Không chỉ nổi tiếng với chè Shan tuyết cổ thụ và những mái nhà sàn nằm ẩn mình giữa rừng núi, xã Bản Liền còn trở thành điểm đến độc đáo nhờ mô hình du lịch trải nghiệm gắn với đời sống nông nghiệp.
Đến đây, du khách không chỉ được ngắm cảnh thiên nhiên hoang sơ, tìm hiểu nét văn hóa Tày đặc sắc, mà còn có cơ hội “một ngày làm nông” – cùng bà con người Tày. Trải nghiệm giản dị mà ấm áp ấy không chỉ đem lại niềm vui cho du khách, mà còn mở ra hướng phát triển du lịch cộng đồng bền vững, giúp người dân Bản Liền nâng cao thu nhập, gìn giữ bản sắc quê hương.
Nằm nép mình giữa núi rừng Bắc Hà (Lào Cai), xã Bản Liền từ lâu được biết đến như một vùng đất giàu bản sắc văn hóa của đồng bào người Tày. Cuộc sống nơi đây gắn bó mật thiết với thiên nhiên: từ những cánh đồng bậc thang, nương chè Shan tuyết cổ thụ đến những mái nhà sàn truyền thống. Điều đặc biệt là trong nếp sống cộng đồng, tinh thần đoàn kết luôn được đề cao.
Chị Hoan, một phụ nữ Tày ở Bản Liền, chia sẻ: “Trong cộng đồng người Tày Bản Liền, bà con luôn coi trọng tinh thần đoàn kết, giúp nhau lao động, giúp đỡ nhau dựng nhà sàn để giữ được bản sắc dân tộc.” Chính sự gắn bó này đã tạo nên nền tảng vững chắc để Bản Liền vừa bảo tồn phong tục truyền thống, vừa mở ra hướng phát triển du lịch cộng đồng bền vững.
Đến Bản Liền, du khách được hòa mình vào đời sống lao động thường nhật của bà con. Một ngày làm nông nơi đây thường bắt đầu bằng việc hái chè Shan tuyết trên những sườn đồi xanh ngắt. Búp chè được hái bằng tay, vừa giữ nguyên hương vị đặc trưng, vừa cho du khách trải nghiệm sự tỉ mỉ, nhẫn nại của người nông dân.
Sau khi hái chè, khách còn được cùng bà con vào rừng lấy củi, rồi trở về sân nhà để chẻ củi thành từng thanh nhỏ nhóm bếp. Đây là những công việc giản dị nhưng gắn bó mật thiết với đời sống miền núi. Nhờ tham gia trực tiếp, du khách mới cảm nhận được sự vất vả xen lẫn niềm vui lao động của đồng bào.
Bữa cơm chiều thường được nấu ngay bằng những bó củi vừa chẻ, khói bếp lam chiều hòa quyện cùng tiếng nói cười. Du khách có thể cùng bà con chế biến những món ăn truyền thống như cá kho măng, xôi ngũ sắc, thịt lợn bản… – một sự kết nối giản dị nhưng đầy ấm áp.
Những năm gần đây, văn hóa Tày ở Bản Liền ngày càng thu hút khách du lịch. Du khách không chỉ đến để ngắm cảnh hay nghỉ ngơi, mà còn tìm hiểu về đời sống thường nhật của bà con.
Chị Hoan cho biết: “Du khách đến với Bản Liền thường bị cuốn hút bởi những nét đặc sắc trong không gian sinh hoạt gắn với núi rừng. Đó là điều khiến họ muốn tìm hiểu sâu hơn về người Tày nơi đây.”
Tuy vậy, công tác quảng bá vẫn còn nhiều hạn chế. Hiện tại, hoạt động chủ yếu mới dừng lại ở việc giới thiệu bản sắc dân tộc, ẩm thực truyền thống và một số loại hình nghệ thuật. Muốn du khách có trải nghiệm đầy đủ và chân thực hơn, cần có thêm nhiều hình thức quảng bá sáng tạo, đa dạng và gắn liền với trải nghiệm thực tế.
Trong quá trình bảo tồn phong tục, cộng đồng Tày Bản Liền cũng gặp không ít khó khăn. “Khó khăn lớn nhất trong việc bảo tồn phong tục tập quán hiện nay là sự mai một do tác động của đời sống hiện tại” – chị Hoan chia sẻ.
Quá trình đô thị hóa và lối sống hiện đại vừa là cơ hội, vừa là thách thức. Như lời chị Hoan: “Đô thị hóa làm cho phong tục tập quán của cộng đồng có cơ hội được quảng bá rộng rãi, đồng thời nâng cao ý thức gìn giữ bản sắc.” Điều đó cho thấy, nếu biết tận dụng, sự thay đổi này có thể trở thành động lực thay vì nguy cơ mai một.
Về định hướng, chị Hoan nhấn mạnh: “Điều cần thiết nhất là nâng cao chất lượng dịch vụ lưu trú, ẩm thực, tập kỹ năng làm du lịch cho người dân, đồng thời tạo không gian trải nghiệm gần gũi với du khách.” Cùng với đó, bà con mong muốn được chính quyền và các tổ chức xã hội hỗ trợ về hạ tầng, đặc biệt là điện, đường và internet, để việc đón khách thuận lợi hơn.
Từ những trải nghiệm nông nghiệp như hái chè, lấy củi, chẻ củi cho đến những phong tục cưới hỏi, lễ hội và đời sống văn hóa thường nhật, Bản Liền đang từng bước biến bản sắc của mình thành lợi thế du lịch. Sự chủ động của người dân, kết hợp với hỗ trợ từ chính quyền, hứa hẹn mở ra hướng đi mới cho phát triển bền vững.
Bản Liền hôm nay không chỉ là nơi gìn giữ bản sắc văn hóa người Tày, mà còn là điểm đến để du khách tìm về sự mộc mạc, gần gũi, nơi cái nghèo dần lùi xa, nhường chỗ cho niềm tin vào một tương lai tươi sáng.