Hải Phòng bứt phá từ "đòn bẩy" chính sách đặc thù

Đây chính là "đòn bẩy" mạnh mẽ, giúp thành phố gặt hái những thành công rực rỡ, liên tục đạt mức tăng trưởng kinh tế hai con số, thu hút đầu tư kỷ lục và khẳng định vị thế là một cực tăng trưởng của cả nước.

Những chính sách đột phá

Nghị quyết số 35/2021/QH15 thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Hải Phòng tập trung vào một số nội dung: quản lý tài chính, ngân sách nhà nước, phân cấp quản lý nhà nước trong lĩnh vực đất đai, quy hoạch và thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức thuộc thành phố quản lý.

Chủ động nắm bắt cơ hội, ngay sau Nghị quyết số 35 có hiệu lực, với sự quan tâm hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi của Trung ương, TP Hải Phòng đã khẩn trương triển khai, cụ thể hoá Nghị quyết 35 bằng các nghị quyết đột phá của HĐND thành phố, quyết định, kế hoạch của UBND thành phố.

Riêng giai đoạn 2021 - 2024, HĐND TP Hải Phòng ban hành 12 nghị quyết về các lĩnh vực tài chính, ngân sách nhà nước, đầu tư, quản lý đất đai, quản lý quy hoạch, thu nhập của cán bộ công chức, viên chức. UBND thành phố ban hành các quyết định, kế hoạch, văn bản hướng dẫn và phân công cụ thể tới các sở, ban, ngành trực thuộc để triển khai thực hiện.

Đặc biệt, từ cơ chế, chính sách đặc thù của Nghị quyết số 35, TP Hải Phòng được thưởng 70% số thu ngân sách vượt dự toán, nhất là từ hoạt động xuất nhập khẩu (không bao gồm thuế giá trị gia tăng).

Theo đó, trong năm 2021 và 2022, TP Hải Phòng được Trung ương thưởng vượt thu ngân sách tổng cộng 2.711,6 tỷ đồng. Từ nguồn thưởng vượt thu này, TP Hải Phòng bổ sung vốn cho hàng loạt dự án cấp bách, góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội địa phương phát triển.

Bên cạnh đó, UBND TP Hải Phòng cũng hoàn thành phê duyệt đồ án Điều chỉnh cục bộ một số khu vực trong Quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế Đình Vũ - Cát Hải, trên cơ sở đó đưa khoảng 1.400 ha đất công nghiệp thuộc 3 khu công nghiệp trong phạm vi điều chỉnh cục bộ vào khai thác; thực hiện chi thu nhập bình quân tăng thêm cho hơn 38.000 cán bộ, công chức, viên chức với số tiền hơn 1.000 tỷ đồng/năm… Những kết quả trên có tác động tích cực tới sự phát triển kinh tế - xã hội và đội ngũ cán bộ, công chức thành phố.

Các cơ chế, chính sách đặc thù theo Nghị quyết số 35 đã tạo động lực để TP Hải Phòng đạt được những thành tựu lớn trong phát triển kinh tế - xã hội. Chỉ tính trong năm 2024, tốc độ tăng trưởng kinh tế (GRDP) TP Hải Phòng đạt hơn 11%, là năm thứ 10 liên tiếp thành phố đạt mức tăng trưởng 2 con số và gấp 1,6 lần mức tăng trưởng bình quân chung của cả nước, xếp thứ 3 toàn quốc. Tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố ước đạt trên 116 nghìn tỷ đồng, vượt 18% dự toán Trung ương giao…

Nghị quyết 226: "Cú hích" đưa Hải Phòng lên tầm cao mới

Trên cơ sở kết quả, kinh nghiệm triển khai Nghị quyết số 35, ngày 27/6/2025, Quốc hội tiếp tục ban hành Nghị quyết 226/2025/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Hải Phòng. Đây là nghị quyết thay thế Nghị quyết số 35 của Quốc hội.

