Hải Phòng: Thất thu 48 tỷ phí khai thác cát

Số liệu của Cục Thuế Hải Phòng cho thấy, năm 2018, tổng số tiền phải thu ngân sách từ hoạt động khai thác cát làm vật liệu san lấp là 132 tỷ đồng (trong đó, số phải thu của năm 2018 hơn 88 tỷ đồng; số nợ từ năm 2017 trở về trước chuyển sang là 44 tỷ đồng). Trong đó, số tiền cấp quyền khai thác khoảng sản khoảng 68 tỷ đồng; thuế tài nguyên 42 tỷ đồng; phí bảo vệ môi trường khoảng gần 22 tỷ đồng... Tuy nhiên, tính đến hết năm 2018 mới thu được hơn 84,4 tỷ đồng, số còn nợ là 48,2 tỷ đồng.

Tình trạng chậm nộp tiền cấp quyền khai thác khoáng sản, thuế tài nguyên, phí bảo vệ môi trường; tiền thuê mặt đất, mặt nước cũng diễn ra thường xuyên với số nợ không hề nhỏ.

Theo Sở Tài nguyên - Môi trường, UBND thành phố đã cấp 19 giấy phép khai thác khoáng sản cát làm vật liệu san lấp cho 15 doanh nghiệp với trữ lượng là 77,2 triệu m3. Việc xác định trữ lượng khai thác cát chủ yếu dựa trên cơ sở kê khai của doanh nghiệp. Tuy nhiên, do nguồn kinh phí không đủ để đo vẽ, đối chiếu với mặt cắt hiện trạng do doanh nghiệp lập nên tới tình trạng chênh lệch giữa lượng cát khai thác thực tế và lượng kê khai để tính thuế, gây thất thu cho ngân sách.

Ngoài ra, hoạt động khai thác cát trái phép còn ảnh hưởng tới trật tự, trị an trong khu vực. UBND thành phố ban hành nhiều văn bản về quản lý hoạt động khoáng sản; bảo vệ tài nguyên khoáng sản; chấn chỉnh công tác quản lý, khai thác khoáng sản trên địa bàn thành phố, nhưng thực tế chưa có nhiều kết quả...Từ tháng 10/2017, UBND TP Hải Phòng có quyết định tạm giao quản lý hành chính trên biển cho các quận, huyện: Đồ Sơn, Dương Kinh, Hải An, Cát Hải, Kiến Thụy. Hiện mới có huyện Kiến Thụy xây dựng quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500.

Việc quản lý khoáng sản cát trên địa bàn thành phố khó còn do đặc điểm địa hình là mặt nước ven biển rộng lớn, kinh phí và phương tiện để kiểm tra, giám sát hạn chế. Hiện khoáng sản cát của Hải Phòng tập trung tại khu vực cửa các sông Lạch Tray, Văn Úc, Nam Triệu; ven biển quận Đồ Sơn; phía nam Đình Vũ (quận Hải An); cửa Lạch Huyện (huyện Cát Hải)... Mặc dù các ngành chức năng liên tục kiểm tra, kiểm soát, nhưng việc quản lý hoạt động khai thác cát trên diện rộng như vậy sẽ khó đáp ứng được yêu cầu thực tế.

Đại tá Nguyễn Công Hiển - Trưởng phòng Phòng chống ma túy và tội phạm (Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng TP Hải Phòng) cho biết, hầu hết các phương tiện của các doanh nghiệp trong quá trình hoạt động khai thác cát đều khai thác không đúng vị trí mỏ được cấp phép, gây khó khăn trong việc kiểm tra, xử lý sai phạm…Việc xác định các bên liên quan có khai thác đúng phạm vi được cấp phép sẽ đơn giản hơn nếu các doanh nghiệp khai thác cát tuân thủ đầy đủ việc thả phao tiêu xác lập mốc giới khu vực mở được cấp phép.

Để tăng cường công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực này, năm 2019, Sở Tài nguyên - Môi trường tiếp tục hướng dẫn, yêu cầu các doanh nghiệp khai thác khoáng sản cát lắp đặt thiết bị giám sát hành trình trên phương tiện khai thác, vận chuyển cát để lưu trữ thông tin, số liệu theo Nghị định số 158 ngày 29-11- 2016  của Chính phủ. Tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật về khai thác khoáng sản cát như: khai thác khi chưa hoàn thiện thủ tục; khai thác vượt mốc giới, vượt công suất; không thực hiện đủ nghĩa vụ tài chính và các quy định của pháp luật về đất đai, môi trường, nước. Có sự phối hợp chặt chẽ của Sở Tài nguyên- Môi trường với Cục Thuế, Sở Xây dựng, Sở Công Thương, Sở Tài chính, Công an thành phố, Bộ đội Biên phòng, các quận, huyện để quản lý chặt hoạt động khai thác tài nguyên khoáng sản cát, không để thất thoát.