Hà Tĩnh tiếp tục đề xuất đóng cửa mỏ sắt lớn nhất Đông Nam Á

TÂM ĐAN• 29/11/2021 15:00

Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh vừa có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ đề xuất sớm cho chủ trương xử lý dự án mỏ sắt Thạch Khê.

>>“Sống dở, chết dở” với mỏ sắt Thạch Khê
>>Dự án mỏ sắt Thạch Khê 10 năm “tiến thoái lưỡng nan”

UBND tỉnh Hà Tĩnh cho biết, Chủ tịch UBND tỉnh Võ Trọng Hải vừa ký văn bản đề xuất Thủ tướng Chính phủ sớm đồng ý chủ trương chấm dứt hoạt động dự án khai thác, tuyển quặng sắt mỏ Thạch Khê và nhà máy luyện thép công suất 2 triệu tấn/năm của Công ty CP sắt Thạch Khê (TIC).

Dự án mỏ sắt Thạch Khê dừng bóc đất tầng phủ và tạm dừng khai thác từ năm 2011

Theo đó, năm 2011, dự án khai thác, tuyển quặng mỏ sắt Thạch Khê đã dừng bóc đất tầng phủ và tạm dừng khai thác. Từ đó đến nay, Hà Tĩnh đã có nhiều văn bản kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Ban Bí thư Trung ương, Thủ tướng Chính phủ và các bộ ngành liên quan xem xét chấm dứt dự án, đồng thời chỉ đạo giải quyết tồn đọng, hoàn trả nguyên trạng, khôi phục sản xuất, ổn định đời sống người dân.

Tỉnh Hà Tĩnh cho rằng, việc dự án đã tạm dừng từ lâu nhưng chưa có phương án xử lý hiệu quả dẫn đến nhiều tồn đọng, trong đó có phát sinh liên quan đến TIC chưa được giải quyết. Vì vậy, Hà Tĩnh đề xuất dừng dự án để công ty này chuyển đổi hoạt động sản xuất, kinh doanh, ổn định việc sản xuất, đời sống nhân dân trên địa bàn liên quan đến hoạt động khai thác mỏ.

Được biết, hiện nay TIC đang nợ các khoản thuế với số tiền hơn 520 tỉ đồng. Trong đó, tiền cấp quyền khai thác khoáng sản là 309 tỉ đồng (tính đến hết năm 2017); tiền thuê đất là 25 tỉ; tiền phạt chậm nộp là 185 tỉ; tiền thuế phi nông nghiệp gần 560 triệu đồng.

Máy móc bỏ hoang, hư hỏng do lâu ngày không hoạt động

Từ năm 2018 đến nay, phía Tổng cục Khoáng sản Việt Nam không thông báo các khoản thuế kể trên vì lý do dự án đang tạm dừng khai thác.

Liên quan đến dự án mỏ sắt Thạch Khê, tỉnh Hà Tĩnh đã có nhiều văn bản báo cáo, kiến nghị lên Trung ương. Tại văn bản số 09/KL-TU ngày 22/12/2016 của Thường vụ Tỉnh ủy Hà Tĩnh khẳng định: “Quá trình triển khai còn nhiều bất cập, quy mô dự án rất lớn, vị trí sát biển, thời gian khai thác mỏ dài nhưng các báo cáo, trình tự về đầu tư xây dựng còn sơ sài, đơn giản, nhất là giải pháp kỹ thuật, đảm bảo môi trường, giải pháp huy động vốn”.

Ngày 30/12/2016 tỉnh Hà Tĩnh tiếp tục có văn bản số 7278/UBND-CN gửi Chính phủ, báo cáo về một số bất cập của dự án trong dây chuyền công nghệ, tác động đến môi trường cũng như hiệu quả kinh tế - xã hội, chuyển đổi nghề cho lao động địa phương.

Tỉnh Hà Tĩnh đã nhiều lần đề nghị dừng dự án mỏ sắt Thạch Khê

Tại báo cáo số 5383/UBND-KT, ngày 07/9/2018 của UBND tỉnh Hà Tĩnh gửi UBKT Quốc hội, địa phương này tiếp tục đề nghị sớm xem xét cho dừng (kết thúc) dự án, đồng thời chỉ đạo giải quyết tồn đọng, hoàn trả nguyên trạng, khôi phục sản xuất, ổn định đời sống của nhân dân. Đồng tình với quan điểm của địa phương, năm 2018 Bộ Công Thương có văn bản số 4304/BCT-CN; Bộ TN&MT có văn bản số 4191/BTNMT-TCMT thống nhất dừng dự án để tiếp tục rà soát, đánh giá kỹ các vấn đề địa chất, kỹ thuật khai thác, tác động môi trường, tính khả thi và hiệu quả bền vững của dự án mỏ sắt Thạch Khê.

Mỏ quặng sắt Thạch Khê được xem là mỏ quặng sắt lớn nhất Việt Nam và số 1 khu vực Đông Nam Á, trữ lượng khoảng 544 triệu tấn. Dự án khai thác, tuyển quặng sắt mỏ Thạch Khê được triển khai từ năm 2009, do công ty CP sắt Thạch Khê (TIC) làm chủ đầu tư, nằm trên địa bàn 5 xã ven biển của huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh gồm xã Thạch Hải, Thạch Khê, Đỉnh Bàn, Thạch Trị và Thạch Lạc.

Từ năm 2008 đến năm 2011, chủ đầu tư đã triển khai thực hiện thử nghiệm công nghệ và bóc đất tầng phủ đến độ sâu -34m so với mực nước biển, thu hồi 3 nghìn tấn quặng. Tuy nhiên, sau đó vì nhiều nguyên nhân và lo ngại rủi ro không đảm bảo an toàn nên dự án phải tạm ngừng hoạt động khai thác.