Hải Phòng trên đường trở thành thủ phủ nông nghiệp của miền Bắc

Với lợi thế vùng sản xuất quy mô lớn, sản phẩm đa dạng, Hải Phòng đang đứng trước cơ hội vàng để chuyển mình, đưa nông sản địa phương vươn ra thị trường quốc tế, khẳng định thương hiệu và giá trị nông sản Việt Nam trên bản đồ toàn cầu.

Hướng đi mới từ chế biến sâu

Từ những vùng chuyên canh rau màu, cây ăn quả trù phú, Hải Phòng đang từng bước chuyển mình thành trung tâm chế biến và xuất khẩu nông sản công nghệ cao. Thay vì chỉ bán nông sản tươi, các doanh nghiệp tại đây đã mạnh dạn đầu tư vào chế biến sâu, mở ra hướng đi bền vững, giải quyết bài toán "được mùa mất giá" và nâng cao giá trị chuỗi sản xuất. Đây chính là bước đi chiến lược giúp nông nghiệp Hải Phòng tự tin chinh phục những thị trường khó tính nhất.

Ông Nguyễn Đức Đoàn - Tổng Giám đốc Công ty CP Chế biến nông sản thực phẩm Tân Hương, chia sẻ: “Thay vì chỉ thu mua nông sản tươi để bán lại, doanh nghiệp đã mạnh dạn đầu tư hàng trăm tỷ đồng cho hệ thống chế biến hiện đại, biến rau củ thành các loại gia vị khô. Sau hơn 10 năm hoạt động, đến nay doanh nghiệp đã khẳng định được uy tín trên thị trường. Các sản phẩm chế biến từ cà rốt, hành, tỏi, ớt… không chỉ cung cấp cho hơn 40 đối tác trong nước mà còn chinh phục được những thị trường khó tính như châu Âu, Hàn Quốc và Nhật Bản.

Theo ông Toàn: Đưa công nghệ vào chế biến không chỉ giúp doanh nghiệp phát triển mà còn tạo ra đầu ra ổn định và bền vững cho hàng nghìn hộ nông dân. Trong quá trình phát triển, công ty luôn duy trì sự gắn kết chặt chẽ với hàng nghìn hộ nông dân, hình thành những vùng nguyên liệu tập trung, quy mô hàng trăm ha, tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững.

Để nông sản địa phương có thể vươn ra thị trường quốc tế, việc khơi dậy tiềm năng, thế mạnh riêng của từng vùng, đồng thời có chính sách khuyến khích phù hợp trong xây dựng thương hiệu và xúc tiến thương mại là vô cùng cần thiết. Được biết, khu vực (Hải Dương cũ) có hơn 7.000 ha cây ăn quả, trong đó nhiều vùng được sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP với quy mô từ 20 đến 30 ha mỗi vùng. Các sản phẩm nông sản tiêu biểu như táo Bàng La, na Bở Liên Khê, ổi lê Vĩnh Bảo, bưởi Lâm Động… đều có chất lượng và mẫu mã đẹp, tạo được chỗ đứng trên thị trường.

Tính đến nay, Hải Phòng có 647 sản phẩm OCOP, phần lớn là nông sản hoặc sản phẩm chế biến từ nông sản. Những sản phẩm này không chỉ góp phần quảng bá hình ảnh đất và người Hải Phòng mà còn mang lại giá trị kinh tế cao hơn, giúp người dân có cuộc sống ấm no, hạnh phúc.

Ông Hồ Việt Hoàn – Giám đốc HTX Hoàng Nam Phát chia sẻ: Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, việc áp dụng công nghệ cao vào nông nghiệp không còn là lựa chọn mà đã trở thành yêu cầu bắt buộc. Những 'thửa ruộng thông minh' với quy trình sản xuất được kiểm soát chặt chẽ, truy xuất nguồn gốc rõ ràng đang dần trở thành hình ảnh quen thuộc. Đây là tầm nhìn mới, giúp nông sản Việt Nam tự tin chinh phục các thị trường khó tính, khẳng định vị thế trên bản đồ nông nghiệp thế giới.

Cũng nhờ áp dụng công nghệ mà sản phẩm của chúng tôi sản xuất đều có chất lượng tốt. Thị trường trong nước chúng tôi cung cấp thường xuyên cho các trường học, bếp ăn công nghiệp, chuỗi siêu thị và nhiều tập đoàn lớn. Bên cạnh đó, khoảng 50% sản lượng được dành cho xuất khẩu sang các thị trường châu Á như Malaysia, Hàn Quốc và Thái Lan”.

