Việc đấu giá quyền khai thác khoáng sản được kỳ vọng sẽ minh bạch hóa hoạt động khai thác khoáng sản nhưng dù Luật có hiệu lực nhiều năm qua quy định này vẫn... khó áp dụng.
Bộ Tài nguyên và Môi trường đang dự thảo sửa đổi, bổ sung Nghị định số 22/2012/NĐ-CP nhằm đảm bảo hành lang pháp lý cho hoạt động đấu giá quyền khai thác khoáng sản, theo lộ trình, Ban soạn thảo sẽ hoàn thiện khung Nghị định số 22 sửa đổi để họp Ban soạn thảo trong khoảng cuối tháng 3/2020 và trình Chính phủ vào tháng 10/2020. Đây được coi là bước tiến mới trong việc minh bạch hóa hoạt động khai thác khoáng sản, tuy vậy, có một thực tế đáng quan ngại đã và đang tồn tại: “Luật có, nhưng khó áp dụng”.
Trước đó, đấu giá quyền khai thác khoáng sản (ĐGQKTKS) được quy định tại Điều 78 và 79 Luật Khoáng sản 2010, chi tiết thực hiện theo Nghị định số 22/2012/NĐ-CP quy định về ĐGQKTKS.
Tuy vậy, trong quá trình thực hiện vẫn có nhiều vướng mắc, nên việc ĐGQKTKS thuộc thẩm quyền cấp phép của Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) vẫn chưa được thực hiện tại bất kỳ khu vực nào. Trong khi tại các địa phương, việc đấu giá chỉ thực hiện ở một số tỉnh.
Ông Lại Hồng Thanh - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam, từng chia sẻ: quy định của Nghị định số 22/2012/NĐ-CP trước đây, tổng số doanh nghiệp tham gia đấu giá phải là 3 doanh nghiệp nhưng sau khi bán hồ sơ 4 mỏ công khai năm 2015, chỉ nhận về trung bình mỗi mỏ được 5 - 6 hồ sơ. Khi lọc hồ sơ, những mỏ do Bộ TN&MT tổ chức đấu giá, Bộ Tài chính yêu cầu vốn chủ sở hữu là 50 tỷ đồng, nên vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp đều không đủ điều kiện.
Sau đó, Bộ TN&MT đã đề nghị Thủ tướng cho sửa lại số doanh nghiệp tối thiểu và được chấp thuận. Hiện nay, theo Nghị định 158/2016/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Khoáng sản, sửa đổi Nghị định số 22/2012/NĐ-CP, số doanh nghiệp tham gia đấu giá giảm xuống còn 2.
Theo báo cáo của Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam, sau 7 năm triển khai Nghị định số 22/2012/NĐ-CP, đến nay, Bộ TN&MT, các địa phương đã phê duyệt kế hoạch đấu giá với 582 khu vực khoáng sản, trong đó đã đấu giá thành công 304 khu vực (gồm 13 loại khoáng sản), tổng giá trị ước đạt khoảng 858 tỷ đồng ở cả Trung ương và địa phương, mức thu tiền cấp quyền khai thác khoáng sản tăng từ 10 - 135% so với giá khởi điểm góp phần tăng thu ngân sách nhà nước, đạt 52,23% kế hoạch.
Tuy nhiên, quá trình thực hiện vẫn cho thấy những điểm bất cập trong các quy định của Nghị định số 22/2012/NĐ-CP với các văn bản hướng dẫn, các quy định pháp luật khác có liên quan như: Luật Đấu giá tài sản 2016, Luật Đất đai 2013, Nghị định 158/2016/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Khoáng sản.
Bên cạnh đó, những khó khăn, vướng mắc phát sinh trong quá trình triển khai thực hiện Nghị định số 22/2012/NĐ-CP cũng bắt đầu bộc lộ như: về hồ sơ đề nghị tham gia đấu giá, về công khai danh sách tổ chức, cá nhân được tham gia phiên đấu giá, chứng minh năng lực tài chính, về chi phí cho công tác xác định trữ lượng, tài nguyên trong diện tích khu vực đấu giá, về khoáng sản đi kèm, về hoàn trả chi phí đánh giá tiềm năng khoáng sản...
Kiến nghị trên báo chí, ông Nguyễn Hồng Quang - Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ TN&MT cho biết: Cần xem xét điều chỉnh khoản 1 Điều 3 và điểm d khoản 3 Điều 62 Luật Đất đai 2013 nhằm có cơ chế thu hồi đất đối với các dự án khai thác khoáng sản trúng đấu giá thuộc thẩm quyền cấp phép của UBND cấp tỉnh…
Cũng theo ông Quang, một số điều về ĐGQKTKS tại Nghị định 22/2012/NĐ-CP cần được sửa đổi cho phù hợp với Luật Đấu giá tài sản 2016 theo hướng: Những vấn đề đã được quy định trong Luật Đấu giá tài sản sẽ không quy định tại Nghị định sửa đổi, bổ sung; chỉ quy định những vấn đề có tính chất đặc thù phát sinh trong ĐGQKTKS…
Vậy, để minh bạch hóa hoạt động khai thác khoáng sản, vừa tạo điều kiện cho doanh nghiệp, vừa đảm bảo nguồn thu ngân sách thì việc sửa đổi Nghị định đấu giá quyền khai thác khoáng sản (Nghị định số 22/2012/NĐ-CP) - Tại sao không?
Chia sẻ với báo chí về những mục tiêu phải đáp ứng được trong xây dựng Dự thảo Nghị định thay thế Nghị định số 22/2012/NĐ-CP, Thứ trưởng Bộ TN&MT - Trần Quý Kiên khẳng định: Dự thảo Nghị định thay thế phải phù hợp với quy định Luật Đấu giá tài sản 2016; đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của người có tài sản đấu giá, người tham gia đấu giá, người trúng đấu giá và các tổ chức, cá nhân liên quan. Đồng thời, đảm bảo tạo hành lang pháp lý nhằm nâng cao hiệu quả của công tác ĐGQKTKS; hiệu quả quản lý nhà nước trong hoạt động khoáng sản.
Có thể bạn quan tâm
04:50, 12/05/2020
04:50, 14/05/2020
05:20, 15/05/2020
04:50, 20/05/2020
04:50, 22/05/2020