DỰ BÁO KINH TẾ 2023: Thị trường vốn có nhiều điểm sáng

Bài: HẠNH LÊ; ảnh: NGỌC HÙNG• 27/12/2022 17:12

Các điểm sáng trên thị trường vốn năm 2023 phụ thuộc vào nhiều yếu tố như việc triển khai hiệu quả chỉ đạo của Chính phủ, sự phối hợp quản lý nhà nước với các kênh vốn.

>>>[TRỰC TIẾP] Tọa đàm Dự báo Kinh tế - Vượt "cơn gió ngược" 2023

Phát biểu tại Tọa đàm: Dự báo Kinh tế - Vượt “cơn gió ngược” 2023 do Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp tổ chức ngày 27/12/2022, ông Nguyễn Quang Thuân – Chủ tịch Fiin Group cho biết: sau nhiều năm trái phiếu doanh nghiệp tăng trưởng, vượt tăng ròng tín dụng cua ngân hàng thì năm nay thị trường này đối mặt nhiều khó khăn. Trong tháng 12 chỉ có 9 đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp và giá trị nhỏ, chưa đến 2000 tỷ đồng.

Kênh trái phiếu doanh nghiệp, lâu nay chúng ta đề cập chủ yếu là phát hành riêng lẻ với quy mô lớn. Mấy năm qua, có 230 tổ chức tham gia phát hành huy động vốn từ thị trường cho hoạt động phát triển của doanh nghiệp, nhưng lại bỏ quên hoặc ít chú ý nhiều là phát hành ra công chúng nội địa. Đến nay có 14 doanh nghiệp tham gia phát hành ra công chúng và giá trị phát hành chưa đến 11 nghìn tỷ đồng do điều kiện khắt khe hơn về minh bạch thông tin và áp lực thực hiện nghĩa vụ nợ.

Riêng trái phiếu và nợ phát hành quốc tế, mỗi năm các doanh nghiệp huy động từ 5- 7 tỷ USD, các giao dịch diễn ra bình thường, vấn đề là lãi suất và doanh nghiệp chấp nhận minh bạch như thế nào.

Ông Nguyễn Quang Thuân - Chủ tịch Fiin Group trao đổi về thị trường vốn

Về sự xuất hiện của "cơn gió ngược", theo ông Nguyễn Quang Thuân, không chỉ từ bên ngoài mà cả cơn gió ngược trong nội tại. Kênh trái phiếu doanh nghiệp là huy động vốn cho trung và dài nhưng từ tháng 6/2022 các hoạt động mua lại, nhà đầu tư chủ động đáo hạn ảnh hưởng đến dòng tiền doanh nghiệp, gây khó khăn kép cho doanh nghiệp, trong đó các doanh nghiệp bất động sản ảnh hưởng nhiều. Đây là điều rất đáng tiếc do tác động từ một vài vụ việc vi phạm cá biệt.

Ông Nguyễn Quang Thuân đề cập đến những bất cập trong vận hành của thị trường đã ảnh hưởng đến tâm lý nhà đầu tư cá nhân và các kênh vốn. Chính phủ và các bộ ngành đang chung tay phát triển lành mạnh, xử lý vi phạm trước mắt, tháo gỡ khó khăn của các kênh vốn, lấy lại niềm tin của nhà đâu tư cá nhân và thị trường.

Mổ xẻ căn bệnh của thị trường trái phiếu, sau một thời gian phát hành nhiều, mua lại cũng nhiều, hiện số dư trái phiếu không lớn, khoảng 1,2 triệu tỷ đồng. Quan tâm nhiều hơn đến trái phiếu phi tín dụng bao gồm các doanh nghiệp xây dựng, bất động sản, năng lượng và trái phiếu chưa niêm yết, Chủ tịch Fiin Group thông tin, trong tổng số hơn 500 tổ chức phát hành chủ yếu là doanh nghiệp chưa niêm yết, không phải doanh nghiệp nào cũng có chất lượng tín dụng tốt.

Việc xác định chất lượng tín dụng, đưa giải pháp triển khai chính sách hiện tại, các thành viên thị trường cần đánh giá rõ mức độ của căn bệnh để có liệu pháp phù hợp. “Tôi đánh giá, chủ trương đúng nhưng triển khai lại tắc ở các liệu pháp cụ thể dựa trên phân hạng, đánh giá để có thể khutrú và xác định đúng biện pháp nhằm khôi phục niềm tin” – ông Nguyễn Quang Thuân nói.

