Sự “giằng xé” về lợi ích của các chủ thể được giao quản lý sử dụng đất, trong đó không loại trừ phát sinh lợi ích nhóm trong quản lý giao, thu hồi và sử dụng đất.
Quốc hội họp ở hội trường về việc thực hiện chính sách, pháp luật về quy hoạch, quản lý, sử dụng đất đai tại đô thị từ khi Luật Đất đai năm 2013 có hiệu lực đến hết năm 2018, ngày 27/5.
Đây là phát biểu của ĐBQH Nguyễn Tiến Sinh (Hoà Bình), tại phiên thảo luận về việc thực hiện chính sách, pháp luật về quy hoạch, quản lý, sử dụng đất đai tại đô thị từ khi Luật Đất đai năm 2013 có hiệu lực đến hết năm 2018.
Lo lắng trục lợi chính sách
Theo ông Sinh, điều làm cử tri và nhân dân lo lắng đó là hiện tượng trục lợi chính sách, vi phạm pháp luật, thậm chí tiêu cực, tham nhũng, lãng phí trong quản lý sử dụng đất đô thị của một bộ phận cán bộ công chức có trách nhiệm quản lý đất đã và đang làm xói mòn lòng tin của nhân dân vào chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước và bộ máy công quyền của nhân dân.
Có thể bạn quan tâm
Nhiều lĩnh vực được giao quản lý đất đai và sử dụng đất lâu nay được coi là vùng cấm, đó là đất quốc phòng, đất an ninh thiếu sự giám sát, buông lỏng quản lý, quản lý yếu kém đã xảy ra sai phạm lớn không chỉ gây thất thoát lãng phí về tài nguyên đất mà còn tác động xấu tới uy tín, lĩnh vực của ngành. Những hạn chế, yếu kém trong quy hoạch và quản lý sử dụng đất đô thị thời gian qua đã và đang trở thành lực cản cho sự phát triển đô thị ở nước ta hiện nay.
Nguyên nhân cơ bản theo ông Sinh, thuộc về cơ quan quản lý nhà nước và những cá nhân người thực thi pháp luật. Để khắc phục những hạn chế yếu kém, ông Sinh kiến nghị một số giải pháp cần làm ngay trong thời gian tới.
ĐBQH Nguyễn Tiến Sinh (Hoà Bình).
Thứ nhất, phải hoàn thiện ngay các quy định về huy động vốn đầu tư theo hình thức BT, đảm bảo tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp, các nhà đầu tư và đó cũng chính là tháo gỡ khó khăn cho địa phương khi thực hiện một chủ trương lớn về huy động các nguồn lực phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương nhằm thực hiện công khai, minh bạch, chống thất thoát, lãng phí và chống tiêu cực trong loại hình đầu tư này.
Thứ hai, không quy định vượt rào, xé luật để hợp pháp hóa các loại hình huy động vốn sử dụng vốn đầu tư kinh doanh bất động sản dưới hình thức, khái niệm rất mới lạ là nhà ở không hình thành đơn vị ở hoặc đất dịch vụ kết hợp để ở. Các hình thức này thực chất cần chuyển đổi theo đúng bản chất đó là kinh doanh bất động sản để nhà đầu tư thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ do luật định, tránh các hậu quả tranh chấp pháp lý về sau.
Thứ ba, các địa phương cần thanh tra và sớm có kết luận các trường hợp quy hoạch, thu hồi, bồi thường tái định cư giao đất, đấu giá đất có dấu hiệu vi phạm pháp luật, trên cơ sở đó có phương án xử lý từng trường hợp theo quy định của pháp luật, kiên quyết thu hồi các dự án sai phạm, trả lại quyền lợi hợp pháp và chính đáng cho người dân bị ảnh hưởng trong vùng dự án.
Xử lý nghiêm người gây ra thất thoát
ĐBQH Trịnh Ngọc Phương (Tây Ninh) đánh giá, việc điều chỉnh quy hoạch là vấn đề bức xúc mà thực tế đều gặp phải sự phản đối của cộng đồng dân cư, nhưng vẫn được các cơ quan chức năng hợp thức hóa cho sự điều chỉnh quy hoạch của chủ đầu tư. Các vấn đề điều chỉnh đều gây ra những những xung đột ngày càng gay gắt giữa cộng đồng dân cư, chủ đầu tư và chính quyền như thay đổi mật độ xây dựng, chiều cao tầng, đất công viên mất đi, hạ tầng cơ sở không đáp ứng... mà đến nay đơn thư khiếu nại của người dân vẫn chưa được giải quyết rõ ràng, cụ thể.
ĐBQH Trịnh Ngọc Phương (Tây Ninh).
“Người dân cho rằng cho thuê đất, cho thuê dựa vào điều chỉnh quy hoạch... rõ ràng là để phục vụ lợi ích nhóm của chủ đầu tư, không quan tâm đến lợi ích của người dân đang sống trong khu đô thị, trong khi người dân đã phải bỏ ra khoản tiền lớn mua căn hộ đi cùng với tiện ích không gian và hạ tầng kỹ thuật”, ông Phương nói.
Ở khía cạnh khác, theo ĐBQH Trần Thị Quốc Khánh (Hà Nội), thực tiễn xử lý vi phạm pháp luật đất đai thời gian qua nổi lên vấn đề Vũ nhôm và Út trọc thâu tóm đất công chuyển nhượng trái phép, một số lãnh đạo ngành công an và quân đội cũng đã và đang bị xem xét kỷ luật, kể cả một số cán bộ cấp cao và tướng lĩnh. Đây là một hiện tượng nghiêm trọng gây bức xúc cho xã hội, nhưng không biết vì lý do gì mà báo cáo của Quốc hội không nhắc tới.
ĐBQH Trần Thị Quốc Khánh (Hà Nội).
“Do đó, tôi đề nghị Quốc hội, Chính phủ cần tỏ thái độ và xử lý nghiêm minh những người có liên quan bất kể người đó là ai, các cơ quan tư pháp cũng phải xử lý nghiêm minh sớm thu lại tài sản công đã bị lợi dụng chiếm đoạt thời gian qua”, bà Khánh cho biết.