Dự thảo Nghị định về lấn biển: Một số quy định cần được làm rõ

Trong biên bản góp ý của mình, bên cạnh những quy định còn chưa thống nhất, chồng chéo, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cũng chỉ ra một số quy định tại Dự thảo Nghị định về lấn biển cần phải được làm rõ.

Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất

Được quy định tại khoản 2 Điều 15 Dự thảo, dự án lấn biển phải có trong quy hoạch tỉnh, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.

Theo VCCI, hiện nay, việc lập quy hoạch tỉnh tại các địa phương đang chậm, nếu yêu cầu phải căn cứ vào quy hoạch tỉnh, có thể dẫn đến chậm trễ trong việc phê duyệt chế độ pháp lý của khu vực biển lấn thành đất.

“Vì vậy, đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung quy định theo hướng trong trường hợp quy hoạch tỉnh chưa lập xong thì căn cứ theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng đã được phê duyệt”, VCCI góp ý.

Giao đất, cho thuê đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

Theo VCCI, khoản 1 và khoản 2 Điều 17 Dự thảo quy định về việc giao đất, cho thuê đất với việc lấn biển bằng nguồn vốn ngân sách Nhà nước và ngoài ngân sách, cụ thể: Việc giao đất, cho thuê đất sử dụng nguồn vốn ngân sách Nhà nước thực hiện theo quy định tại khoản 5 Điều 68 Nghị định 43/2014/NĐ-CP; Việc giao đất, cho thuê đất sử dụng nguồn vốn ngoài ngân sách Nhà nước thực hiện theo quy định tại khoản 3 Điều 68 Nghị định 43/2014/NĐ-CP.

“Theo ý kiến của các doanh nghiệp, các quy định như vậy đã chi tiết và phù hợp với thực tế hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, nếu quy định “trường hợp dự án lấn biển không thực hiện bằng nguồn vốn ngân sách Nhà nước thì việc giao đất, cho thuê đất thực hiện theo quy định của pháp luật về đất đai thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất” là sẽ không hợp lý, không khuyến khích doanh nghiệp thực hiện dự án, do không chắc chắn khả năng được sử dụng khu vực lấn biển để thực hiện dự án đầu tư. Vì vậy, đề nghị cơ quan soạn thảo giữ nguyên quy định như tại phiên bản ngày 19/5”, VCCI góp ý.

Cũng theo VCCI, Dự thảo hiện chưa có quy định về hỗ trợ chi phí san lấp mặt bằng. Theo phản ánh của doanh nghiệp, dự án lấn biển dù không phát sinh chi phí bồi thường giải phóng mặt bằng nhưng phát sinh chi phí san lấp mặt bằng rất lớn, việc tính toán giá đất giao/cho thuê áp dụng với nhà đầu tư cần tính đến có sự hỗ trợ về chi phí san lấp mặt bằng mà nhà đầu tư đã chi trả cho việc thực hiện dự án để đảm bảo tính công bằng, tương tự như trường hợp nhà đầu tư ứng kinh phí giải phóng mặt bằng được đối trừ với tiền đất phải nộp.

“Do vậy, đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung quy định cho phép nhà đầu tư ứng kinh phí san lấp mặt bằng dự án lấn biển được đối trừ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất”, VCCI góp ý.

Ngoài ra, VCCI cũng cho rằng, quy định về hỗ trợ chi phí san lấp mặt bằng ở trên cũng cần quy định rõ việc xử lý trong trường hợp chi phí đầu tư lấn biển lớn hơn/vượt quá số tiền sử dụng đất, tiền thuê đất phải nộp.

“Do vậy, đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung quy định về việc xử lý đối với phần chi phí lấn biển vượt quá tiền sử dụng đất, tiền thuê đất phải nộp của dự án theo hướng cho phép chủ đầu tư được tính phần chi phí lấn biển vượt quá đó vào chi phí đầu tư của dự án”, VCCI góp ý.

Công trình hạ tầng công cộng tại khu vực lấn biển

Khoản 3 Điều 17 Dự thảo quy định, khu vực lấn biển phải đảm bảo một quỹ đất nhất định thuộc dải đất dọc bờ biển bàn giao cho địa phương quản lý để xây dựng hạ tầng công cộng.

