Đường băng cho Hải Phòng cất cánh

Đó là khẳng định của ông Hoàng Minh Cường – Phó Chủ tịch UBND TP Hải Phòng tại Diễn đàn Nghị quyết 57-NQ/TW “Đường băng cất cánh cho khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số” và Hội thảo “Khoa học và Công nghệ biển - Tầm nhìn chiến lược và đề xuất đột phá”.

5 mũi đột phá chiến lược làm kim chỉ nam hành động

Phó Chủ tịch UBND TP Hoàng Minh Cường cho biết, giai đoạn 2025 – 2030, TP Hải Phòng đã xác định, khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là một trong 3 đột phá chiến lược. Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị mở ra hành lang pháp lý và động lực mạnh mẽ để Hải Phòng hiện thực hóa mục tiêu phát triển nhanh, bền vững.

TP Hải Phòng xác định 5 mũi đột phá chiến lược làm kim chỉ nam hành động. Đó là, chuyển đổi số toàn diện trên các lĩnh vực chính quyền số, kinh tế số, xã hội số. Triển khai hiệu quả các cơ chế, chính sách đặc thù theo Nghị quyết 226 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Hải Phòng, đặc biệt là khu thương mại tự do thế hệ mới. Hoàn thiện đồng bộ quy hoạch thành phố, tạo vùng động lực tăng trưởng mới. Xây dựng Hải Phòng trở thành trung tâm du lịch biển, văn hóa và di sản tầm khu vực. Tập trung đầu tư cho giáo dục, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao…

Ngay sau Diễn đàn Nghị quyết 57-NQ/TW “Đường băng cất cánh cho khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số”, Hội thảo khoa học “Khoa học và công nghệ biển TP Hải Phòng: Tầm nhìn chiến lược và đề xuất đột phá” cũng đã được diễn ra. Hội thảo có ý nghĩa quan trọng trong việc xác định tầm nhìn chiến lược và chuẩn bị cơ sở khoa học cho việc xây dựng Chương trình phát triển khoa học và công nghệ biển TP Hải Phòng giai đoạn 2026 - 2030.

Đánh giá về 2 chương trình này, ông Hoàng Minh Cường cho biết: “Diễn đàn Nghị quyết số 57 là cơ hội quý báu để các nhà khoa học, chuyên gia và doanh nghiệp cùng trao đổi, hiến kế, thảo luận, đưa giải pháp cụ thể hóa mũi đột phá về chuyển đổi số, đưa Hải Phòng trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo hàng đầu, là nơi hội tụ và phát huy mọi tiềm năng trí tuệ. Trong khi đó, Hội thảo về khoa học và công nghệ biển mang một ý nghĩa chiến lược, trực tiếp cụ thể hóa mũi đột phá thứ ba và thứ tư. Hải Phòng là cửa ngõ ra biển của cả vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc, với hệ thống cảng biển, hạ tầng giao thông đồng bộ và nguồn lực biển dồi dào. Hội thảo sẽ là diễn đàn để các nhà khoa học, chuyên gia hàng đầu cùng chia sẻ, phân tích và đề xuất các giải pháp khả thi nhất để phát triển kinh tế biển bền vững”.

Thực tế, khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo được xác định là động lực trọng tâm để TP Hải Phòng thúc đẩy tăng trưởng nhanh và bền vững. Nghị quyết 57 không chỉ là định hướng chính sách mà đang dần trở thành chuỗi hành động cụ thể tại Hải Phòng – từ đào tạo, thử nghiệm, đến triển khai và ứng dụng.

Ông Vũ Ngọc Lâm - Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP Hải Phòng, Phó Tổng giám đốc Công ty cổ phần Container Việt Nam cho biết, ý nghĩa cốt lõi của Nghị quyết 57 là “mở đường băng, giao quyền cho thực tiễn”. Đây không chỉ là một văn bản định hướng, mà là một tấm bản đồ rất cụ thể để chuyển tầm nhìn thành kết quả, vạch ra một chặng tăng tốc để địa phương chủ động thử nghiệm các mô hình mới, thực chất.

Còn PGS, TS Nguyễn Minh Đức – Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Hàng hải Việt Nam cho biết, Trường Đại học Hàng hải Việt Nam đang được xây dựng thành trường trọng điểm quốc gia về đào tạo và nghiên cứu phục vụ phát triển bền vững kinh tế biển, tập trung vào các lĩnh vực công nghệ cảng thông minh, logistics xanh, tự động hóa, năng lượng tái tạo biển và chuyển đổi số.

Sẵn sàng đưa Hải Phòng cất cánh

Trong tầm nhìn chiến lược, TP Hải Phòng phấn đấu đến năm 2030 là trung tâm kinh tế biển, du lịch chất lượng cao, dịch vụ - logistics và năng lượng sạch hàng đầu cả nước, trung tâm quốc tế về đào tạo, nghiên cứu, ứng dụng và phát triển khoa học, công nghệ biển.

