Động lực nào đưa Chủ tịch Trung Quốc đến Triều Tiên trước thềm G20?

Đây cũng là lần đầu tiên lãnh đạo Trung Quốc tới thăm nước này trong hơn 10 năm qua. Chuyến đi của ông Tập diễn ra chỉ một tuần trước hội nghị thượng đỉnh G20 tại Nhật Bản, nơi Chủ tịch Trung Quốc dự kiến họp với Tổng thống Mỹ Donald Trump để thảo luận về nhiều vấn đề giữa hai nước, trong đó có chiến tranh thương mại.

Truyền thông nhà nước Triều Tiên cũng xác nhận chuyến thăm này vào thứ Hai. Ko Min-jung, phát ngôn viên của văn phòng tổng thống Hàn Quốc cũng cho biết chuyến đi của ông Tập Cận Bình tới Triều Tiên sẽ góp phần nối lại các cuộc đàm phán về vấn đề phi hạt nhân hóa và thiết lập hòa bình vĩnh viễn trên bán đảo Triều Tiên.

Mối quan hệ của Trung Quốc và Triều Tiên đã trở nên nguội lạnh khi Triều Tiên tổ chức các vụ thử tên lửa và hạt nhân thành công. Ngay sau đó, Trung Quốc đã bỏ phiếu tại Liên Hợp Quốc ủng hộ các biện pháp trừng phạt kinh tế cứng rắn hơn đối với nước này.

Nhận định về vấn đề này, Zhang Liangui, một chuyên gia về Bắc Triều Tiên tại Trường Đảng Trung ương ở Bắc Kinh cho biết, chuyến thăm của ông Tập có ý nghĩa địa chính trị rất lớn. Về mặt ngoại giao, việc ông Tập thăm Bình Nhưỡng là chuyến thăm có đi có lại sau khi ông Kim Jong-un đến trung Quốc bốn lần kể từ tháng 3 năm 2018.

Bên cạnh đó, bằng cách nhấn mạnh ảnh hưởng của Bắc Kinh đối với Bình Nhưỡng, chuyến đi của Tập Cận Bình dự kiến sẽ làm tăng đòn bẩy ngoại giao của Trung Quốc trên mặt trận hạt nhân của Triều Tiên và tăng cường đối phó với Mỹ.  

Chuyên gia Boo Seung-chan, giáo sư phụ trợ tại Viện nghiên cứu Triều Tiên tại Seoul cũng từng phân tích điều này khi cho rằng động thái của ông Tập có nguy cơ khiến ông Trump phải ngồi ngoài trong cam kết ngoại giao mà ông coi là một trong những di sản tiềm năng lớn nhất của mình.

"Điều này cũng cho thấy nhà lãnh đạo Trung Quốc đang nỗ lực gia tăng tầm ảnh hưởng và củng cố vị trí trong khu vực khi mối quan hệ giữa Trung Quốc với Mỹ đang tiếp tục trở nên khó khăn", ông Boo cho biết.

Mặt khác, nhân chuyến thăm này, Bắc Kinh cũng yêu cầu Bình Nhưỡng không gia tăng thêm những hành động khiêu khích như những vụ thử các vật thể bay trong những tháng vừa qua. Về cơ bản, Trung Quốc vẫn là đồng minh quan trọng nhất của Triều Tiên trong khu vực. 

Đáng chủ ý, mặc dù cuộc gặp với nhà lãnh đạo Triều Tiên được đưa tin rộng rãi, nhưng Bắc Kinh vẫn chưa xác nhận liệu nhà lãnh đạo Trung Quốc có gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump tại G20 hay không.

Nếu chuyến thăm lần này của Chủ tịch Tập tốt đẹp, Trung Quốc có thể sử dụng Triều Tiên làm đòn bẩy trong việc đàm phán với Tổng thống Trump. Ông Tập có thể sẽ củng cố vị trí của Bắc Kinh với tư cách là trung gian đẩy nhanh quá trình phi hạt nhân hóa để buộc Mỹ phải xuống nước trong cuộc chiến thương mại. 

Triều Tiên là một trong số ít những vấn đề mà Bắc Kinh và Washington có lợi ích chung. Các cuộc thảo luận về Triều Tiên có thể giúp hai nhà lãnh đạo thể hiện những nỗ lực của họ để dẫn tới các vấn đề thương mại khác.

Thật khó để đoán được ý định thực sự của Bắc Kinh đến Triều Tiên, nhưng dù bằng cách nào thì điều này cũng chỉ làm tăng đòn bẩy ngoại giao của Trung Quốc tỏng việc đối phó với Mỹ. Nếu ông Tập thuyết phục được nhà lãnh đạo Triều Tiên tiến hành phi hạt nhân hóa, điều này sẽ mang lại cho Trung Quốc nhiều quyền lực hơn. Sau tất cả, quan hệ Trung Quốc-Triều Tiên cũng có tác động to lớn đến quan hệ Trung Quốc-Mỹ.