Doanh thu tức thì hay giá trị thương hiệu lâu dài?

Việc TP.HCM phải giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ để phòng, chống dịch, đồng nghĩa với việc đóng cửa chợ tự phát, hàng trăm chợ truyền thống và 3 chợ đầu mối lớn nhất TP.HCM cũng phải dừng hoạt động đã khiến nguồn cung hàng hóa bị đứt gãy, nhu cầu mua thực phẩm của người dân đổ dồn về hệ thống các siêu thị.

Lợi dụng sự thiếu hụt về nguồn cung hàng hóa, nhiều nơi đã đẩy giá nhu yếu phẩm lên cao, đặc biệt là mặt hàng rau củ quả tăng chóng mặt, khiến người dân bức xúc. Có nơi bán hành lá với giá 120.000 đồng/kg, mặt hàng này còn được người dân xếp vào nhóm hàng xa xỉ và không hề dễ mua.

Và trong những ngày qua, dư luận người dân bức xúc trước động thái tăng giá nhiều mặt hàng thiết yếu tại hệ thống siêu thị Bách Hóa Xanh. Người tiêu dùng liên tục tố hệ thống siêu thị này không những tăng giá hàng hóa giữa lúc dịch bệnh phức tạp, người dân gặp nhiều khó khăn, mà còn nhiều hành vi không minh bạch khác trong khâu tính tiền cũng như việc niêm yết giá của hệ thống siêu thị này.

Cụ thể, nhiều khách hàng đã tố Bách Hóa Xanh khi tính tiền đã tự ý cộng thêm 2.000 đồng vào mỗi món hàng mà không thông báo cho khách, nếu bị phát hiện thì nhân viên giải thích là do giá mới cập nhập nhưng chưa kịp làm bảng giá?

Có khách hàng thì tố Bách Hóa Xanh niêm yết giá khuyến mại, nhưng khi tính tiền thì lại tính giá bình thường, khách hàng thắc mắc thì nhân viên giải thích là chương trình khuyến mãi đã hết từ hôm qua, nhưng chưa kịp cất biển đi.

Điều đáng nói là sau vài ngày quay lại thì bảng khuyến mại vẫn còn ở vị trí cũ để tiếp tục “bẫy” các khách hàng khác. Có khách hàng lại tố Bách Hóa Xanh cân sai đơn hàng, cố tình để số cân cao hơn cân nặng thực tế, từ đó lấy giá cao chót vót vô lý. Sau khi khách hàng kiểm tra phát hiện thì mới được nhân viên trả lại tiền chênh lệch lên đến 200.000 đồng.

Và mới đây nhất, Cục Quản lý thị trường tỉnh Sóc Trăng đã lập biên bản vi phạm hành chính về hành vi bán hàng không đúng giá niêm yết đối với một cửa hàng Bách Hóa Xanh trên địa bàn TP Sóc Trăng.

Cụ thể, cháo tươi gà cà rốt có giá niêm yết là 19.000 đồng/gói nhưng cửa hàng bán 19.600 đồng/gói; cháo tươi thịt thăn, giá niêm yết 13.500 đồng/gói, bán ra 14.600 đồng/gói; cháo tươi lươn đậu xanh giá niêm yết 22.500 đồng/gói, bán ra 24.000 đồng/gói; cháo yến vị thịt bằm, giá niêm yết 9.800 đồng/gói, bán ra 10.300 đồng/gói. Thậm chí, cháo tươi rau củ thập cẩm có giá niêm yết 14.500 đồng/gói nhưng cửa hàng này lại bán ra với giá 20.000 đồng/gói.

Giải thích với cơ quan chức năng, đại diện cửa hàng Bách Hóa Xanh này cũng cho rằng có sai sót do không thay giá trên kệ, chứ không phải cố ý bán giá cao hơn so với giá niêm yết? Giải thích này của đại diện cửa hàng Bách Hóa Xanh tại Sóc Trăng cũng giống như cách giải thích của các cửa hàng khác như những gì mà người tiêu dùng đã tố hệ thống siêu thị này và rõ ràng những bức xúc của người tiêu dùng là hoàn toàn có cơ sở.

