Gửi bình luận
Việc hoàn thiện khung pháp lý cho mô hình Công ty dịch vụ năng lượng (ESCO) là điều cần thiết để tạo động lực cho các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực này.
Thực tế cho thấy, Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả có hiệu lực thi hành từ ngày 01/1/2011 đánh dấu mốc quan trọng trong quá trình xây dựng pháp luật về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả ở nước ta, khẳng định quan điểm nhất quán của Đảng và Nhà nước coi sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả là chính sách được ưu tiên hàng đầu, giữ vai trò quan trọng trong việc thực hiện chiến lược phát triển kinh tế gắn với an ninh năng lượng và bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, sau hơn 15 năm triển khai thi hành, đến nay Luật này đã bộc lộ bất cập cần phải rà soát để sửa đổi, bổ sung một số nội dung để kịp thời điều chỉnh các quan hệ xã hội phát sinh trong thực tiễn hoạt động sử dụng năng lượng trong các ngành công nghiệp sản xuất, chế biến các sản phẩm công nghiệp để ứng phó với các thách thức mới, đặc biệt là các thách thức ở quy mô toàn cầu.
Vì vậy, Dự thảo Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả (Dự thảo) đã được Thường vụ Quốc hội bổ sung vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2025. Dự kiến, Dự thảo sẽ được Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong tháng 3/2025 và Quốc hội sẽ cho ý kiến, xem xét thông qua vào tháng 5/2025. Một trong các mục đích của việc sửa đổi Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả là nâng cao tính thực tiễn, khả thi của Luật, đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật trong các hoạt động sử dụng năng lượng, phù hợp với các cam kết quốc tế. Cơ quan soạn thảo đang rà soát sự tương thích điều ước quốc tế trong luật với các điều ước quốc tế hiện hành mà Việt Nam đang tham gia là thành viên.
Theo đó, nội dung sửa đổi tập trung vào 04 nhóm chính sách. Thứ nhất là các nội dung về nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước trong lĩnh vực sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Thứ hai là nội dung về quản lý, phát triển đối với dịch vụ tư vấn năng lượng, kiểm toán năng lượng, đào tạo nhân lực trong lĩnh vực sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Thứ ba là nội dung quy định về chính sách ưu đãi, công cụ hỗ trợ tài chính cho lĩnh vực sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Thứ tư là nội dung về chuyển đổi thị trường và quản lý hiệu suất phương tiện, thiết bị sử dụng năng lượng.
Đánh giá cao những nội dung sửa đổi tại Dự thảo, song các chuyên gia cũng đưa ra một số góp ý nhằm hoàn thiện quy định thúc đẩy quá trình đầu tư tiết kiệm năng lượng, chuyển đổi thị trường các sản phẩm tiết kiệm năng lượng.
Nhận định rằng Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả hiện hành chưa quy định hành lang pháp lý cho việc phát triển thị trường tiết kiệm năng lượng thông qua cơ chế thực hiện các hợp đồng hiệu quả năng lượng theo mô hình Công ty dịch vụ năng lượng (ESCO). Hoạt động ESCO hiện nay đang thiếu hành lang pháp lý, các quy định gồm hoạt động của Công ty ESCO; phương pháp xác định mức tiết kiệm năng lượng; giải quyết tranh chấp hợp đồng ESCO; bàn giao tài sản (doanh nghiệp nhà nước); đối tượng sử dụng dịch vụ ESCO (đơn vị hành chính sự nghiệp, sử dụng ngân sách nhà nước. Ông Trần Viết Nguyên, Phó trưởng Ban Kinh doanh, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho biết, EVN đề xuất cần thiết phải bổ sung vào Luật sửa đổi Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả các cơ chế chính sách tạo hành lang pháp lý, khuyến khích hoạt động các công ty ESCO, nhằm thúc đẩy thị trường dịch vụ năng lượng phát triển nhanh ở Việt Nam.
Đồng quan điểm, nhiều ý kiến nhấn mạnh, hiện nay, hoạt động của các công ty ESCO gặp nhiều vướng mắc do thiếu các quy định pháp lý rõ ràng liên quan đến nhiều khía cạnh quan trọng. Vì vậy, việc hoàn thiện khung pháp lý cho mô hình ESCO là điều cần thiết để thúc đẩy thị trường tiết kiệm năng lượng, tạo động lực cho các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực này, đồng thời góp phần hiện thực hóa các cam kết của Việt Nam về giảm phát thải khí nhà kính và phát triển bền vững.
Khẳng định việc sửa đổi Luật là rất cần thiết, giải quyết được nhiều vấn đề và thúc đẩy các hoạt động tiết kiệm năng lượng, song liên quan đến ESCO, ông Mã Khai Hiền, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển về Tiết kiệm năng lượng (ENERTEAM) cho rằng, nên đưa thuật ngữ ESCO vào ngay từ đầu Luật để thuận lợi cho các hoạt động của ESCO.
“Ở góc độ kỹ thuật, cần thêm giải pháp liên quan đến carbron trong công nghiệp hoặc chuyển đổi năng lượng ít phát thải hơn”, ông Hiền đề xuất.
