Đón bằng ghi danh 'Thực hành Then' là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại

>>> Đặc sắc Lễ hội Thành Tuyên

Tối 3/9, tại Quảng trường Nguyễn Tất Thành (TP Tuyên Quang), Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với tỉnh Tuyên Quang và 10 tỉnh có di sản Then tổ chức Lễ đón nhận Bằng ghi danh “Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam” vào danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc dự và phát biểu tại buổi lễ.

Cùng dự có các đồng chí: Đỗ Văn Chiến, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; Hà Thị Khiết, nguyên Bí thư Trung ương Đảng, nguyên Trưởng ban Dân vận Trung ương, Phó Chủ tịch không chuyên trách Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương và đại diện 11 tỉnh có di sản Then, đại biểu Đại sứ quán một số nước tại Việt Nam.

Phát biểu chào mừng Lễ đón nhận, ông Nguyễn Văn Sơn, Chủ tịch UBND tỉnh Tuyên Quang nhấn mạnh: Hát Then là một loại hình diễn xướng dân gian, gắn bó mật thiết trong đời sống của đồng bào Tày, Nùng, Thái. Tháng 12/ 2019, tổ chức UNESCO đã chính thức ghi danh Di sản “Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam” vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Thực hành Then là nghi lễ không thể thiếu trong đời sống tâm linh của đồng bào Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam. Trong đó, Thực hành Then chủ yếu có ở 11 tỉnh gồm Tuyên Quang, Bắc Giang, Bắc Kạn, Cao Bằng, Hà Giang, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Thái Nguyên, Điện Biên, Lai Châu và Lào Cai.

Ông Nguyễn Văn Sơn tin tưởng rằng, bằng sự nỗ lực và trách nhiệm, Tuyên Quang cùng với 10 tỉnh có di sản Then sẽ chung tay cùng cộng đồng và các nghệ nhân để thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái sẽ được bảo tồn và lan toả, để điệu Then còn mãi, ngân xa.

Theo ông Christian Manhart, trưởng đại diện Văn phòng UNESCO tại Việt Nam, lý do Thực hành Then được ghi danh bao gồm: Những nghi lễ này không thể thiếu trong đời sống tâm linh của người Tày, Nùng, Thái về quan niệm về con người, thiên nhiên, thế giới và vũ trụ.  Nghi lễ thể hiện cuộc hành trình mà các thầy Then bằng các nghi thức dân gian cúng dâng lễ vật lên tổ tiên, các đấng thần linh để cầu bình an, sức khỏe cho mọi người, mọi nhà, cầu may mắn và các nghi lễ quan trọng như dựng nhà, cầu mùa màng…

Thực hành Then giúp con người vượt qua khó khăn và vướng mắc trong cuộc sống hằng ngày, góp phần giáo dục đạo đức, lối sống nhân văn và gìn giữ lối sống tích cực của cộng đồng người Tày, Nùng, Thái… Ông Christian Manhart cam kết sẽ luôn đồng hành, sát cánh cùng Việt Nam để mang lại cuộc sống tốt đẹp hơn cho cộng đồng các dân tộc và giúp bảo tồn nguồn di sản văn hóa vô giá, một tài sản quý báu cho sự phát triển bền vững của Việt Nam.

Phát biểu tại Lễ đón nhận Bằng ghi danh “Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam” vào danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc khẳng định, việc ghi danh “Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam” chính là thương hiệu quốc gia mà thế giới dành cho chúng ta, qua đó góp phần giới thiệu với bạn bè quốc tế về những di sản văn hóa đặc sắc miền núi phía bắc của Việt Nam, làm cho khu vực này tăng thêm sức hấp dẫn, cuốn hút đối với du khách. Đồng thời, giúp đồng bào dân tộc Tày, Nùng, Thái và cộng đồng các dân tộc của 11 địa phương có di sản Then nhận thức đầy đủ hơn về giá trị của Then trong kho tàng di sản văn hóa phi vật thể của dân tộc, để từ đó có những biện pháp thiết thực và hiệu quả bảo tồn và phát huy giá trị của di sản gắn với phát triển ngành kinh tế du lịch nước nhà.