Lãnh đạo đơn vị này đã lên tiếng giải thích cho lý do tăng giá của mình, đồng thời khẳng định, Bách Hóa Xanh không có chủ trương tăng giá bán lẻ để kiếm lời trong giai đoạn dịch bệnh. Tuy nhiên, công ty không thể giữ giá bán như trước đợt dịch đối với một số mặt hàng do phải bù đắp cho chi phí vận chuyển, chi phí nhân công, xét nghiệm,... đang tăng cao.

Tất cả các lí do mà lãnh đạo Bách Hóa Xanh đưa ra để biện minh cho việc tăng giá hàng hóa của mình đều là bất khả kháng trong tình hình dịch bệnh phức tạp. Tuy nhiên, lời giải thích của Bách Hóa Xanh vẫn không được người tiêu dùng chấp nhận. Thậm chí, dưới bài viết trên Fanpage, hàng loạt khách hàng tuyên bố tẩy chay chuỗi siêu thị của Thế Giới Di Động.

Xét về mặt cung cầu thị trường, Bách Hóa Xanh tăng giá không hề sai, khi nguồn cung bị đứt gãy, cùng nhiều chi phí phát sinh khác như những gì mà lãnh đạo đơn vị này giải thích. Tuy nhiên, nếu xét về khía cạnh nhân đạo thì việc Bách Hóa Xanh tăng giá hàng hóa giữa lúc dịch bệnh phức tạp và người dân đang phải gồng mình chống chọi với những khó khăn thì khó có thể nhận được sự cảm thông của người tiêu dùng.

Đành rằng kinh doanh thì phải có lợi nhuận nhưng nếu chỉ quan tâm đến doanh thu trước mắt mà bỏ qua giá trị của thương hiệu về lâu dài thì nhiều người cho rằng đó là kiểu kinh doanh cơ hội, là vô nhân đạo... cũng không phải là quá. Và chắc chắn rằng người tiêu dùng sẽ không bao giờ ủng hộ.

Trong buổi làm việc với lãnh đạo UBND TP.HCM nhằm tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 hồi tháng 5 vừa qua, đại diện một doanh nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng cho biết, mặc dù doanh nghiệp đang gặp rất nhiều khó khăn do nguồn cung nguyên liệu bị đứt gãy, dẫn đến giá nguyên liệu đầu vào tăng cao, rồi nhiều chi phí phát sinh khác liên quan đến khâu phòng dịch, vận chuyển hàng hóa sang các địa phương khác tiêu thụ cũng gặp khó khăn do yêu cầu phòng dịch của các địa phương… nhưng doanh nghiệp vẫn cố giữ giá sản phẩm và không tăng trong suốt một thời gian dài. Bởi ông cho rằng, nếu tăng giá vào thời điểm này là vô nhân đạo, là không công bằng với người tiêu dùng, do đó, doanh nghiệp của ông chấp nhận bù lỗ chứ không tăng giá sản phẩm.

Nói thì như vậy, nhưng trong câu chuyện tăng giá hàng hóa này, chính quyền các địa phương hay ngành Công thương cũng không thể vô can. Bởi sự đứt gãy chuỗi cung ứng hàng hóa này chủ yếu là do những bất cập trong khâu vận chuyển hàng hóa giữa các địa phương, dẫn đến nghịch lý là người nông dân không thể tiêu thụ được sản phẩm, phải kêu gọi giải cứu, trong khi người tiêu dùng thì phải mua hàng với giá trên trời. Trước khi TP.HCM giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16, Bộ Công thương từng lên tiếng khẳng định đã làm việc với các địa phương phía Nam, đồng thời cam kết đảm bảo đủ nguồn hàng đáp ứng tiêu dùng của người dân với giá cả ổn định.

Thậm chí Bộ này còn lập cả một ban chỉ đạo cung ứng hàng hóa cho TP.HCM và các tỉnh phía Nam. Thế nhưng thực tế thì lại hoàn toàn khác, trong khi các cơ quan chức năng vẫn mải loay hoay tổ chức, phân phối, thì người dân Thành phố vẫn phải hàng ngày, hàng giờ tự xoay sở, phải xếp hàng cả giờ đồng hồ để được vào các siêu thị mua hàng, nhiều người khi vào được siêu thị thì đã không còn gì để mua. Và người dân vẫn phải bấm bụng bỏ tiền ra mua bó rau, quả bí với giá đắt hơn ngày thường nhiều lần và những bức xúc của người dân vẫn chưa nhận được những lời giải đáp cụ thể.