Việc liên kết chặt chẽ giữa cơ quan quản lý, viện nghiên cứu và doanh nghiệp sẽ tạo nên hệ sinh thái đổi mới sáng tạo trong xây dựng xanh tại Việt Nam.
Trong khuôn khổ Tuần lễ Công trình xanh và Giao thông xanh Việt Nam năm 2025, Vụ KHCN, MT & VLXD (Bộ Xây dựng) phối hợp Viện VLXD tổ chức Hội thảo với chủ đề “Tối ưu hóa sử dụng năng lượng, VLXD nhằm giảm thiểu phát thải trong công trình xanh”.
Chuyển đổi xanh ngành Xây dựng
Phát biểu khai mạc Hội thảo, ông Lê Văn Kế - Phó Vụ trưởng Vụ KHCN, MT&VLXD khẳng định, phát triển công trình xanh là xu hướng tất yếu, góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát thải ròng bằng "0" mà Việt Nam đã cam kết tại COP26.

Trong bối cảnh ngành Xây dựng là một trong những lĩnh vực tiêu thụ năng lượng và tài nguyên lớn, việc tối ưu hóa sử dụng năng lượng và vật liệu không chỉ giúp giảm phát thải khí nhà kính, mà còn thúc đẩy đổi mới công nghệ, nâng cao năng suất, chất lượng công trình và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Cụ thể, việc đẩy mạnh phát triển công trình xanh sẽ góp phần thúc đẩy sản xuất và sử dụng vật liệu xanh, vật liệu tái chế, giảm tiêu thụ năng lượng, nước, vật liệu và giảm phát thải CO₂.
Ông Lê Văn Kế cho biết, thực hiện định hướng của Chính phủ, Bộ Xây dựng đã triển khai nhiều chính sách quan trọng như Chiến lược phát triển VLXD Việt Nam đến năm 2030, định hướng 2050, Kế hoạch hành động ứng phó biến đổi khí hậu giai đoạn 2022-2030, và Quy chuẩn QCVN 09/BXD về công trình sử dụng năng lượng hiệu quả. Bên cạnh đó, các chương trình truyền thông, đào tạo và tăng cường năng lực đã góp phần mở rộng mạng lưới công trình xanh trên toàn quốc.
Tính đến nay, Việt Nam đã có hơn 600 công trình xanh, với tổng diện tích sàn gần 17 triệu m², thể hiện nỗ lực mạnh mẽ của các cơ quan, doanh nghiệp và cộng đồng trong tiến trình chuyển đổi xanh, hướng tới phát triển bền vững ngành Xây dựng.
Giải pháp then chốt giảm phát thải
Trong bối cảnh toàn cầu đối mặt với biến đổi khí hậu và cạn kiệt tài nguyên, ngành Xây dựng - lĩnh vực tiêu thụ hơn 40% tài nguyên thiên nhiên và phát thải khoảng 37% lượng khí CO₂ toàn cầu - đang đứng trước yêu cầu cấp thiết phải chuyển đổi mô hình phát triển theo hướng bền vững.
Ông Lê Cao Chiến - Phó Giám đốc Trung tâm Thiết bị, Môi trường và An toàn lao động (Viện VLXD - Bộ Xây dựng) cho biết, việc ứng dụng vật liệu tuần hoàn trong công trình xanh là giải pháp quan trọng giúp thực hiện mục tiêu phát thải ròng bằng “0” đến năm 2050, phù hợp với Kế hoạch hành động quốc gia về kinh tế tuần hoàn đến năm 2035 (Quyết định số 222/QĐ-TTg).
Theo ông Chiến, vật liệu tuần hoàn không chỉ góp phần giảm khai thác tài nguyên, giảm phát thải khí nhà kính mà còn tạo giá trị mới thông qua tái sử dụng, tái chế, kéo dài vòng đời vật liệu và giảm chất thải xây dựng. Việc áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế như LEED, LOTUS, EDGE đã thúc đẩy quá trình này, trong đó tiêu chí về vật liệu chiếm tới 12-20% tổng điểm đánh giá công trình xanh.
Một số hướng đi nổi bật được nêu gồm: sử dụng vật liệu phản xạ năng lượng mặt trời giúp giảm hiệu ứng đảo nhiệt đô thị; vật liệu cách nhiệt, cửa sổ tiết kiệm năng lượng nhằm tối ưu hiệu suất nhiệt công trình; và sản phẩm có nhãn môi trường (EPD), hàm lượng tái chế, hoặc thành phần hóa học minh bạch để đảm bảo an toàn sức khỏe và môi trường.
Ông Chiến nhấn mạnh, để mở rộng ứng dụng vật liệu tuần hoàn tại Việt Nam, cần hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, thúc đẩy cơ chế khuyến khích sản xuất và tiêu dùng bền vững, đồng thời tăng cường hợp tác giữa cơ quan quản lý, doanh nghiệp và các tổ chức nghiên cứu nhằm hướng tới ngành xây dựng xanh, tuần hoàn và phát triển bền vững.
