Giảm 8.000 đơn vị cấp xã - cơ hội cho cán bộ giỏi

Đây là một bước đi mạnh mẽ trong lộ trình tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả hoạt động của chính quyền địa phương. Tuy nhiên, cùng với cơ hội, việc sắp xếp lại hệ thống hành chính cũng đặt ra không ít thách thức.

Trước đó, thông tin về vấn đề này, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình cho biết cả nước hiện có khoảng 10.500 đơn vị cấp xã, nhưng trong tương lai, con số này dự kiến giảm xuống chỉ còn khoảng 2.500.

Theo Phó Thủ tướng Nguyễn Hoà Bình, việc sáp nhập không diễn ra nhỏ lẻ hay mang tính thử nghiệm mà được thực hiện đồng bộ, quyết liệt từ Trung ương đến địa phương. Khó khăn phát sinh sẽ được giải quyết tại chỗ, không chần chừ, không bàn lùi.

Đúng vậy! Chủ trương sáp nhập xã không phải là quyết định vội vàng. Những năm qua, tinh giản biên chế và cải cách tổ chức bộ máy nhà nước luôn là một nhiệm vụ trọng tâm. Việc duy trì một hệ thống hành chính cồng kềnh không chỉ làm chậm quá trình phát triển mà còn tạo ra nhiều gánh nặng về ngân sách, nhân sự và vận hành.

Thực tế cho thấy, nhiều xã có quy mô dân số nhỏ nhưng vẫn duy trì bộ máy hành chính đầy đủ, dẫn đến tình trạng dàn trải nguồn lực. Ngược lại, có những địa phương có dân số lớn nhưng bộ máy lại không tương xứng, gây áp lực trong quản lý. Do đó, việc sáp nhập hướng đến một mô hình hợp lý hơn, đảm bảo quản lý hiệu quả, giảm chi phí vận hành và tăng cường năng lực đội ngũ cán bộ.

Chủ trương bỏ cấp huyện, sáp nhập xã, thậm chí là cấp tỉnh đang cho thấy quyết tâm cải cách mạnh mẽ của Đảng và Nhà nước. Đặc biệt, việc giảm từ 10.500 đơn vị cấp xã xuống còn khoảng 2.500 – tức là cắt giảm tới 8.000 đơn vị – không chỉ là một cuộc tinh giản hành chính mà thực sự là một cuộc cách mạng về tổ chức bộ máy.

Sự thay đổi này không đơn thuần chỉ là giảm số lượng địa giới hành chính, mà còn đặt ra yêu cầu cấp bách về nâng cao chất lượng cán bộ công chức. Khi bộ máy được tinh gọn, đồng nghĩa với việc áp lực công việc sẽ lớn hơn, khối lượng nhiệm vụ mà mỗi cán bộ đảm nhận sẽ tăng lên. Điều này đòi hỏi một đội ngũ công chức tinh hoa, giỏi chuyên môn, tận tâm phục vụ nhân dân.

Với bộ máy gọn nhẹ, không còn chỗ cho những cán bộ thiếu năng lực hoặc có tư tưởng "sáng vác ô đi, tối vác về". Những người giữ vị trí công chức phải thực sự làm việc hiệu quả, tận tụy với nhiệm vụ. Việc tinh giản biên chế cũng sẽ là cơ hội để loại bỏ những trường hợp "công chức hành chính kiểu cũ", những người chỉ giữ chức vụ nhưng không đóng góp thực sự.

Việc sáp nhập và tinh gọn không chỉ mang ý nghĩa giảm đầu mối hành chính, mà còn giúp tiết kiệm ngân sách, nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước. Khi số lượng đơn vị giảm, thay vì phân bổ nguồn lực dàn trải, ngân sách sẽ được đầu tư tập trung hơn, có điều kiện nâng cao chất lượng dịch vụ công.

Đáng nói, việc tinh gọn bộ máy hành chính không chỉ dừng lại ở con số cắt giảm mà còn đặt ra một yêu cầu rất cao về chất lượng cán bộ. Như Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh “chất lượng cán bộ xã bây giờ phải tương đương với cán bộ tỉnh, Trung ương không có khoảng cách. Sắp tới bí thư xã là tỉnh ủy viên, thậm chí là thường vụ…”.

Trước đây, ở nhiều địa phương, cán bộ cấp xã chỉ làm những công việc mang tính hành chính đơn thuần, ít có vai trò quyết định lớn. Nhưng với việc tinh gọn bộ máy, xã không còn là cấp hành chính "làm cho có" mà sẽ thực sự trở thành cấp quản lý hiệu quả, gần dân, sát dân và đủ quyền lực để giải quyết công việc một cách quyết đoán, hiệu quả.

Khi khoảng 8.000 phường, xã, thị trấn được sáp nhập, một lượng lớn cán bộ sẽ dôi dư. Điều này đặt ra yêu cầu sàng lọc quyết liệt, đảm bảo bộ máy tinh gọn nhưng vẫn vận hành hiệu quả, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công tác quản lý nhà nước.

Theo Bộ Nội vụ, hiện nay 82,3% cán bộ công chức cấp xã có trình độ đại học, 3,5% có trình độ cao đẳng, nhưng vẫn còn 13,71% chỉ có trung cấp hoặc sơ cấp. Đây là một thách thức lớn khi chủ trương nâng chuẩn đội ngũ cán bộ đang được đặt lên hàng đầu.

Với việc sáp nhập hàng nghìn đơn vị hành chính, những cán bộ không đủ năng lực, không thể đáp ứng yêu cầu công tác mới sẽ buộc phải nghỉ hưu sớm hoặc chuyển công tác khác. Đây là một bước đi cần thiết để bộ máy hành chính vận hành hiệu quả hơn, nhưng cũng cần có chính sách nhân văn để đảm bảo quyền lợi cho những người ra đi.

Một trong những thách thức lớn khi sắp xếp lại bộ máy là tư tưởng ngại thay đổi, muốn giữ nguyên vị trí dù không còn phù hợp. Tuy nhiên, cuộc sàng lọc lần này là cơ hội để những cán bộ giỏi, có thực tài được trọng dụng. Khi số lượng cán bộ giảm nhưng khối lượng công việc tăng lên, chỉ những người có năng lực thực sự mới có thể đảm nhiệm. Mà khi biết rằng chỉ có thực lực mới giúp mình giữ được vị trí, cán bộ buộc phải nâng cao trình độ, đổi mới tư duy để đáp ứng yêu cầu công việc.

Có thể khẳng định, việc tinh giản biên chế chắc chắn sẽ tác động đến hàng chục nghìn cán bộ công chức, nhưng Đảng và Nhà nước cam kết đảm bảo chính sách hỗ trợ hợp lý. Điều quan trọng là quá trình này phải được thực hiện công khai, minh bạch, khách quan, tránh tình trạng chạy chọt, ưu ái cá nhân.

Chỉ khi sự sàng lọc thực sự dựa trên năng lực và cống hiến, thì bộ máy hành chính cấp cơ sở mới thực sự tinh gọn, hiệu quả và nhận được sự đồng thuận từ nhân dân.

Đây cũng là điều mà người dân kỳ vọng và mong muốn được thấy trong thời gian tới.