So với nghị quyết số 35/2021 thì các cơ chế, chính sách được mở rộng hơn rất nhiều, mang tính vượt trội và đặc thù hơn, đáp ứng được yêu cầu phát triển của TP Hải Phòng với hơn 3.100km2 và hơn 4,6 triệu dân.

Đáng chú ý, Nghị quyết số 226 có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025 đúng vào ngày TP Hải Phòng mới với hệ thống chính quyền 2 cấp chính thức hoạt động, cho thấy sự quan tâm rất lớn của Trung ương đối với Hải Phòng.

Nghị quyết gồm 12 điều với 6 nhóm cơ chế, chính sách đặc thù, cho phép thí điểm một số cơ chế, chính sách nhằm tạo hành lang pháp lý thuận lợi để TP Hải Phòng bứt phá phát triển. Các nhóm cơ chế, chính sách gồm: quản lý đầu tư; quản lý tài chính, ngân sách nhà nước; quản lý quy hoạch, đô thị, tài nguyên và môi trường; quản lý khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo; cơ chế ưu đãi về thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức thuộc thành phố quản lý; thành lập và các cơ chế, chính sách trong Khu thương mại tự do thành phố.

Trong đó điểm nhấn quan trọng là việc thành lập Khu thương mại tự do với kỳ vọng tiếp tục là “cú hích” đưa TP Hải Phòng bứt phá phát triển trong giai đoạn 2026 - 2030, hiện thực hóa mục tiêu Nghị quyết 45 của Bộ Chính trị. Khu thương mại tự do với các cơ chế, chính sách vượt trội, mang tính đột phá nhằm thu hút đầu tư, tài chính, thương mại, du lịch, dịch vụ chất lượng cao, thúc đẩy xuất khẩu, công nghiệp, hoạt động nghiên cứu và phát triển, thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao.

Quan trọng hơn, Nghị quyết số 226 quy định rõ thẩm quyền và trình tự, thủ tục thành lập Khu thương mại tự do. Trong đó, UBND TP Hải Phòng quyết định thành lập, mở rộng điều chỉnh ranh giới Khu thương mại tự do gắn với Khu kinh tế Đình Vũ - Cát Hải và Khu kinh tế ven biển phía Nam Hải Phòng. Trình tự, thủ tục thành lập, mở rộng, điều chỉnh ranh giới Khu thương mại tự do được thực hiện theo trình tự, thủ tục thành lập, mở rộng, điều chỉnh ranh giới như đối với khu công nghiệp thuộc thẩm quyền của UBND cấp tỉnh theo quy định của pháp luật.

Ông Lê Ngọc Châu - Chủ tịch UBND TP Hải Phòng cho biết, Nghị quyết số 226 với việc cho phép thành lập Khu thương mại tự do tại Khu kinh tế Đình Vũ– Cát Hải và Khu kinh tế phía Nam Hải Phòng, cùng với Khu kinh tế chuyên biệt phía Tây thành phố sẽ được thành lập tới đây, với cơ chế vượt trội, tạo lập một môi trường đầu tư thông thoáng và hấp dẫn bậc nhất cả nước.

Còn theo ông Lê Trung Kiên - Trưởng ban Quản lý Khu kinh tế Hải Phòng, điểm nhấn quan trọng của Nghị quyết số 226 là việc thành lập Khu thương mại tự do, gồm: khu sản xuất, khu cảng và hậu cần cảng, trung tâm logistics, khu thương mại - dịch vụ và các loại hình khu chức năng khác theo quy định của pháp luật. Khu vực này sẽ áp dụng cơ chế ưu đãi vượt trội như: miễn thị thực, cấp thẻ cư trú dài hạn cho chuyên gia nước ngoài, ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp và đơn giản hóa thủ tục đầu tư, hành chính. Khu Thương mại tự do được kỳ vọng sẽ thu hút vốn từ các tập đoàn công nghệ cao, các tổ chức tài chính quốc tế và trung tâm Nghiên cứu & Phát triển (R&D) trên toàn cầu.