Nhân dịp này, thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chủ tịch nước bày tỏ lòng biết ơn đối với các bậc tiền nhân, bằng tài năng, nỗ lực và cả máu xương, đã sáng tạo, bồi đắp và trao truyền cho con cháu tài sản qúy báu này; nhiệt liệt chúc mừng và biểu dương các cấp ủy, chính quyền và nhân dân 11 tỉnh có di sản Then Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam, đặc biệt là các nghệ nhân đã có nhiều nỗ lực, chung sức đồng lòng thực hành, truyền dạy, bảo tồn, phát huy di sản văn hóa quý giá và độc đáo để di sản ngày càng có sức sống bền vững, lan tỏa sâu rộng như ngày hôm nay.

Chủ tịch nước cũng trân trọng cảm ơn UNESCO, các Tổ chức quốc tế, các quốc gia bè bạn đã dành cho Việt Nam sự hợp tác, sự giúp đỡ quý báu trong phát triển kinh tế - xã hội, bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa; và đặc biệt là ủng hộ, vinh danh di sản rất đặc sắc này của Việt Nam, của nhân loại.

Chủ tịch nước nêu rõ, đi cùng với niềm tự hào là trách nhiệm gìn giữ và bảo tồn “Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam” đối với các bậc tiền nhân, tổ tiên người Việt và cả trước cộng đồng quốc tế, với nền văn minh nhân loại.

Việc phát huy vai trò và trách nhiệm không chỉ của Nhà nước, của các cơ quan, tổ chức mà của cả cộng đồng, nhất là cộng đồng người Tày, Nùng, Thái - những chủ thể di sản văn hóa và là người thực hành, trao truyền loại hình di sản đặc sắc này để Then luôn tỏa sáng xứng đáng với một đất nước anh hùng, giàu truyền thống văn hóa và ngàn năm văn hiến, để thế giới biết nhiều hơn, hiểu sâu hơn về đất nước, con người Việt Nam tươi đẹp và giàu bản sắc.

Trên tinh thần đó, Chủ tịch nước đề nghị các địa phương sở hữu di sản Then quan tâm xây dựng các chương trình quảng bá, tuyên truyền sâu rộng, sáng tạo, hiệu quả để thúc đẩy sự gắn bó xã hội, khuyến khích ý thức về bản sắc và trách nhiệm của người dân địa phương trong lan tỏa và thực hành sinh hoạt tại cộng đồng.

Cùng với đó, quan tâm đầu tư và tạo điều kiện thuận lợi để các nghệ nhân Then truyền dạy về thực hành Then trong cộng đồng; tiếp tục sưu tầm, lưu giữ, xuất bản tư liệu Then cổ; chú ý đến tính đa dạng trong tổng thể của Then ở mỗi dân tộc và mỗi địa phương trong qúa trình bảo tồn và phát triển...

Chủ tịch nước cũng ghi nhận và biểu dương tỉnh Tuyên Quang đã duy trì tổ chức Lễ hội Thành Tuyên - một Lễ hội đặc sắc, riêng có, do chính nhân dân Tuyên Quang khởi xướng, duy trì và phát triển từ nhiều năm nay, được sách Kỷ lục Guiness Việt Nam công nhận là “Lễ hội có nhiều mô hình đèn lớn nhất Việt Nam.”

Chủ tịch nước đề nghị tỉnh tiếp tục nghiên cứu, phát triển Lễ hội Thành Tuyên ngày càng đặc sắc, thu hút sự quan tâm của nhiều du khách trong và ngoài nước, trở thành thương hiệu quốc gia và quốc tế.

Tại buổi lễ, các nghệ sỹ đã trình diễn chương trình nghệ thuật đặc sắc với chủ đề “Để điệu Then còn mãi”.