Theo VCCI, quy định này là cần thiết nhằm đảm bảo quyền tiếp cận biển của người dân, tuy nhiên, quy định cần làm rõ vấn đề sau:

Thứ nhất, Dự thảo hiện chưa quy định dự án lấn biển cần dành ra diện tích quỹ đất là bao nhiêu để xây dựng công trình công cộng. Quy định này là chưa rõ ràng do doanh nghiệp không có cơ sở cụ thể xác định quỹ đất công cộng khi thiết kế dự án, cũng như không có cơ sở để thống nhất với chính quyền địa phương khi thực hiện thủ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Ngoài ra, việc này cũng có nguy cơ dẫn đến tình trạng không minh bạch, rõ ràng khi xác định quỹ đất, từ đó ảnh hưởng đến mức độ tiếp cận biển của người dân.

“Do vậy, đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung quy định về cách thức xác định quỹ đất dành cho xây dựng công trình công cộng”, VCCI góp ý.

Thứ hai, việc xác định quỹ đất dành cho hạ tầng công cộng được xác định tại thời điểm cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là không hợp lý vì các dự án lấn biển được thực hiện theo quy hoạch xây dựng đã được phê duyệt khi thực hiện các thủ tục thực hiện dự án đầu tư. Việc xác định quỹ đất công cộng khi giao đất, cho thuê đất có nguy cơ không thống nhất với quy hoạch đã được phê duyệt.

“Do vậy, đề nghị cơ quan soạn thảo sửa đổi quy định theo hướng việc xác định quỹ đất công cộng được thực hiện khi lập quy hoạch chi tiết”, VCCI góp ý.

Điều khoản chuyển tiếp

Khoản 1 Điều 18 Dự thảo đã quy định về điều khoản chuyển tiếp với các dự án lấn biển trước ngày Nghị định có hiệu lực.

Theo VCCI, quy định này còn thiếu trường hợp dự án đã được cơ quan có thẩm quyền lựa chọn nhà đầu tư theo quy định pháp luật về đấu thầu, và chưa có nội dung xử lý về cập nhật quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.

“Do vậy, đề nghị cơ quan soạn thảo sửa đổi theo hướng dự án đầu tư lấn biển đã được cơ quan có thẩm quyền lựa chọn nhà đầu tư theo quy định pháp luật về đấu thầu, chấp thuận, quyết định chủ trương đầu tư, cấp giấy chứng nhận đầu tư, giấy chứng nhận đăng ký đầu tư trước ngày Nghị định này có hiệu lực thi hành nhưng chưa được giao khu vực biển thì được được cập nhật, bổ sung vào quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất mà không cần thực hiện kế hoạch lấn biển (trong trường hợp vẫn giữ quy định về kế hoạch lấn biển); không phải thực hiện thủ tục giao khu vực biển và được tiến hành các thủ tục giao đất, cho thuê đất”, VCCI góp ý.

Chuyển tiếp với các dự án lấn biển đã có quy hoạch

Theo VCCI, Dự thảo hiện chưa có quy định chuyển tiếp với các dự án lấn biển đã có quy hoạch.

“Theo phản ánh của doanh nghiệp, có nhiều dự án lấn biển hiện đã được phê duyệt quy hoạch, việc không có quy định chuyển tiếp trong trường hợp này sẽ khiến doanh nghiệp gặp vướng mắc trong quá trình thực hiện, do có thể phải điều chỉnh quy hoạch, từ đó dẫn đến phải thực hiện điều chỉnh hàng loạt thủ tục pháp lý như quyết định chủ trương đầu tư, điều chỉnh đánh giá tác động môi trường…”, VCCI cho biết.

Từ đó, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung quy định xử lý trường hợp này, theo hướng dự án lấn biển đã có quy hoạch phân khu hoặc quy hoạch chi tiết được tiếp tục thực hiện và triển khai theo các quy hoạch đã được phê duyệt và không phải thực hiện điều chỉnh để bổ sung quỹ đất dọc theo bờ biển để xây dựng công trình hạ tầng công cộng.