Hải Phòng: Gỡ nút thắt cho việc “thông luồng cảng biển”

Như Diễn đàn Doanh nghiệp đã có loạt bài phản ánh về việc “Tìm lời giải thông luồng cho Cảng Hải Phòng”. Cụ thể, một trong những vướng mắc trong quá trình nạo vét luồng tàu vào cảng biển Hải Phòng hiện nay là khu vực đổ thải. Bởi với khoảng 2.000 m3 nạo vét mỗi năm, nơi đổ chứa bùn đất nạo vét đang là vấn đề lớn.

Theo đại diện Cảng TC-HICT, hiện nay, khu nước trước bến cảng chỉ còn độ sâu khoảng 9,1m, ảnh hưởng nhiều đến việc đón các tàu có trọng tải lớn cập cảng. Do vậy, doanh nghiệp cảng mong muốn các cơ quan chức năng tiếp tục tổ chức nạo vét luồng đạt đủ độ sâu theo quy định.

TP Hải Phòng hiện có 44 bến cảng với 42 doanh nghiệp khai thác bến cảng. Với đặc thù là hạ lưu của một loạt các sông lớn, luồng hàng hải Hải Phòng phải thường xuyên được duy tu, nạo vét để bảo đảm chuẩn tắc thiết kế. Tuy nhiên, để làm được điều này thì việc quy hoạch các vị trí tiếp nhận chất nạo vét được coi là vô cùng quan trọng.

Trong nhiều năm qua, vấn đề quy hoạch các vị trí đổ vật liệu nạo vét luồng hàng hải được coi là một bài toán khó tại Hải Phòng, bởi điểm đổ thải trên bờ đã gần hết trong khi thủ tục đổ thải ngoài biển lại tắc vì cơ chế. Điển hình, năm 2016, TP Hải Phòng đã quy hoạch các vị trí đổ vật liệu nạo vét duy tu các tuyến luồng khu vực Hải Phòng bao gồm 5 vị trí đổ thải ven bờ và 2 vị trí đổ thải ra biển.

Tuy nhiên, thời điểm đó, theo Cục Hàng hải Việt Nam, 7 vị trí đổ thải này đều không khả thi do 5 vị trí ven bờ đều vướng những lý do khác nhau; 2 vị trí đổ ra biển thì tắc do một vị trí đã đầy, vị trí còn lại vướng về thủ tục giao khu vực biển. Điều này đã cản trở tiến độ nạo vét các tuyến luồng Hải Phòng trong một thời gian dài. Phải đến năm 2018, luồng hàng hải Hải Phòng mới được “thông” bằng phương án nạo vét và đổ bùn lên bờ.

Thực tế hiện nay, một số địa phương ven biển vẫn gặp nút thắt khi chưa có quy hoạch không gian biển và quy hoạch sử dụng, khai thác tài nguyên biển. Do quy hoạch không gian biển chưa có nên khi làm thủ tục nhận chìm chất nạo vét, các đơn vị bảo đảm an toàn hàng hải (ATHH) phải đi khảo sát, dò từng địa điểm, sau đó gửi lại cho địa phương xem xét, xin ý kiến các ngành. Khi được địa phương chấp thuận, đơn vị bảo đảm hàng hải tiếp tục làm hồ sơ trình Bộ Tài nguyên và Môi trường. Việc xin ý kiến các bộ ngành sẽ tiếp tục diễn ra trước khi phê duyệt cấp giấy phép.

Theo ông Dương Ngọc Đức - Phó TGĐ Tổng công ty bảo đảm ATHH miền Bắc, khi quy hoạch không gian biển được thiết lập, các cơ quan quản lý sẽ có cơ sở xem xét, xác định, giới thiệu địa điểm và cấp giấy phép để nhận chìm chất nạo vét ngoài biển sau khi nhận được đề xuất của đơn vị bảo đảm ATHH.

Không chỉ khó trong việc quy hoạch vị trí tiếp nhận chất nạo vét, việc nạo vét và nhận chìm chất nạo vét còn rất dễ phát sinh vấn đề về môi trường. Đây là điều được các cơ quan quản lý nhà nước hết sức quan tâm.

Theo Chi cục Biển và Hải đảo, Sở Tài nguyên và Môi trường TP Hải Phòng, việc xác định những điểm tiếp nhận chất nạo vét phải bảo đảm tuân thủ quy định, hướng dẫn tại Thông tư số 28/2019/TT-BTNMT quy định kỹ thuật đánh giá chất nạo vét và xác định khu vực nhận chìm chất nạo vét ở vùng biển Việt Nam. Đồng thời, việc Hải Phòng có quy hoạch không gian biển tích hợp đề án quy hoạch chung xây dựng Hải Phòng đến năm 2035 tầm nhìn đến năm 2050 giúp việc xác định vị trí tiếp nhận chất nạo vét bảo đảm phù hợp các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, cũng như bảo vệ môi trường của TP Hải Phòng.

Khoảng 3 năm trở lại đây, TP Hải Phòng đã công bố cụ thể về các điểm, vị trí được phép nhận chìm chất nạo vét. Mới đây nhất, TP Hải Phòng xác lập được 6 vị trí tiếp nhận chất nạo vét gồm cả ngoài biển và trên bờ năm 2021.

Trong các vị trí được xác lập có 3 bãi chứa thuộc dự án khu du lịch Quốc tế Đồi Rồng với tổng dung tích hơn 3,8 triệu m3; 2 khu vực thuộc dự án khu vực bãi bồi ngoài đê xã Lâm Động, huyện Thủy Nguyên, với độ cao bãi đổ khoảng 4m, tổng dung tích chứa vật liệu khoảng 631 triệu m3; KCN Nam Đình Vũ (khu 1) với độ cao bãi đổ thải 3m, dung tích chứa chất nạo vét dự kiến 2,4 triệu m3. Chất nạo vét cũng được sử dụng làm vật liệu san lấp tại một số vị trí như khu vực dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh cơ sở hạ tầng KCN DEEP C3 với độ cao bãi đổ thải 3,5 m, dung tích 2 triệu m3.

Việc TP Hải Phòng xây dựng và xác lập danh mục 6 vị trí tiếp nhận chất nạo vét trong năm 2021 phù hợp với quy hoạch không gian biển đã phần nào khắc phục những vướng mắc về thiếu điểm tiếp nhận chất nạo vét nhiều năm qua. Điều này cũng tạm gỡ được nút thắt trong “thông luồng cảng biển” cho cảng biển Hải Phòng.