Gửi bình luận
Tổng Bí thư nhắc tới việc lập “Quỹ phát triển nhà ở quốc gia” để phát triển nhà ở giá rẻ tại đô thị lớn, là giải pháp để thúc đẩy đô thị trở thành động lực tăng trưởng quốc gia.
Quỹ nhà ở quốc gia là quỹ do Nhà nước thành lập nhằm hỗ trợ phát triển và cung cấp nhà ở cho người dân, đặc biệt là các nhóm thu nhập thấp, công nhân, viên chức, lực lượng vũ trang hoặc các đối tượng chính sách khác.
Tại Việt Nam, việc phát triển nhà ở xã hội luôn được chú trọng thông qua các quy định pháp luật như Luật Nhà ở, Nghị định số 100/2015/NĐ-CP và Nghị định số 49/2021/NĐ-CP. Chính những quy định này đã đặt nền tảng cho việc hình thành và vận hành các Quỹ nhà ở, qua đó hướng đến mục tiêu quan trọng là giúp mọi người dân đều có cơ hội an cư, đặc biệt là những người có thu nhập thấp.
Trong bối cảnh tốc độ đô thị hoá diễn ra mạnh mẽ, giá bất động sản tăng cao trong khi trong khi mức thu nhập trung bình thấp của người dân ở các thành phố vẫn chiếm tỷ lệ lớn, nhu cầu về nhà ở ngày càng lớn. Quỹ phát triển nhà ở quốc gia là giải pháp đột phá có thể giúp xoay chuyển cục diện thị trường bất động sản đang mất cân đối như hiện nay, đặc biệt ở phân khúc nhà ở thương mại vừa túi tiền và nhà ở xã hội.
Theo thống kê, từ năm 2021 đến nay, TP HCM đã không còn căn hộ giá dưới 25 triệu đồng mỗi m2. Giá trung bình căn hộ mở bán mới trên địa bàn khoảng 50 triệu đồng mỗi m2 và liên tục tăng qua các năm. Căn hộ giá dưới 40 triệu đồng mỗi m2 trên địa bàn cũng đã thành hàng hiếm. Ngay cả các thị trường vệ tinh, giá nhà cũng không còn rẻ. Sự khan hiếm quỹ đất tại các đô thị lớn cùng giá bán liên tục tăng đã khiến phân khúc nhà ở giá rẻ dần biến mất. Điều này làm gia tăng khoảng cách giữa nhu cầu thực tế và khả năng chi trả của đa số người dân.
Nhiều năm qua, HoREA đã liên tục kiến nghị xây dựng một chiến lược phát triển nhà ở thương mại giá vừa túi tiền, đồng thời đẩy mạnh phân khúc nhà ở xã hội. Việc thành lập Quỹ phát triển nhà ở quốc gia với quy mô lớn hơn, sẽ không chỉ hỗ trợ xây dựng nhà ở xã hội mà còn nhằm mục đích thúc đẩy nguồn cung nhà ở có giá vừa túi tiền, thông qua các cơ chế phù hợp với từng loại hình.
Điều quan trọng nhất là cách thức vận hành của quỹ sao cho đúng đối tượng và đúng mục đích. Các khoản vay ưu đãi từ quỹ cần được thiết kế linh hoạt để phù hợp với khả năng chi trả cho từng nhóm, kèm theo những cam kết rõ ràng để đảm bảo nguồn lực từ quỹ không sử dụng sai mục đích, tránh tình trạng trục lợi từ các chính sách hỗ trợ.
Hiện nay Luật Nhà ở đã quy định cơ cấu hình thành các nguồn lực tài chính để phát triển nhà ở, nhưng chỉ đặt vấn đề thí điểm thành lập quỹ phát triển nhà ở xã hội. Quỹ phát triển nhà ở xã hội hiện nay chủ yếu dựa vào cơ chế ưu đãi về tín dụng từ ngân sách nhà nước thông qua hình thức tái cấp vốn hoặc cấp bù lãi suất. Điều này khiến nguồn vốn bị hạn chế, điều kiện để được hưởng chính sách cũng khó khăn, dẫn đến số lượng người tiếp cận được chính sách hỗ trợ cũng bó hẹp.
Để Quỹ nhà ở phát triển hiệu quả và bền vững, bên cạnh nguồn vốn từ ngân sách nhà nước, cần huy động nguồn lực “khổng lồ” từ quỹ nhàn rỗi của các doanh nghiệp bất động sản, công ty bảo hiểm nhân thọ, quỹ hưu trí… Ngoài ra, sự tham gia của các tổ chức tín dụng, doanh nghiệp tư nhân, và các tổ chức quốc tế không chỉ giúp mở rộng quy mô quỹ mà còn tạo đà phát triển cho các dự án nhà ở xã hội, đóng góp cho tăng trưởng kinh tế cũng như cải thiện hạ tầng đô thị.
Tuy nhiên, để làm được điều này cần có hành lang pháp lý rõ ràng cho việc thu hút và vận hành các nguồn vốn ngoài ngân sách. Khi thành lập Quỹ nhà ở quốc gia, HoREA kỳ vọng Nhà nước sẽ có cơ chế để huy động hiệu quả cũng như quản lý minh bạch các nguồn lực này. Bên cạnh đó, Việt Nam cũng có thể tìm kiếm các khoản hỗ trợ từ quốc tế như ODA hay các quỹ đầu tư phát triển, giúp mở rộng khả năng tiếp cận nhà ở của người dân.
Có thể thấy, việc thành lập Quỹ nhà ở không chỉ giải quyết vấn đề an cư và ổn định cuộc sống cho người thu nhập trung bình thấp, mà còn có ý nghĩa nhân văn, góp phần khuyến khích các doanh nghiệp bất động sản phát triển dự án nhà vừa túi tiền và nhà ở xã hội. Đây là chính sách rất phù hợp với giai đoạn chuyển tiếp của Việt Nam từ một nền kinh tế đang phát triển trung bình ở mức thấp lên mức phát triển trung bình khá và tiến tới phát triển cao.
Để thực hiện hoá Quỹ phát triển nhà ở quốc gia, HoREA đề xuất Bộ Xây dựng cần tiếp tục nghiên cứu xây dựng đề án hoàn chỉnh phát triển nhà ở thương mại giá vừa túi tiền và cơ chế hỗ trợ người mua nhà đầu tiên tiếp cận được mức lãi suất thương mại hợp lý. Bên cạnh đó, đây là vấn đề mới và lớn, cần sự đồng hành của các tổ chức tín dụng. Các ngân hàng thương mại tùy theo nguồn lực của mình có thể tham gia quỹ phát triển nhà ở quốc gia để hỗ trợ các chủ đầu tư phát triển loại nhà ở thương mại giá vừa túi tiền cũng như nhà ở xã hội, giảm bớt gánh nặng của ngân sách nhà nước.