Thực tế, thời gian qua, TP Hải Phòng đã triển khai nhiều chương trình hành động để thúc đẩy phát triển khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo. Riêng về phát triển khoa học, công nghệ biển, TP Hải Phòng đã hình thành mạng lưới các cơ sở nghiên cứu và doanh nghiệp có năng lực công nghệ biển như: Viện khoa học công nghệ Năng lượng và Môi trường, Viện Nghiên cứu Hải sản, Viện Y học Biển, Trường Đại học Hàng hải Việt Nam, Trường Đại học Hải Phòng, Công ty TNHH MTV Đóng tàu Phà Rừng, Tập đoàn Damen Sông Cấm và một số đơn vị, doanh nghiệp trên địa bàn.

Cùng với đó, hàng loạt tổ chức, đơn vị đã triển khai được nhiều nhiệm vụ khoa học công nghệ cấp thành phố và cấp quốc gia liên quan đến biển. Trong đó, có các dự án về công nghệ nuôi trồng thủy sản công nghệ cao, ứng dụng công nghệ mới trong khai thác, bảo vệ nguồn lợi thủy sản, các nghiên cứu về dược liệu biển, quan trắc môi trường ven bờ. Nhiều kết quả nghiên cứu khoa học đã được ứng dụng trong quản lý nghề cá, bảo tồn biển, phát triển logistics, cảng biển, du lịch biển – đảo.

Hạ tầng khoa học công nghệ biển từng bước được tăng cường; hệ thống cảng biển được đầu tư hiện đại, tiệm cận chuẩn quốc tế, từng bước áp dụng công nghệ số và trí tuệ nhân tạo trong vận hành. Ngoài ra, Thành phố cũng đã tăng cường hợp tác với các tổ chức quốc tế và các nước trong khu vực để chia sẻ kinh nghiệm và công nghệ trong phát triển kinh tế biển, nhiều chương trình do Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA), Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP), Ngân hàng Thế giới (WB) hỗ trợ đã được triển khai.

Bước vào giai đoạn phát triển mới, TP Hải Phòng đứng trước những yêu cầu mới đối với phát triển khoa học công nghệ biển: Yêu cầu về phát triển kinh tế biển xanh, bền vững, yêu cầu về chuyển đổi số trong lĩnh vực biển, về hợp tác liên vùng và quốc tế, về phát triển nguồn nhân lực khoa học công nghệ biển chất lượng cao, yêu cầu xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và doanh nghiệp công nghệ biển.

Theo Sở Khoa học và Công nghệ, UBND TP Hải Phòng đã ban hành Kế hoạch số 238 để thực hiện Kế hoạch hành động số 12 của Ban Thường vụ Thành uỷ về thực hiện Nghị quyết số 57, được cụ thể hóa bằng 7 nhóm nhiệm vụ trọng tâm, thể hiện quyết tâm đưa khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo trở thành động lực phát triển mới của Hải Phòng.

Nghị quyết số 226 của Quốc hội mở ra nhiều cơ chế, chính sách đặc thù cho thành phố. Theo đó, các doanh nghiệp, tổ chức khởi nghiệp sáng tạo, hoạt động trong lĩnh vực vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế thu nhập cá nhân trong 5 năm, được hỗ trợ không hoàn lại chi phí ươm tạo, thuê chuyên gia, cơ sở nghiên cứu và chuyển giao công nghệ. TP Hải Phòng sẽ thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm, góp phần thúc đẩy thương mại hóa sản phẩm khoa học - công nghệ và khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Sở Khoa học và Công nghệ Hải Phòng cũng công bố 10 bài toán lớn về khoa học - công nghệ và chuyển đổi số năm 2025, tập trung lĩnh vực năng lượng tái tạo, quản lý đô thị thông minh, logistics, ứng dụng AI, dữ liệu lớn để huy động sự tham gia của doanh nghiệp, viện nghiên cứu, trường đại học, chuyên gia, cộng đồng khởi nghiệp.

Ông Nguyễn Cao Thắng – Phó Giám đốc Thường trực Sở Khoa học và Công nghệ Hải Phòng cho biết: “Diễn đàn Nghị quyết 57-NQ/TW và Hội thảo khoa học về Khoa học và Công nghệ biển không chỉ song hành, mà còn gắn kết chặt chẽ. Nếu Diễn đàn về Nghị quyết 57 đã tạo ra “đường băng” chính sách rộng lớn, thì Hội thảo về khoa học và công nghệ biển đã xác định một “cánh máy bay” mũi nhọn, cụ thể và khả thi để sẵn sàng đưa Hải Phòng cất cánh. Từ đó hoàn thiện luận cứ cho việc xây dựng Chương trình phát triển khoa học – công nghệ biển Hải Phòng giai đoạn 2026–2030, hướng tới một Hải Phòng – Thành phố biển mạnh về khoa học, vững về công nghệ, tiên phong trong đổi mới sáng tạo”.