Gạo Việt hiện diện tại 150 nước nhưng vẫn thiếu thương hiệu

 

Hiện nay, mặt hàng gạo Việt đã có mặt tại gần 150 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Đây là chia sẻ của các doanh nghiệp, giới chuyên gia tại Hội nghị quốc tế mặt hàng gạo Việt Nam được Bộ Công thương tổ chức chiều ngày 10/10 tại Hà Nội.

Báo cáo của Bộ Công Thương cho biết, gần đây, ngành gạo đã có bước phát triển và đạt được những kết quả tích cực. Gạo xuất khẩu chiếm 15% tổng lượng gạo toàn thế giới. 9 tháng đầu năm, Việt Nam xuất khẩu đạt 2,5 tỷ USD và mục tiêu cả năm 2018 sẽ đạt 2,8 tỷ USD xuất khẩu gạo. Hiện nay, mặt hàng gạo Việt đã có mặt tại gần 150 quốc gia và vùng lãnh thổ.

 

Gạo Việt có mặt tại 150 quốc gia

Với sản phẩm tương đối đa dạng và chất lượng cao như gạo hạt dài, gạo thơm, hữu cơ... đã bước đầu thâm nhập vào các thị trường yêu cầu chất lượng cao như Huốc, Nhật Bản, Hoa Kỳ, EU..., năm 2017 Việt Nam tiếp tục là nước xuất khẩu thứ 3 thế giới chỉ sau Thái Lan. 

Theo ông Đỗ Thắng Hải, Thứ trưởng Bộ Công Thương, ngành lúa gạo đã có những bước chuyển mình đáng ghi nhận. Từ việc chú trọng sản lượng xuất khẩu, chúng ta đã chú trọng hơn đến chất lượng, mang đến thị trường thế giới những sản phẩm gạo cao cấp.

“Những tiến bộ trong sản xuất và cơ cấu giống lúa, mùa vụ cùng với những biện pháp canh tác thích hợp đã và đang từng bước nâng cao chất lượng gạo Việt Nam”, ông Hải nhấn mạnh.

Bên cạnh những nhóm giống cải tiến, năng suất cao đóng vai trò then chốt đã góp phần quan trọng trong tăng chất lượng và giá trị gạo xuất khẩu Việt Nam như OM6162, OM6677, OM6561...  Những giống lúa thơm chất lượng cao nhằm phục vụ các phân khúc thị trường cấp cao cũng được quan tâm như giống Jasmine 85, ST5, ST 20..

Đặc biệt, Nghị định 107 thay thế 109 có hiệu lực từ ngày 1/10/2018 tiếp tục tạo dựng môi trường thông thoáng thúc đẩy đầu tư, kinh doanh, sản xuất... cùng với các chính sách khác như chiến lược thị trường xuất khẩu gạo... sẽ góp phần thúc đẩy xuất khẩu gạo, nâng thương hiệu hạt gạo.

Tuy nhiên, theo ông Đỗ Thắng Hải, mặc dù sản phẩm gạo đã có mặt ở hầu hết các quốc gia và vùng lãnh thổ trong đó có một số thị tường đòi hỏi chất lượng cao, song Việt Nam vẫn cần khắc phục một số điểm yếu. Cụ thể, năng lực tiếp cận thâm nhập thị trường, marketing, đàm phán, ký kết thực hiện hợp đồng, xử lý tranh chấp thương mại quốc té, tham gia chuỗi giá trị toàn cầu của các thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo còn hạn chế.

Sản phẩm gạo chưa gây dựng được thương hiệu nên ít được được người tiêu dùng thế giới biết đến. Do đó ông Hải cho rằng, Hội nghị quốc tế mặt hàng gạo Việt nam sẽ giới thiệu đến bạn bè quốc tế, hình ảnh sản phẩm hạt gạo Việt ngày một có chất lượng cao, đa dạng về chủng loại, có khả năng đáp ứng mọi yêu cầu của khách hàng.