Về kênh chứng khoán phát hành cổ phiếu thu bằng tiền, năm nay doanh nghiệp huy động khoảng 75 nghìn tỷ nhưng để đáp ứng nguồn vốn cho doanh nghiệp phát triển thì chức năng huy động vốn của kênh này còn yếu, quy mô nhỏ so với hai kênh còn lại là tín dụng ngân hàng và trái phiếu doanh nghiệp. Dự báo trong thời gian tới, nhu cầu vốn của bất động sản, năng lượng, nguồn vốn ngân hàng không đáp ứng được, cần các kênh vốn khác hỗ trợ.

Năm 2023 cận kề, về triển vọng các kênh vốn, ông Nguyễn Quang Thuân đánh giá, thị trường vốn có điểm sáng phụ thuộc nhiếu yếu tố. Trong đó có việc triển khai hiệu quả chỉ đạo của Chính phủ, sự phối hợp quản lý nhà nước với các kênh vốn như cơ sở dữ liệu pháp lý bất động sản để nhà đầu tư trái phiếu, ngân hàng, nhà đầu tư quốc tế dễ dàng tra cứu, xác minh thông tin.

Với tín dụng ngân hàng là kênh vốn chính cho doanh nghiệp phát triển, chỉ có điều năng lực vốn trung và dài hạn chưa đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp. Do đó, các kênh vốn khác sẽ có tác động nhiều.

Các doanh nghiệp tham gia tọa đàm trực tiếp

Các doanh nghiệp tham gia Tọa đàm Dự báo Kinh tế - Vượt “cơn gió ngược” 2023

Với kênh trái phiếu, ông Nguyễn Quang Thuân kỳ vọng năm 2023 tổ chức tín dụng phát hành trái phiếu nhiều vì họ đã phân hóa rõ và thay đổi chính sách; đồng thời thị trường thứ cấp tập trung HNX sẽ đi vào vận hàng chính thức trước thời hạn Chính phủ yêu cầu theo Nghị định 65 là 30/6 và một phần của thị trường trái phiếu được xử lý. Việc phát hành trái phiếu riêng lẻ hay đại chính cũng có chợ để minh bạch thông tin và thanh khoản khi cần thiết

Điểm sáng nữa được kỳ vọng là kênh trái phiếu chào bán ra đại chúng, dự kiến năm 2023 tăng thêm nhiều doanh nghiệp phát hành trái phiếu ra công chúng sau khi được xếp hạng tín nhiệm.

Điểm sáng tiếp theo trái phiếu xanh. Hiện tại Bộ Tài nguyên Môi trường lấy ý kiến dự thảo phân loại xanh áp dụng cho hệ thống ngân hàng và trái phiếu, Fin đang làm việc với 4 doanh nghiệp lớn ở các ngành có điều kiện nhận hỗ trợ vốn với kỳ hạn dài. Năm 2023 kỳ vọng có nhiều giao dịch hơn

Kênh thứ 3 là vay/trái phiếu quốc tế, chủ yếu áp dụng với doanh nghiệp lớn. Đã có 10 doanh nghiệp thành công trong đó có 2 doanh nghiệp được xếp hạng tín nhiệm. Ông Nguyễn Quang Thuân nhấn mạnh, nhà đầu tư quốc tế lúc nào cũng quan tâm đến Việt Nam với mức lãi suất nhiều doanh nghiệp có thể chấp nhận được.

Về kênh huy động vốn từ cổ phiếu thì rất khó đoán, doanh nghiệp lớn không quá lệ thuộc.

Với các nguồn vốn khác như các doanh nghiệp bất động sản vận động kênh vốn lẫn nhau, một số doanh nghiệp tận dụng tín dụng xuất nhập khẩu nhiều…

Từ góc nhìn và kinh nghiệm của doanh nghiệp xếp hạng tín nhiệm, ông Nguyễn Quang Thuân cho rằng, trong bối cảnh khó khăn, các doanh nghiệp cần thiết rà soát danh mục đầu tư, hạn chế dự án rủi ro cao/đòn bẩy cao; rà soát nghĩa vụ nợ hiện tại, chủ động minh bạch thông tin; cải thiện hồ sơ tín dụng để có chiến lược vốn dài hạn hơn…