Sự thu hút và kết nối chặt chẽ với các NĐT giúp startup phát triển không chỉ về quy mô mà còn về chất lượng, từ đó góp phần thúc đẩy hệ sinh thái KNST của VN vươn lên tầm cao mới.
Bức tranh hệ sinh thái đổi mới sáng tạo Việt Nam năm 2024 nổi bật với khoảng 4.000 doanh nghiệp KNST, trong đó có 2 kỳ lân và 11 doanh nghiệp được định giá trên 100 triệu USD. Những con số cho thấy hệ sinh thái KNST của Việt Nam đang trên đà phát triển, có tiềm năng và khả năng thu hút các nguồn vốn của mình trong khu vực.
Năm 2024, lần đầu tiên hệ sinh thái KNST của Việt Nam xếp hạng thứ 56 trong bảng xếp hạng Chỉ số hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu của Startup Blink, Thủ đô Hà Nội và TP Hồ Chí Minh lọt vào top 200, thành phố Đà Nẵng lọt top 1000 thành phố khởi nghiệp toàn cầu. Các hoạt động KNST không chỉ lan tỏa mạnh mẽ trong nước mà còn vươn xa ra thế giới qua thông qua các Techfest quốc tế tại Hoa Kỳ, Australia, Singapore, Hàn Quốc ...
Những sự kiện này nhằm quảng bá hệ sinh thái KNST Việt Nam, đồng thời thu hút nguồn lực tài chính và chuyên gia từ các quỹ đầu tư, tổ chức hỗ trợ quốc tế.
Năm 2023, Việt Nam đã thu hút được 529 triệu USD vốn đầu tư mạo hiểm cho KNST, điều này cho thấy tiềm năng tăng trưởng và sức hấp dẫn đối với các nhà đầu tư quốc tế. Đầu tư mạo hiểm tại Việt Nam tiếp tục khởi sắc, với chỉ số số thương vụ đầu tư mạo hiểm cải thiện từ hạng 77 (năm 2022) lên hạng 50 (năm 2024), và chỉ số số thương vụ nhận được vốn đầu tư mạo hiểm từ hạng 54 (năm 2021) lên vị trí 44 (năm 2024).
Hai năm trở lại đây, nền kinh tế vĩ mô chung gặp nhiều khó khăn, ảnh hưởng đến thị trường vốn của Việt Nam, song nền tảng nghiên cứu thị trường Tracxn đánh giá cao hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam trong nhiều báo cáo.
Theo báo cáo của nền tảng phân tích Tracxn, tổng vốn đầu tư vào các startup công nghệ Việt Nam đã giảm 52,7%, từ 98,5 triệu USD trong 6 tháng đầu năm 2023 xuống còn 46,5 triệu USD cùng kỳ năm nay. Con số này nhấn mạnh yêu cầu cấp bách về việc cải thiện chất lượng và tăng cường sức bền của startup thông qua sự hợp tác chặt chẽ giữa nhà đầu tư và các tổ chức hỗ trợ.
Mặc dù gặp nhiều khó khăn trong bối cảnh thị trường vốn toàn cầu có nhiều biến động, hệ sinh thái startup của chúng ta vẫn thể hiện sự kiên cường, đặc biệt ở những lĩnh vực trọng điểm và các khu vực có các khoản đầu tư chiến lược. Điều này cho thấy rằng, dù gặp khó khăn, cộng đồng startup Việt vẫn đang nỗ lực phát triển, không ngừng tìm kiếm các giải pháp sáng tạo và đổi mới để vươn lên trong môi trường cạnh tranh.
Việt Nam luôn được coi là một thị trường sôi động và các quỹ đầu tư mạo hiểm là những nhân tố quan trọng thúc đẩy tăng trưởng thị trường. Tuy nhiên, theo ông Phạm Hồng Quất - Cục trưởng Cục Phát triển thị trường và doanh nghiệp khoa học và công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ), chúng ta cũng phải thừa nhận rằng, hệ sinh thái này đang đối mặt với không ít thách thức.
Việc phát triển một hệ sinh thái bền vững không chỉ dừng lại ở việc cung cấp vốn mà cần các mối quan hệ đối tác hiệu quả, cùng nhau nâng cao chất lượng startup, giúp họ phát triển với tầm nhìn dài hạn. Để đạt được điều đó, ông đã đưa ra đề xuất một số định hướng:
Thứ nhất, cần tổ chức nhiều hơn các chương trình đào tạo chuyên sâu và mentoring, kết nối các quỹ đầu tư trực tiếp với các trung tâm hỗ trợ KNST nhằm giúp startup chuẩn bị tốt hơn cho quá trình gọi vốn và phát triển. Đây sẽ là cơ hội để các nhà đầu tư cùng chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn, cung cấp các chiến lược giúp startup xây dựng mô hình kinh doanh mạnh mẽ và bền vững.
Thứ hai, cần thành lập một liên minh hỗ trợ toàn diện cho startup, không chỉ ở giai đoạn ươm mầm mà còn tiếp sức cho họ trong giai đoạn mở rộng quy mô và thương mại hóa. Một liên minh vững mạnh sẽ giúp tạo ra những nền tảng hỗ trợ bền vững cho startup, đảm bảo rằng những doanh nghiệp này có khả năng phát triển vững chắc, đáp ứng nhu cầu thị trường và đối mặt với cạnh tranh.
Cuối cùng, mong rằng các nhà đầu tư sẽ chú trọng hơn vào các lĩnh vực có tiềm năng phát triển lâu dài và tác động tích cực đến xã hội như công nghệ xanh, năng lượng và logistics. Những lĩnh vực này không chỉ mang lại giá trị kinh tế mà còn giúp xây dựng một tương lai bền vững, phù hợp với xu thế phát triển của xã hội hiện đại.