Hưng Yên: Giải ngân vốn đầu tư công là thước đo năng lực lãnh đạo

Dù đã có những chuyển biến tích cực trong tháng cuối năm, song để hoàn thành mục tiêu đề ra, Hưng Yên đang phải đối mặt với không ít thách thức từ thực tiễn và đòi hỏi những giải pháp quyết liệt, thực chất hơn từ bộ máy chính quyền các cấp.

Áp lực từ quy mô vốn tăng cao và những "nút thắt" thực tại

Theo báo cáo mới nhất từ Sở Tài chính tỉnh Hưng Yên, tổng kế hoạch vốn đầu tư công năm 2025 được Thủ tướng Chính phủ giao cho tỉnh đạt con số kỷ lục với 40.443,6 tỷ đồng. Tính đến thời điểm hiện tại, toàn tỉnh đã thực hiện phân bổ chi tiết đạt 99,9% kế hoạch. Về kết quả thực hiện, tính đến hết ngày 17/12/2025, tổng giá trị giải ngân đạt 26.365,6 tỷ đồng, tương đương 65,2% kế hoạch Thủ tướng giao. Mặc dù con số này đã tăng thêm hơn 2.300 tỷ đồng so với cuối tháng 11, nhưng nhìn chung vẫn chưa đáp ứng được kỳ vọng và mục tiêu tăng trưởng mà UBND tỉnh đã xác lập từ đầu năm.

Lý giải về việc tiến độ giải ngân chưa đạt như mong muốn, lãnh đạo các sở, ngành và địa phương tại Hưng Yên đã thẳng thắn chỉ ra nhiều nguyên nhân chủ quan lẫn khách quan. Trước hết, áp lực về quy mô vốn năm 2025 là rất lớn khi tăng đột biến so với năm 2024, trong đó riêng nguồn thu từ tiền sử dụng đất đã chiếm tới 31.720 tỷ đồng. Bên cạnh đó, công tác chuẩn bị đầu tư, thiết kế và phê duyệt dự án tại một số công trình trọng điểm còn kéo dài, phối hợp giữa các đơn vị trong việc thẩm định thiết kế và lựa chọn nhà thầu đối với các dự án lớn này còn nhiều lúng túng, làm mất đi "thời điểm vàng" để đẩy nhanh thi công.

Đặc biệt, "bài toán" giải phóng mặt bằng vẫn là rào cản lớn nhất khi nhiều dự án gặp khó trong việc bố trí khu tái định cư hoặc trình tự thủ tục bồi thường chưa đồng bộ, khiến mặt bằng sạch không có sẵn để thi công. Điển hình là Dự án đường Tân Phúc – Võng Phan – tuyến trục dọc huyết mạch kết nối các huyện phía Nam. Dù được kỳ vọng là đòn bẩy kinh tế, nhưng tiến độ hiện đang bị trì trệ do việc bố trí khu tái định cư và xác định nguồn gốc đất tại một số đoạn qua huyện Tiên Lữ, Ân Thi còn chậm. Tương tự, tại Dự án đường Vành đai 4 – Vùng Thủ đô, công tác di dời hạ tầng kỹ thuật và giải phóng mặt bằng đất ở vẫn là bài toán hóc búa, khiến nhà thầu chưa có đủ mặt bằng sạch để triển khai đồng bộ các mũi thi công.

Không dừng lại ở các thủ tục hành chính, biến động thị trường cũng tác động trực tiếp đến các đơn vị thi công. Nguồn cung vật liệu xây dựng khan hiếm cùng sự biến động mạnh về giá, có thời điểm tăng gấp đôi so với thông báo giá cơ sở, đã đẩy các nhà thầu vào thế khó, buộc nhiều dự án phải thực hiện điều chỉnh tổng mức đầu tư và chủ trương đầu tư.

Trước thực trạng trên, tại cuộc họp đánh giá tình hình thực hiện nhiệm vụ, Chủ tịch UBND tỉnh Hưng Yên Phạm Quang Ngọc đã phát đi thông điệp mạnh mẽ về việc chấn chỉnh kỷ luật, kỷ cương trong đầu tư công. Chủ tịch UBND tỉnh Hưng Yên nhấn mạnh, giải ngân vốn đầu tư công không đơn thuần là những con số tài chính mà là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, là động lực hàng đầu để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Do đó, kết quả giải ngân sẽ là thước đo chính xác nhất để đánh giá năng lực lãnh đạo, khả năng tổ chức thực hiện của từng tổ chức, cá nhân, đặc biệt là vai trò của người đứng đầu các sở, ngành và địa phương.

"6 rõ" và thước đo trách nhiệm của người đứng đầu

Để xoay chuyển tình thế, ông Phạm Quang Ngọc yêu cầu các chủ đầu tư rà soát, đánh giá khả năng thực hiện và giải ngân của từng dự án để có phương án điều chỉnh kế hoạch vốn từ dự án chậm giải ngân sang dự án đã có khối lượng hoàn thành, có nhu cầu bổ sung vốn trong nội bộ ngành, cơ quan, đơn vị, địa phương để bảo đảm giải ngân hết số vốn được giao. Khẩn trương làm thủ tục thanh toán vốn với Kho bạc nhà nước khi có khối lượng được nghiệm thu; hoàn thiện thủ tục phê duyệt quyết toán, giải ngân vốn các dự án hoàn thành đưa vào sử dụng; thực hiện hoàn trả tạm ứng, sử dụng vốn tạm ứng theo đúng quy định.

Giao Sở Nông nghiệp và Môi trường khẩn trương tham mưu ban hành cơ chế, chính sách hỗ trợ bồi thường giải phóng mặt bằng thống nhất trên toàn tỉnh. Các cấp xã, phường phải vào cuộc quyết liệt hơn nữa, tuyệt đối không để dự án phải dừng lại chỉ vì thiếu mặt bằng. Quan điểm của tỉnh là "có mặt bằng sạch đến đâu bàn giao ngay đến đó" để hỗ trợ đẩy nhanh tiến độ thi công các công trình, dự án. Tăng cường nhân lưc có chất lượng cho công tác quản lý đất đai, huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc để coi giải phóng mặt bằng là khâu then chốt, quyết định sự thành bại của dự án.

Bên cạnh đó, Chủ tịch UBND tỉnh Hưng Yên còn khẳng định, Hưng Yên sẽ áp dụng tinh thần "6 rõ" trong chỉ đạo điều hành, bao gồm: Rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ thời gian và rõ kết quả. Kiên quyết loại bỏ những dự án chậm trễ trong chuẩn bị thủ tục đầu tư, dự án kém hiệu quả, chưa thật sự cần thiết, các dự án bị ảnh hưởng do sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính các cấp nếu triển khai sẽ gây lãng phí, thất thoát ra khỏi kế hoạch đầu tư công năm 2025. Kiên quyết xử lý nghiêm trách nhiệm theo quy định đối với cán bộ, cơ quan, chủ đầu tư, nhà thầu năng lực yếu kém, vi phạm quy định, trì trệ, không hoàn thành nhiệm vụ đầu tư công.

Với tinh thần "một việc, một người phụ trách, khó khăn đến đâu tháo gỡ đến đó", Hưng Yên kỳ vọng sẽ tạo ra một cú hích mạnh mẽ trong giai đoạn nước rút, đảm bảo hiệu quả tối ưu cho dòng vốn đầu tư công, tạo đà vững chắc cho kế hoạch khởi công các dự án mới trong năm 2026.