Gửi bình luận
Khởi công từ năm 2011, Dự án Nhiệt điện Long Phú 1 (Sóc Trăng) có tổng vốn đầu tư cả tỷ USD vẫn chưa xác định được thời điểm hoàn thành.
Trong khi ngành điện đang đau đầu với bài toán thiếu điện, danh sách các dự án chậm tiến độ vẫn tiếp tục dài thêm, riêng Nhiệt điện Long Phú 1 còn bi đát hơn, bởi vướng vào một loạt hệ lụy không dễ gì tháo gỡ.
Tê liệt vì cấm vận
Dự án nhiệt điện Long Phú 1 của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) có vốn đầu tư hơn 29.500 tỷ đồng nhưng đội vốn thêm 11.600 tỷ đồng, thành 41.100 tỷ đồng.
Được khởi công từ đầu năm 2011 và dự kiến hoàn thành, phát điện tổ máy số 1 vào tháng 5/2015, tổ máy số 2 vào tháng 9/2015. Khi hoàn thành đưa vào vận hành, hàng năm nhà máy sẽ cung cấp cho lưới điện quốc gia khoảng 7,8 tỷ kWh điện. Song đến nay sau 9 năm thực hiện, tiến độ xây dựng nhà máy mới đạt 77,5% và chưa biết khi nào mới hoàn thành.
Dự án Nhiệt điện Long Phú 1 đang xây dựng dở dang và chưa biết khi nào hoàn thành.
Ông Nguyễn Huy Vượng, Trưởng ban Điện (PVN), cho biết: Dự án hiện mới hoàn thành 77,56% so với kế hoạch, nguyên nhân chính xuất phát từ phía nhà thầu Power Machines (PM - Nga) và việc Chính phủ Mỹ áp đặt lệnh cấm vận trực tiếp đối với nhà thầu này (PM) từ 28/1/2018.
Từ thời điểm PM bị cấm vận, công tác mua sắm hàng hóa thiết bị nhập khẩu và thu xếp vốn cho dự án thuộc phạm vi công việc của PM đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng, gần như không đạt tiến triển cụ thể.
“Đến nay, dự án vẫn chưa xác định được tiến độ khả thi do nhà thầu PM không tiếp tục thực hiện hợp đồng EPC bởi các khó khăn/vướng mắc do ảnh hưởng của cấm vận”, PVN cho biết. Ngoài ra, PM còn đề nghị PVN xem xét phương án cấu trúc lại, tăng giá và nhiều điều kiện khác không phù hợp với quy định của Hợp đồng EPC hoặc chấm dứt thực hiện hợp đồng EPC.
Một năm sau khi bị cấm vận, ngày 28/1/2019, nhà thầu PM đã có văn bản chính thức thông báo về việc chấm dứt thực hiện hợp đồng EPC dự án. PM đã chính thức dừng các hoạt động tại công trường kể từ ngày 15/3/2019, rút giám đốc công trường về nước kể từ 29/3/2019.
Việc PM dừng, không tham gia vào công tác triển khai dự án trong khoảng thời gian dài nêu trên đã tác động nghiêm trọng đến công tác tiếp tục thực hiện các hạng mục công việc khác mà không bị ảnh hưởng bởi lệnh cấm vận của dự án.
Nhiều thiết bị của nhà máy không thể tiến hành bảo quản, bảo dưỡng vật tư thiết bị, “tiềm ẩn nguy cơ bị hỏng hóc/ăn mòn và có thể phải thay thế mới”.
Cũng theo báo cáo của PVN, hiện còn khoảng 20.000 tấn thiết bị đang lưu kho bãi, chưa thể lắp đặt do tổng thầu PM cấp không đầy đủ vật tư phụ, hoặc không cung cấp đúng trình tự để lắp đặt khoảng 6.500 tấn thiết bị, cùng khoảng 14.000 tấn thiết bị không thể lắp đặt vì không có giám sát kỹ thuật của PM và các nhà thầu phụ.
Theo PVN, công tác thi công, thanh toán của dự án gặp khó khăn do các ngân hàng nước ngoài, cũng như ngân hàng thương mại của Việt Nam, từ chối thực hiện các giao dịch tài chính liên quan đến nhà thầu PM.
Bản thân PVN cũng chưa thể xác định được tiến độ khả thi dự án nhiệt điện tỷ đô này.