Khẳng định vị thế và vươn tầm

Nghị quyết số 226 không chỉ đơn thuần là một văn bản pháp lý mà còn là công cụ chiến lược quan trọng, giúp TP Hải Phòng khai thác tối đa các lợi thế cạnh tranh, đóng vai trò dẫn dắt trong chiến lược phát triển vùng và quốc gia. Qua đó, góp phần hiện thực hóa mục tiêu đưa TP Hải Phòng trở thành trung tâm công nghiệp, dịch vụ hiện đại hàng đầu phía Bắc và một cực tăng trưởng của cả nước.

Ông Trần Văn Thắng - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP Hải Phòng chia sẻ: “Chính sách đặc thù là "cơ hội vàng" để TP Hải Phòng phát huy tiềm năng sẵn có, thu hút đầu tư, tăng trưởng kinh tế. Cộng đồng doanh nghiệp Hải Phòng đặt kỳ vọng rất lớn vào Nghị quyết này. Chúng tôi tin rằng đây sẽ là bệ phóng pháp lý vững chắc để tháo gỡ các điểm nghẽn về thể chế, tạo hành lang pháp lý thông thoáng, minh bạch hơn, từ đó giúp doanh nghiệp giảm chi phí tuân thủ, tăng cường năng lực cạnh tranh và mở rộng quy mô đầu tư sản xuất kinh doanh”.

Để TP Hải Phòng tận dụng tối đa lợi thế từ Nghị quyết số 226, tại Hội nghị Xúc tiến đầu tư TP Hải Phòng năm 2025 bên lề Kỳ họp lần thứ 3 Hội đồng Tư vấn kinh doanh APEC (ABAC III) do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam phối hợp với UBND TP Hải Phòng tổ chức vào tháng 7/2025 vừa qua, Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Phạm Tấn Công cho biết, TP Hải Phòng đang đứng trước “cơ hội vàng” để phát triển bứt phá. Việc thành lập Khu thương mại tự do tại Hải Phòng được kỳ vọng sẽ mang lại những lợi thế cạnh tranh chiến lược chưa từng có, với các chính sách vượt trội như thuế suất thu nhập doanh nghiệp ưu đãi, miễn thị thực và cấp thẻ tạm trú dài hạn cho chuyên gia và gia đình, cùng các thủ tục đầu tư được đơn giản hóa tối đa. VCCI cam kết đồng hành cùng Hải Phòng trong việc thu hút nguồn vốn đầu tư chất lượng cao, phát triển các mô hình hợp tác công - tư hiệu quả, thúc đẩy sáng tạo và phát triển bền vững.

Còn ông Lê Tiến Châu - Bí thư Thành ủy Hải Phòng đã khẳng định, TP Hải Phòng cam kết triển khai 4 đột phá chiến lược. Đó là phát triển Khu kinh tế ven biển phía Nam quy mô 20.000 ha theo mô hình xanh, thông minh, đa ngành. Xây dựng Khu thương mại tự do thế hệ mới với hệ thống thể chế vượt trội. Kiến tạo môi trường đầu tư hiện đại, thông thoáng, cởi mở và tập trung triển khai nhanh, hiệu quả Nghị quyết số 226 của Quốc hội về thí điểm các cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố, thúc đẩy phát triển công nghiệp, cảng biển, logsitics; đổi mới sáng tạo. Cùng với đó, đào tạo, thu hút và trọng dụng nhân lực chất lượng cao…

Với những cam kết mạnh mẽ từ lãnh đạo thành phố, đặc biệt là việc triển khai 4 đột phá chiến lược, TP Hải Phòng đang vững bước trên con đường trở thành trung tâm công nghiệp, dịch vụ hiện đại hàng đầu phía Bắc và một cực tăng trưởng của cả nước.