Gửi bình luận
Thế giới có nhiều Trung tâm tài chính (TTTC) với quy mô, đặc thù, cách thức vận hành, hoạt động và phục vụ đối tượng khách hàng khác nhau.
Hai TTTC của Việt Nam có thể “định vị” những vấn đề này ngay từ tên gọi.
Theo TS Nguyễn Hoàng Hiệp, Chuyên gia Kinh tế, TTTC quốc tế toàn diện (IFC) (ở TP Hồ Chí Minh) như tên gọi, nên được định vị để phục vụ nhóm khách hàng trên toàn thế giới. Mô hình này tương tự như của London, New York và Hồng Kong... Thực tế các trung tâm lớn này cũng được xem là TTTC toàn cầu (GFC).
Trong khi đó, TTTC khu vực (RFC) (ở Đà Nẵng) như tên gọi, nên được định vị phục vụ nhóm khách hàng trong một khu vực được xác định cụ thể, gọi là khu vực siêu quốc gia, ví dụ mô hình của Frankfurt (Đức), Chicago (Mỹ)...
Ngoài ra còn có mô hình các TTTC ngoài nước (OFC), điển hình như quần đảo Cayman - nơi được mệnh danh là “thiên đường thuế”. Tuy nhiên định hướng tăng trưởng nền kinh tế cùng các chính sách cũng không nên khuyến khích hướng đến mô hình này.
Các chuyên gia từ IMF cho rằng cần lưu ý về sự chồng chéo giữa các mô hình TTTC. Theo đó, chúng ta thấy rằng việc định vị ngay từ ban đầu mô hình - đối tượng phục vụ của các Trung tâm tài chính, sẽ là điểm tham chiếu hết sức quan trọng để xây dựng, “may áo” cho từng trung tâm. Sự khác biệt trong quy mô, bộ khung pháp lý, nhóm đối tượng khách hàng và cách thức vận hành sẽ giúp 2 trung tâm ở TP HCM và Đà Nẵng có thể khai thác các tiềm năng mang lại mà không bị chồng chéo.
Với TP HCM nói riêng, theo Chủ tịch Hội đồng tư vấn thực hiện Nghị quyết 98, TS Trần Du Lịch nhấn mạnh: “TP HCM phải là điểm đến của Châu Á với tầm nhìn toàn cầu. Trong đó, Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ và TTTC quốc tế phải là nhân tố đột phá trong việc xây dựng cửa ngõ giao lưu kinh tế trong nước và quốc tế”.
Sứ mệnh của IFC vì vậy vừa bao gồm tạo sức hút đối với các nhà đầu tư nước ngoài - “cá mập” toàn cầu; cũng như vừa ngược lại, là bệ phóng để các Tập đoàn, định chế trong nước, đi cùng là nguồn vốn con người - xã hội, đột phá.
Theo các chuyên gia TheCityUK của Vương quốc Anh, Việt Nam nên chọn tiếp cận xây dựng cấu trúc pháp lý theo IFC tầm trung/ kết hợp. Đây là hướng đòi hỏi sự can thiệp ít hơn nhưng vẫn đáng kể so với mô hình IFC độc lập, là một cách tiếp cận trung gian nhằm giải quyết các điểm yếu trong cơ sở hạ tầng dịch vụ tài chính hiện có và có thể được điều chỉnh để đáp ứng chính sách hiện tại của Chính phủ (chẳng hạn như đạt mức Phát thải ròng bằng 0 và Tầm nhìn đến năm 2045) trong khi vẫn là lời tuyên bố quan trọng với bạn bè quốc tế và thu hút FDI.
“Cách tiếp cận kết hợp như vậy đã được áp dụng ở nhiều IFC, chẳng hạn như Tashkent ở Uzbekistan. Nó cần quy định pháp lý trong toàn bộ lĩnh vực tài chính của Việt Nam được cải cách toàn diện. Tuy nhiên, tác động của nó có thể không đủ trong một khu vực cạnh tranh cao với các IFC khác như Hồng Kông và Singapore. Việc tích hợp chuyên môn trong và ngoài nước một cách hiệu quả cũng có thể là một thách thức”, theo TheCityUK.
Trên thực tế, các định hướng của Chính phủ và các cơ quan dường như cho thấy Việt Nam cũng đang lựa chọn hướng tiếp cận tầm trung/ kết hợp, đặc biệt và khá rõ ràng với những hướng đi của IFC TP HCM. Chẳng hạn như Thành lập Ban chỉ đạo TTTC; Lập các cơ quan quản lý theo dự thảo Nghị quyết gồm: Ủy ban quản lý, điều hành: chịu trách nhiệm quản lý và vận hành TTTC hiệu quả; Ủy ban giám sát tài chính: có nhiệm vụ đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn tài chính quốc tế và quy định của TTTC, đồng thời thúc đẩy môi trường minh bạch và liêm chính; Trung tâm trọng tài quốc tế thuộc TTTC; Xem xét việc củng cố và cải tổ thị trường vốn, ngoại hối, hàng hóa và phái sinh; Tạo cơ sở hạ tầng và không gian hiện đại và cho trung tâm, nhưng không hạn chế các hoạt động của trung tâm trong một lãnh thổ nhất định...
Năm 2024, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã đề nghị TTTC Dubai hợp tác với Việt Nam phát triển các dịch vụ tài chính, hỗ trợ phát triển TTTC TP HCM. Trong chuyến thăm và làm việc mới đây (2/2025) tại UEA, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn cũng đã có các trao đổi đề nghị thúc đẩy hợp tác đầu tư cùng UAE thông qua World FZO. Chúng ta biết rằng Dubai là một trong những IFC sôi động nhất thế giới. Dubai theo đuổi và vận hành mô hình IFC độc lập (DIFC), thiết lập và áp dụng chế độ pháp lý và quy định mới và có kết nối chặt chẽ với IFC của London, Singapore.
“Kinh nghiệm xây dựng và vận hành IFC, đặc biệt là nguồn vốn đầu tư từ Dubai và toàn cầu qua kết nối của Dubai, có thể được chia sẻ vận hành với IFC TP HCM sẽ là vô cùng quý giá để Việt Nam tham chiếu và xây dựng, tinh chỉnh cho mô hình IFC toàn diện như mục tiêu hướng tới - đã toàn diện tức phải có cơ chế mở, nhưng sự khác biệt, độc lập, riêng biệt nếu có, nên được kết hợp và mở dần theo từng giai đoạn, để tương thích với chế độ áp dụng tại các nơi khác và với khung pháp luật của Việt Nam, nó đồng thời cho IFC tại TPHCM có sức bật cạnh tranh với các IFC khác như Hồng Kông và Singapore”, TS Nguyễn Hoàng Hiệp nhận định.
Với đặc thù vận hành nền kinh tế mở và chiến lược ngoại giao “cây tre” mềm mại uyển chuyển đã được minh chứng bằng tăng trưởng đột phá của nền kinh tế, vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu, Việt Nam hoàn toàn có thể vận dụng các mô hình, kinh nghiệm và hưởng lợi từ kết nối mạng lưới các IFC. Yếu tố tiên quyết là quy định hữu ích, tôn trọng lợi ích các bên, đi cùng việc đảm bảo cho niềm tin kinh doanh toàn diện - đó mới chính là “cực nam châm” cho các IFC Việt Nam hút - đẩy mọi dòng vốn, nhân lực, vật lực..., win-win bền vững.