Việc chậm tiến độ và vướng nhiều vấn đề phát sinh của Nhiệt điện Long Phú 1 khiến đại biểu Quốc hội Lưu Bình Nhưỡng (tỉnh Bến Tre) đặt vấn đề về sự thất bại của dự án này, cùng khả năng sẽ trở thành một thành viên gia nhập vào “câu lạc bộ các dự án ngàn tỷ” về thua lỗ, kém hiệu quả và Nhà nước có khả năng sẽ mất hàng trăm triệu USD do dự án đình trệ và vướng vào kiện tụng.
Trước nghi vấn của đại biểu Quốc hội về sự thất bại của Dự án, Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh cho biết: “Nhiệt điện Long Phú 1 là một dự án rất quan trọng trong Tổng sơ đồ điện VII, đảm bảo cung ứng điện cho khu vực phía Nam. Nguyên nhân chính của việc chậm tiến độ dự án này là do nhà thầu Power Machine (PM) bị Mỹ đưa vào danh sách cấm vận ngày 26/1/2018. Điều này khiến việc thực hiện các công việc của hợp đồng EPC của liên doanh Tổng thầu PM-PTSC bị ảnh hưởng nghiêm trọng, tăng nguy cơ chậm tiến độ Dự án”.
Trong gần hai năm qua, Chính phủ và các bộ, ngành tập trung để thúc đẩy tiến độ và tìm giải pháp để giải quyết. Song, đến nay với việc bị cấm vận thì năng lực của tổng thầu không còn đủ điều kiện để thực hiện.
“Giải cứu” cách nào?
Trước những tồn tại nêu trên, lãnh đạo PVN đang có nhiều phương án đối với NMNĐ Long Phú 1 trong đó có ba phương án liên quan đến nhà thầu của DA. Thứ nhất, tiếp tục đàm phán với nhà thầu PM để thực hiện DA; thứ hai, tìm nhà thầu mới thay thế, và cuối cùng là PVN tự làm. “Cả ba phương án này mỗi điểm có ưu, khuyết điểm riêng, chúng tôi phải tiếp tục nghiên cứu trước khi đưa ra quyết định cuối cùng”, lãnh đạo ban Điện của PVN nói.
Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp cũng nêu một loạt lo ngại về hiệu quả của Dự án Nhiệt điện Long Phú 1 do PVN là chủ đầu tư. Ủy ban này cho rằng, nguồn vốn sở hữu của PVN hiện nay rất hạn hẹp, PVN cần làm rõ khả năng tăng đầu tư từ vốn chủ sở hữu để hoàn thành Nhiệt điện Long Phú 1, đồng thời phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về các quyết định liên quan tới Dự án.
Có thể bạn quan tâm
09:58, 07/11/2019
11:30, 06/10/2019
10:28, 06/04/2016
Trong phiên chất vấn tại kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XIV Bộ trưởng Trần Tuấn Anh thông tin tới các đại biểu Quốc hội về hướng xử lý dự án này: “Việt Nam đã tính đến những phương án có thể tiếp quản lại dự án và có thể có tổng thầu mới ở trong nước hoặc đối tác khác để thực hiện”.
Tuy nhiên, việc tiếp quản cũng không dễ, bởi những vướng mắc trong dự án này quá phức tạp, trong khi đàm phán giữa chủ đầu tư là PVN với nhà thầu PM chưa giải quyết được vấn đề, thì hiện nay, tổng thầu PM đã trình hồ sơ và kiện PVN ra trọng tài Singapore. Các khiếu kiện chính của PM bao gồm: PM coi lệnh cấm vận của Mỹ là bất khả kháng; PM khiếu nại PVN không thực hiện thanh toán cho PM; PM cho rằng, PVN không có cơ sở khi rút Bảo đảm thực hiện hợp đồng của PM.
Với tư cách là cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực này, Bộ Công thương đã chỉ đạo và thực hiện những chủ trương của Chính phủ, đôn đốc và phối hợp cùng với các bộ: Tư pháp, Ngân hàng nhà nước, Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư, triển khai các hoạt động với chủ đầu tư là PVN và làm việc với phía Chính phủ Nga rất nhiều lần, trong nhiều cơ chế và nhiều diễn đàn.
“Sắp tới sẽ có những chỉ đạo cụ thể hơn nữa của Chính phủ để tiếp tục giải quyết vướng mắc cho Dự án”, ông Trần Tuấn Anh nói.
