Nghị quyết 57-NQ/TW: Làn sóng đổi mới từ các doanh nghiệp TP Hải Phòng

Chia sẻ tại Techfest Hải Phòng 2025, Ông Vũ Ngọc Lâm - Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP Hải Phòng, Phó Tổng giám đốc Công ty CP Container Việt Nam nhấn mạnh, ý nghĩa cốt lõi của Nghị quyết 57 là "mở đường băng, giao quyền cho thực tiễn". Đây không chỉ là một văn bản định hướng, mà là một tấm bản đồ rất cụ thể để chuyển tầm nhìn thành kết quả, vạch ra một chặng tăng tốc để địa phương chủ động thử nghiệm các mô hình mới, thực chất.

Mở đường băng

Theo ông Lâm, sự đổi mới này được củng cố bởi khung pháp lý quốc gia, với Nghị quyết 57 khẳng định khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực trung tâm. Cùng với đó, Chương trình hành động của Chính phủ, cơ chế thí điểm đặc biệt của Quốc hội theo Nghị quyết 193/2025/QH15, và Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo 2025 (có hiệu lực từ 01/10/2025) đã thiết lập nguyên tắc chấp nhận rủi ro có quản trị và minh bạch dữ liệu.

Đặc biệt, với vai trò địa phương, Hải Phòng có lợi thế cảng biển cửa ngõ, cực tăng trưởng công nghiệp – logistics và cộng đồng doanh nghiệp năng động, đã được trao thẩm quyền, nhiệm vụ rõ ràng hơn để tổ chức thực hiện, thử nghiệm mô hình và nhân rộng cách làm hiệu quả.

Hải Phòng cũng đã và đang hình thành danh mục “bài toán lớn” để kêu gọi giải pháp khoa học – công nghệ – đổi mới sáng tạo từ doanh nghiệp, nhà khoa học, startup. Có thể gọi đây là cách tiếp cận “đặt hàng từ thực tiễn”. Với Quy chế phối hợp giữa UBND thành phố và Hiệp hội Doanh nghiệp thành phố đã được thiết lập, Hiệp hội sẵn sàng đồng thiết kế – đồng đầu tư – đồng vận hành để giải quyết các bài toán ấy theo tinh thần Nghị quyết 57.

Đây có thể nói là tấm bản đồ rất cụ thể để chúng ta chuyển tầm nhìn thành kết quả, và là vạch tăng tốc để địa phương chủ động thử nghiệm các mô hình mới, thực chất, theo yêu cầu phát triển bứt phá của thành phố. Theo đó, chúng ta thấy rằng, điểm mới không chỉ ở mục tiêu, mà còn ở cách làm: giao quyền – chịu trách nhiệm – đo kết quả bằng đổi thay thực sự trong đời sống và sản xuất kinh doanh, thương mại. Điều mà TP Hải Phòng cần lúc này là chọn đúng một số điểm đỡ thể chế và thị trường, làm đến sản phẩm cuối cùng, có người chịu trách nhiệm rõ ràng – ông Lâm nhấn mạnh.

Kiến nghị trọng tâm từ cộng đồng doanh nghiệp

Ông Vũ Ngọc Lâm đã đưa ra các đề xuất và kiến nghị nhằm biến tinh thần Nghị quyết 57 thành kết quả cụ thể tại Hải Phòng. Về thể chế và thực thi: Hiệp hội Doanh nghiệp thành phố xem xét Ban hành Kế hoạch hành động cụ thể của thành phố về việc thực hiện Nghị quyết 57 (cập nhật theo Nghị quyết 71), công khai trên cổng thông tin điện tử, trong đó, giao rõ đầu mối từng sở ngành/đơn vị, rõ mốc thời gian và rõ sản phẩm đầu ra. Đồng thời, cần thiết lập cơ chế kiểm tra, đánh giá dựa trên kết quả và có giám sát xã hội. Hiệp hội sẵn sàng tham gia phối hợp biên soạn, làm kênh phản hồi doanh nghiệp định kỳ theo quý.

Thí điểm và mua sắm đổi mới, với tinh thần cho phép thí điểm, chấp nhận rủi ro có giám sát theo Nghị quyết 57, Hiệp hội kiến nghị thành phố thực hiện thí điểm (có kiểm soát) một số mô hình điển hình như: chứng từ điện tử logistics, quản trị năng lượng số trong khu công nghiệp và dữ liệu đô thị mở, kèm cơ chế miễn trừ trách nhiệm trong phạm vi thí điểm.

Bên cạnh đó, cần Phê duyệt Danh mục đặt hàng đổi mới cấp thành phố và áp dụng khoán chi đến sản phẩm cuối. Mỗi năm, thành phố có thể chọn khoảng 10 bài toán ưu tiên (logistics, xanh hóa khu công nghiệp, dịch vụ công số…) và ưu tiên mua sắm kết quả nghiên cứu trong nước theo đúng tinh thần Nghị quyết 57. Hiệp hội đề xuất tham gia ở vai trò phản biện độc lập để đảm bảo tính thực tiễn và hiệu quả.

Về hạ tầng dữ liệu và nguồn lực tài chính, Nghị quyết 57 coi dữ liệu là tài nguyên sản xuất. Do đó, Hiệp hội kiến nghị thành phố cần có chính sách cụ thể phát triển hạ tầng dữ liệu – nền tảng số dùng chung của thành phố (theo danh mục ưu tiên), xây dựng bộ chuẩn dữ liệu tối thiểu và công bố các bộ dữ liệu ưu tiên (luồng hàng – bến bãi, môi trường – năng lượng khu công nghiệp…). Hiệp hội sẽ tham gia ở vai trò chuẩn hóa dữ liệu doanh nghiệp và kết nối nhu cầu khai thác dữ liệu.

Đồng thời, cần Kích hoạt Quỹ phát triển Khoa học & Công nghệ thành phố theo khung Nghị quyết 193. Quỹ này cần cho phép tiếp nhận đóng góp tự nguyện/góp vốn của doanh nghiệp – cá nhân và công khai tiêu chí tài trợ nhiệm vụ gắn với bài toán của thành phố. Hiệp hội sẽ phối hợp, huy động hội viên lớn góp vốn/đóng góp và đồng quản trị theo nguyên tắc minh bạch – hiệu quả.

Về chính sách nhân tài, Nghị quyết 57 đề ra cơ chế đặc thù để thu hút, trọng dụng nhân tài. Thành phố cần kích hoạt gói ưu đãi cụ thể cho đội ngũ chuyên gia và nhân lực chất lượng cao (như nhà ở, thu nhập, môi trường làm việc và các chế độ phúc lợi khác), đặc biệt là các ngành mũi nhọn như logistics, công nghiệp phụ trợ/nền tảng, và số hóa. Song song đó, cần thiết lập chuỗi liên kết khu công nghiệp - nhà máy – bến cảng … – trường/viện để đào tạo theo vị trí việc làm.

Ông Lâm cho rằng, những "điểm đỡ" này bám sát tinh thần Nghị quyết 57, Chương trình hành động của Chính phủ và cơ chế đặc biệt của Quốc hội. Để doanh nghiệp "cất cánh êm", Hải Phòng cần bật đèn xanh những điểm then chốt này, đảm bảo phù hợp khung luật, đúng tinh thần chỉ đạo của trung ương, và đo được tác động ngoài đời sống thực tế