“Gió đảo chiều” từ khối ngoại

Đó là nhận định của ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc nghiên cứu phân tích Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam khi trao đổi với Diễn đàn Doanh nghiệp.

- Xin ông cho biết nguyên nhân khối ngoại bán ròng trên TTCK Việt Nam trong thời gian vừa qua?

Khối ngoại bán ròng trong thời gian qua có thể xuất phát từ sự kết hợp của nhiều yếu tố bao gồm vĩ mô toàn cầu, tình hình TTCK Việt Nam trong ngắn hạn, cũng như các chiến lược đầu tư và cơ cấu lại danh mục của các quỹ ngoại.

Thứ nhất, TTCK toàn cầu, đặc biệt ở các nền kinh tế phát triển như Mỹ và châu Âu có thể gặp khó khăn, ảnh hưởng đến tâm lý nhà đầu tư. Những yếu tố như lãi suất cao, bất ổn địa chính trị hay căng thẳng giữa các nền kinh tế lớn có thể làm gia tăng sự thận trọng của nhà đầu tư nước ngoài, khiến họ giảm bớt đầu tư vào các thị trường như Việt Nam.

Đặc biệt, nếu các ngân hàng trung ương lớn như FED hoặc Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) duy trì chính sách lãi suất cao, điều này có thể khiến dòng tiền rút khỏi các thị trường mới nổi để tìm kiếm lợi suất cao hơn ở các thị trường phát triển.

Thứ hai, TTCK Việt Nam đối mặt với khó khăn trong ngắn hạn do kết quả kinh doanh của nhiều doanh nghiệp niêm yết vừa qua chưa đạt kỳ vọng, nhất là trong các ngành bất động sản, ngân hàng. Điều này góp phần khiến khối ngoại giảm bớt niềm tin vào triển vọng của các doanh nghiệp niêm yết tại Việt Nam.

Thứ ba, là tác động của yếu tố mùa vụ. Cuối năm thường là thời điểm các quỹ đầu tư thực hiện việc cơ cấu lại danh mục hoặc ghi nhận lợi nhuận, đặc biệt nếu TTCK có sự điều chỉnh. Điều này dẫn đến việc khối ngoại bán ròng để thực hiện các giao dịch tái cơ cấu.

- Để thu hút lại dòng vốn gián tiếp nước ngoài, chúng ta cần giải quyết những vấn đề gì, thưa ông?

Chúng ta đều thấy TTCK Việt Nam đang rất tiệm cận với điều kiện nâng hạng thị trường mới nổi hạng hai của FTSE Russell. Mặc dù Việt Nam đã bỏ lỡ cơ hội vào tháng 10 vừa qua, nhưng trong kỳ đánh giá tháng 3/2025, khả năng cao TTCK Việt Nam sẽ được FTSE xem xét nâng hạng. Đây là chủ đề tích cực thu hút dòng tiền cả trong nước và quốc tế.

Tôi cho rằng ở tầm nhìn xa hơn thì Việt Nam phải gia nhập nhóm thị trường mới nổi tiên tiến của FTSE Russell, hay nhóm thị trường mới nổi của MSCI. Một trong những yếu tố cần thiết để đáp ứng tiêu chí nâng hạng là triển khai mô hình đối tác thanh toán trung tâm (CCP), nhằm đảm bảo giao dịch ký quỹ của các nhà đầu tư nước ngoài.

Mô hình CCP giúp đảm bảo tính minh bạch, giảm thiểu rủi ro và tăng hiệu quả của quá trình thanh toán bù trừ theo thông lệ quốc tế. Hầu hết các quốc gia nước ngoài đều áp dụng mô hình này để đáp ứng tiêu chuẩn nâng hạng thị trường.

Ngoài ra, chất lượng của hàng hoá cũng là vấn đề rất đáng lưu tâm. Trong đó, cần gia tăng sự hiện diện của các ngành lớn đang thiếu vắng trên sàn chứng khoán. Hiện nay, hai nhóm ngành chiếm tỷ trọng lớn nhất là ngân hàng và bất động sản, trong khi các lĩnh vực như năng lượng, viễn thông và công nghệ lại thiếu vắng những gương mặt tiêu biểu.

Các lĩnh vực này chủ yếu nằm ở các doanh nghiệp Nhà nước chưa cổ phần hóa. Việc đẩy mạnh cổ phần hóa và niêm yết các doanh nghiệp Nhà nước trong những lĩnh vực này sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc đa dạng hóa và nâng cao chất lượng hàng hóa trên thị trường.

- Ông có nhận định thế nào về dòng tiền của khối ngoại trên TTCK Việt Nam trong thời gian tới?

Từ đầu năm đến nay, các nhà đầu tư nước ngoài đã bán ròng hơn 90.000 tỷ đồng, con số kỷ lục trong 24 năm hoạt động của TTCK Việt Nam, cho thấy hoạt động thoái vốn mạnh mẽ đã diễn ra. Và hiện tại, dòng tiền đầu cơ của vốn ngoại đã gần như rút hết, chỉ còn lại các cổ đông chiến lược, nên dư địa bán không còn nhiều.

Rủi ro lớn nhất trên thị trường thời gian qua là biến động tỷ giá. Tuy nhiên, áp lực này đã phần nào dịu bớt khi đà tăng của đồng USD yếu dần và lãi suất trái phiếu Chính phủ Mỹ cũng có xu hướng giảm.

Về mặt thanh khoản của TTCK, tình hình đã có dấu hiệu cải thiện trong tuần qua khi các nhà đầu tư không còn đứng ngoài quan sát mà bắt đầu tham gia tích cực hơn, giảm bớt tâm lý bi quan.

FED có thể sẽ tiếp tục giảm lãi suất vào tháng 12/2024, điều này có thể củng cố thêm kỳ vọng vào khả năng các nhà đầu tư ngoại quay lại mua ròng trên TTCK Việt Nam trong thời gian tới.

- Trân trọng cảm ơn ông!