Dự thảo luật về PPP: Đề nghị thu hẹp lĩnh vực đầu tư theo phương thức PPP

Uỷ ban Thường vụ Quốc hội vừa cho ý kiến lần hai dự án Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP). Tại cuộc họp lần này, vấn đề xác định lĩnh vực đầu tư theo hình thức PPP vẫn tạo nên nhiều tranh cãi.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế (UBKT) Vũ Hồng Thanh cho biết, trên cơ sở ý kiến đóng góp, Thường trực UBKT thấy rằng, còn nhiều ý kiến khác nhau, trong đó nổi lên là quy định về lĩnh vực đầu tư theo hình thức PPP.

Cụ thể, về lĩnh vực đầu tư dự án PPP (khoản 1 Điều 5), Thường trực UBKT đã tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật theo hướng thu hẹp lĩnh vực, chỉ tập trung đầu tư PPP ở những lĩnh vực trọng tâm, trọng điểm, quan tâm đến các dự án lớn có tính liên kết vùng miền, tính lan toả đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của ngành, địa phương.

“Kinh nghiệm triển khai đầu tư PPP của các quốc gia khác cũng chỉ tập trung vào một số lĩnh vực nhất định, không làm tràn lan vì việc mở rộng cơ chế đầu tư PPP có khả năng dẫn đến rủi ro ở cấp độ quốc gia" - ông Thanh nói.

Theo báo cáo của Chính phủ về tổng kết 20 năm thực hiện dự án PPP, có 336 dự án PPP đã được triển khai, trong đó lĩnh vực giao thông có 220 dự án, năng lượng (xây dựng nhà máy điện) có 18 dự án, giáo dục có 6 dự án, hạ tầng kỹ thuật (cấp, thoát nước, xử lý nước thải, rác thải; xây dựng nhà ở tái định cư, hạ tầng ký túc xá...) có 32 dự án.

Dự thảo luật lần này quy định 5 nhóm lĩnh vực được lựa chọn là những lĩnh vực quan trọng, thiết yếu liên quan đến phát triển cơ sở hạ tầng (giao thông), cung cấp dịch vụ thiết yếu (điện, nước, xử lý môi trường), bảo đảm an sinh xã hội (y tế, giáo dục), phù hợp với sự phát triển của cách mạng công nghiệp 4.0 (hạ tầng công nghệ thông tin).

Vẫn theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế, có ý kiến đề nghị rà soát quy định của dự thảo 5 về lĩnh vực đầu tư dự án PPP đối với hệ thống truyền tải điện để thống nhất với quy định của Luật điện lực, vì cho rằng truyền tải điện là lĩnh vực độc quyền của Nhà nước nhằm bảo đảm an ninh nhà nước trong lĩnh vực truyền tải điện.

Theo phân tích từ dự thảo báo cáo, “đầu tư PPP không phải là đầu tư tư nhân thuần túy nên quyền kiểm soát, quyết định các yếu tố liên quan đến phát triển điện, cung ứng dịch vụ truyền tải điện vẫn phải do cơ quan có thẩm quyền thực hiện, do đó việc cho phép đầu tư PPP trong lĩnh vực lưới điện không trái với quy định độc quyền của Nhà nước tại Luật điện lực”.

Trình bày thêm về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng khẳng định nguyên tắc là lĩnh vực nào doanh nghiệp làm được thì nhà nước không cần làm, vì thế thu hẹp lĩnh vực đầu tư PPP là đúng. 

Tuy vậy, theo ông Dũng, thực tế hiện nay có một số dự án doanh nghiệp muốn có sự tham gia của nhà nước, “ví dụ như các dự án điện, nước thì họ muốn nhà nước tham gia để thuận lợi cho công tác giải phóng mặt bằng”.

Kết luận nội dung làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển nêu rõ, Cơ quan soạn thảo phối hợp với Cơ quan thẩm tra tiếp tục hoàn thiện dự án Luật đảm bảo nguyên tắc thống nhất trong hệ thống pháp luật, ngoài ra cần có những quy định đặc thù để thu hút đầu tư PPP.