Hoàn thiện chính sách quản lý giao dịch liên kết

Đó là một trong những vấn đề trăn trở đối với các nhà đầu tư, đặc biệt là các nhà đầu tư đa quốc gia với chuỗi cung ứng xuyên biên giới.

Vấn đề giao dịch liên kết và chuyển giá đã được đề cập trong các văn bản pháp luật được ban hành từ cuối thập niên 90...

Chính sách còn lỏng lẻo

Tuy nhiên, chỉ đến khi Nghị định 20/2017/NĐ-CP quy định về quản lý thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết (Nghị định 20) và Thông tư 41/2017/TT-BTC hướng dẫn thực hiện một số điều của Nghị định 20 được ban hành vào năm 2017, vấn đề về giao dịch liên kết mới được nhìn nhận và điều chỉnh một cách toàn diện.

Song sau một thời gian triển khai, Nghị định đã bộc lộ một số bất cập và chưa có tính khả thi. Và mới đây, Chính phủ đã ban hành Nghị định 68/2020/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung khoản 3 Điều 8 Nghị định số 20/2017/NĐ-CP, thời gian tới sẽ ban hành một nghị định sửa đổi toàn diện Nghị định 20.

Một vài hạn chế chính của những qui định pháp luật về giao dịch liên kết hiện nay có thể kể đến là: chưa có khái niệm rõ ràng về “chuyển giá”; thiếu các quy định cụ thể để xác định các trường hợp giao dịch liên kết hay chuyển giá, cơ chế xử lý các giao dịch liên kết chưa thực sự phù hợp.

Giải pháp quản lý hiệu quả

PGS. TS Đinh Trọng Thịnh, chuyên gia kinh tế - tài chính cấp cao Học viện Tài chính cho biết, “cần phải có một ngân hàng giá từ đó có được giá khác nhau của các sản phẩm trong các ngành khác nhau để giám sát tốt khi các doanh nghiệp kê khai giá không đúng và yêu cầu kê khai lại hay kê khai theo giá thị trường.

Ngoài ra chúng ta phải áp dụng APA (phương pháp xác định giá tính thuế) qua đó có sự thống nhất về giá với những mặt hàng mà Việt Nam chưa có hoặc với những giao dịch liên kết để giảm thiểu hoạt động chuyển giá”.

Chuyên gia kinh tế TS. Cấn Văn Lực cho rằng, "để kiểm soát chuyển giá hiệu quả: Thứ nhất, chúng ta cần kiểm soát để đảm bảo giảm bớt hành vi lách thuế bằng cách hoàn thiện cơ chế chính sách pháp luật. Thứ hai, là tăng cường năng lực của các cán bộ làm công tác thuế. Thứ ba, là củng cố hệ thống công nghệ thông tin để khâu quản lý được công khai minh bạch hơn”.

Trước đây, một chuyên gia thuế quốc tế cũng từng nhấn mạnh chuyển giá về bản chất không phải là một hoạt động bất hợp pháp mà chỉ có gian lận về giá hay lạm dụng chuyển giá nhằm mục đích trốn thuế mới là bất hợp pháp, và đánh giá cao việc sử dụng thỏa thuận trước về phương pháp xác định giá tính thuế (APA) theo nguyên tắc cơ bản về “giá thị trường” của Tổ chức Hợp tác Kinh tế và Phát triển (OECD).