Mang đến những giải pháp bền vững cùng ngành Xây dựng giảm phát thải CO₂, ông Lê Hữu Sang - Giám đốc Hỗ trợ vận hành Toàn cầu, Ngành Fiber Cement Saint - Gobain Việt Nam chia sẻ các nghiên cứu và giải pháp vật liệu nhẹ, có thể tái chế, góp phần trực tiếp giảm phát thải CO₂ trong xây dựng. Sản phẩm Duraflex Low Carbon của hãng giúp giảm 79% lượng khí CO₂ so với tường gạch xi măng truyền thống, đồng thời đạt các chứng nhận quốc tế như EPD, LCA, Green Label.
Bên cạnh đó, Saint-Gobain phát triển hệ giải pháp vách nhẹ, kính hiệu suất cao và vật liệu cách nhiệt - giúp giảm tải trọng công trình, tăng tốc độ thi công và tiết kiệm năng lượng trong quá trình vận hành. Đây là minh chứng rõ ràng cho xu hướng vật liệu xanh tuần hoàn đang được nhân rộng tại Việt Nam.

Ở góc độ tiết kiệm năng lượng, ông Trịnh Ngọc Mẫn - đại diện Công ty CP Eurowindow trình bày giải pháp tối ưu lớp vỏ công trình với hệ cửa kính cách nhiệt hiệu suất cao. Theo nghiên cứu mô phỏng, việc thay thế kính thông thường bằng kính Low-E có thể giảm 40–50% tổn thất năng lượng qua lớp vỏ, giúp tiết kiệm hàng tỷ đồng chi phí vận hành mỗi năm. Vì vậy, sử dụng kính cách nhiệt hiệu suất cao là giải pháp quan trọng giúp tiết kiệm năng lượng và giảm chi phí vận hành.
Ông Nguyễn Công Bảo - Giám đốc Điều hành tại Công ty CP Xi măng Fico‑YTL (Fico-YTL) cho biết, doanh nghiệp đã xác định nghiên cứu và phát triển xi măng phát thải carbon thấp kết hợp đồng xử lý chất thải là trụ cột chiến lược trong hành trình giảm phát thải của ngành xi măng Việt Nam.
Ông Nguyễn Công Bảo nhấn mạnh, để thúc đẩy sản xuất xanh, cần sớm ban hành tiêu chuẩn công trình xanh quốc gia bắt buộc, đồng thời yêu cầu báo cáo phát thải hàng năm đối với các ngành VLXD trọng điểm như xi măng và thép. Bên cạnh đó, cần sớm ban hành Tiêu chuẩn Công trình Xanh quốc gia và cơ chế quản lý phát thải trong ngành VLXD. Trước hết, việc ban hành Tiêu chuẩn Công trình Xanh quốc gia cần được triển khai sớm, coi đây là lộ trình bắt buộc trong tiến trình chuyển đổi xanh của ngành Xây dựng, đặc biệt với các công trình sử dụng vốn ngân sách nhà nước và nhà ở dân dụng.
Bên cạnh đó, doanh nghiệp kiến nghị cơ quan quản lý thiết lập cơ chế báo cáo phát thải khí nhà kính hằng năm, đồng thời phân bổ hạn ngạch phát thải cho các ngành VLXD trọng yếu như xi măng, thép, nhằm bảo đảm tính minh bạch và hiệu quả trong kiểm soát phát thải.
Doanh nghiệp đồng hành
Tại Hội thảo, ông Supakit Phucharohensilp - Giám đốc điều hành Khối sản xuất xi măng SCG Việt Nam chia sẻ thông tin về chiến lược phát triển vật liệu và giải pháp xây dựng thân thiện môi trường, hướng đến mục tiêu phát thải ròng bằng “0”.
Theo đại diện SCG, doanh nghiệp đã áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn và các công nghệ sản xuất tiên tiến để giảm phát thải CO₂, tiết kiệm năng lượng và tái sử dụng chất thải trong quá trình sản xuất xi măng. Đồng thời, SCG còn giới thiệu nhiều dòng sản phẩm VLXD xanh như xi măng ít clinker, gạch nhẹ, tấm cách nhiệt và giải pháp 3D hiện đại giúp tăng hiệu quả năng lượng cho công trình.
Hướng tới tương lai bền vững, SCG cam kết tiếp tục đồng hành cùng ngành Xây dựng Việt Nam trong hành trình chuyển đổi xanh, đóng góp vào mục tiêu quốc gia về phát triển VLXD xanh và công trình phát thải thấp.
Chia sẻ định hướng phát triển bền vững của tập đoàn sơn và chất phủ hàng đầu thế giới, hướng tới mục tiêu giảm 50% phát thải carbon trong toàn chuỗi giá trị đến năm 2030, ông Trương Tự Cường - đại diện Akzo Nobel Việt Nam cho biết, các dòng sản phẩm Dulux Professional với công nghệ KeepCool, EasyClean và Hybrid Mineral giúp giảm hấp thụ nhiệt, tiết kiệm năng lượng và tăng độ bền cho bề mặt công trình. Bên cạnh đó, dòng Dulux Aquatech mới giúp tiết kiệm đến 77% lượng vật liệu sử dụng, rút ngắn thời gian thi công và giảm phát thải trong quá trình sản xuất.
Tại hội thảo, các đại biểu thống nhất rằng, cùng với hành lang pháp lý phù hợp, việc nhân rộng các mô hình công trình xanh, phát triển sản phẩm vật liệu có chứng nhận môi trường, và chuyển giao công nghệ sạch sẽ là nền tảng quan trọng giúp Việt Nam đạt được cam kết Net Zero vào năm 2050.