Thách thức và giải pháp

Tiến sĩ Nguyễn Thúy Hồng – Phó Trưởng khoa kinh tế Trường Đại học Hàng Hải Việt Nam, nhận định: Hải Phòng đang hướng tới trở thành trung tâm chế biến và xuất khẩu nông sản công nghệ cao hàng đầu miền Bắc. Tận dụng lợi thế từ việc hợp nhất, thành phố có thể mở rộng quy mô sản xuất và tái cấu trúc ngành nông nghiệp theo hướng hiện đại, bền vững. Tầm nhìn này dựa trên ba trụ cột chính như: Chuyển đổi từ sản xuất thô sang chế biến các sản phẩm có giá trị gia tăng cao, như rau củ sấy khô, gia vị, và các sản phẩm nông sản đóng gói.

Việc này không chỉ giải quyết bài toán "được mùa mất giá" mà còn giúp nông sản Việt Nam đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của thị trường quốc tế; Phát triển logistics nông nghiệp, tận dụng hệ thống giao thông đồng bộ (đường bộ, đường sắt, cảng biển) để tối ưu hóa quy trình vận chuyển, bảo quản, và xuất khẩu, giúp sản phẩm đến tay người tiêu dùng nước ngoài nhanh chóng và với chất lượng tốt nhất; Thúc đẩy liên kết sản xuất bền vững: Hình thành các vùng nguyên liệu tập trung, ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất, và siết chặt kiểm soát chất lượng, đặc biệt là dư lượng hóa chất.

Điều này sẽ giúp nông sản Hải Phòng đạt được các chứng nhận quốc tế như VietGAP, GlobalGAP, tạo dựng uy tín và nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường toàn cầu. Những bước đi này sẽ giúp Hải Phòng không chỉ đảm bảo an ninh lương thực mà còn nâng cao vị thế và thương hiệu nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Mặc dù, có nhiều lợi thế từ hệ thống giao thông đồng bộ (đường bộ, đường sắt, đường biển và đường hàng không), việc sản xuất nông nghiệp, thủy hải sản của Hải Phòng vẫn còn manh mún, nhỏ lẻ, chất lượng chưa đồng đều. Việc ứng dụng công nghệ cao còn hạn chế, và chất lượng sản phẩm. Đặc biệt là dư lượng hóa chất vẫn ảnh hưởng đến yêu cầu xuất khẩu. Các doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp còn ít, thiếu các khu chế biến quy mô lớn để tạo động lực cho sản xuất tập trung.

Ông Nguyễn Đức Đoàn - Tổng Giám đốc Công ty CP Chế biến nông sản thực phẩm Tân Hương cho rằng, để tháo gỡ khó khăn, chúng ta cần có những đơn vị, hợp tác xã, và các vùng trồng mang tính chất quy mô quốc tế. Việc liên kết giữa doanh nghiệp và các hộ nông dân cần chặt chẽ, dài hơi và trên diện tích rộng hơn. "Khách hàng của chúng ta đang yêu cầu các chỉ tiêu về kiểm soát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật rất nghiêm ngặt. Bà con nông dân phải quyết liệt tập trung vào việc trồng trọt đảm bảo nguyên liệu an toàn, sạch", ông Đoàn nói.

Theo bà Đinh Thị Kim Huệ - GĐ Công ty TNHH Đầu tư Tuấn Nghĩa: "Việc hợp nhất không chỉ là thay đổi hành chính mà là cơ hội để tái thiết không gian phát triển kinh tế xã hội vùng theo một hướng hiện đại và bền vững”. Chúng ta có thể phát triển công nghệ chế biến cao, nông nghiệp công nghệ cao, năng lượng tái tạo và du lịch sinh thái.

Sau hợp nhất, Hải Phòng trở thành một trong những địa phương có diện tích đất nông nghiệp lớn hàng đầu khu vực Đồng bằng sông Hồng. Những ưu thế về quy mô đất đai, đa dạng sản phẩm và đặc biệt là sự kết nối chặt chẽ với hạ tầng logistics và công nghiệp chế biến sẽ là động lực mạnh mẽ để Hải Phòng phát triển một nền nông nghiệp hàng hóa hiện đại, bền vững, tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu".

Để Hải Phòng trở thành trung tâm chế biến và xuất khẩu nông sản công nghệ cao hàng đầu miền Bắc trong thập kỷ tới, cần có chính sách đảm bảo cải cách mạnh mẽ thể chế điều phối liên vùng, tận dụng tối đa lợi thế về quy mô và cơ sở hạ tầng. Việc đầu tư mạnh vào chế biến sâu, logistics nông nghiệp và chuyển đổi xanh sẽ mở ra cơ hội mở rộng quy mô, tái cấu trúc hoạt động, nâng cao năng lực cạnh tranh cho khu vực kinh tế mới này.