi trường. Và khi doanh nghiệp biết kết hợp cả ba yếu tố này, lựa chọn phương tiện xanh sẽ không còn dừng ở mức xu hướng, mà sẽ trở thành chuẩn mực tiêu dùng mới trong thập kỷ tới.