Ông Trần Thanh Hải – Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) nhấn mạnh, gạo là một trong những mặt hàng đóng vai trò quan trọng trong cơ cấu hàng hoá xuất khẩu, đặc biệt trong nhóm nông – lâm – thuỷ sản. Những năm qua, Việt Nam cũng thường xuyên giữ vị trí hàng đầu trong các quốc gia xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới. Hiện nay dù nhiều quốc gia đã tham gia xuất khẩu gạo nhưng Việt Nam vẫn luôn nằm trong top đầu những nước xuất khẩu lớn nhất chỉ sau Thái Lan, Ấn Độ. 

Sẽ không chạy theo sản lượng

Có thể khẳng định, các doanh nghiệp Việt Nam đã ngày càng chú trọng hơn vào chất lượng gạo xuất khẩu. Đáng chú ý, thời gian qua, các chính sách về xuất khẩu gạo đi vào thực tiễn giúp cho hoạt động kinh doanh lúa gạo của các DN trong ngành đi vào nề nếp, bài bản hơn.

Tuy nhiên, theo ông Hải, hiện nay các quốc gia nhập khẩu đang có những động thái quản lý chặt hơn mặt hàng này. Đơn cử, Trung Quốc là thị trường lớn nhất của gạo Việt Nam đã duy trì chế độ nhập khẩu chặt chẽ thông qua hạn ngạch, kiểm tra an toàn thực phẩm nghiêm ngặt. Điều này đã làm hạn chế DN xuất khẩu sang Trung Quốc.

Nhưng đây cũng là động lực giúp các doanh nghiệp Việt Nam cọ xát, nâng sức cạnh tranh. “Chúng ta đã và đang nâng sức cạnh tranh hơn nhờ việc chú trọng vào chât lượng và tính chuyên nghiệp, thay vì dựa vào sản lượng như trước đây”, ông Hải nhấn mạnh.

Cũng khẳng định các doanh nghiệp xuất khẩu gạo Việt đã và đang chú trọng nhiều hơn đến chất lượng thay vì sản lượng, bà Nguyễn Thuý Kiều Tiên, Phó viện trưởng Viện lúa Đồng bằng Sông Cửu Long cho biết, Viện Lúa ĐBSCL đã nghiên cứu và đưa ra nhiều giống lúa chất lượng cao để có thể đáp ứng cho nhu cầu xuất khẩu của thị trường. Đơn cử, nhóm giống thơm đặc sản, nhóm giống chất lượng cao, nhóm nếp…

“Hiện nay, chúng tôi đang nghiên cứu chương trình phát triển giống lúa hạt rất dài, có đặc điểm thơm đậm, gạo trong, dài phù hợp với thị hiếu của thị trường và đó cũng là xu hướng chung của thế giới”,bà Tiên cho hay.

Bà Tiên cũng đưa ra khuyến cáo, mục tiêu của chúng ta là xây dựng, nâng cao giá trị hạt gạo, theo đó, các DN cần chú trọng áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Đặc biệt chú ý đưa ra những giống lúa chất lượng có thể chịu đựng được điều kiện bất lợi của môi trường vì Việt Nam đang chịu sự biến đổi khí hậu rất lớn.

“Trong dài hạn, cần sự đầu tư mạnh mẽ của Nhà nước cho côg tác nghiên cứu chọn tạo giống lúa thơm, chất lượng cao”, bà Tiên nói.

Chia sẻ kinh nghiệm từ sự phát triển của doanh nghiệp, ông Huỳnh Văn Thòn, Chủ tịch Công ty Cổ phần Tập đoàn Lộc Trời cho rằng, những năm gần đây câu chuyện “chạy theo sản lượng của các doanh nghiệp Việt” đã thay đổi. Người ta nhắc đến gạo Việt là nhắc tới chất lượng, an toàn, giống… Ngành gạo đã có bước chuyển mình ngoạn mục.