Kết nối doanh nghiệp Việt Nam – Trung Quốc trong kỷ nguyên mới

Quan hệ hợp tác Việt Nam - Trung Quốc đã trải qua hành trình phát triển ấn tượng. Kim ngạch thương mại song phương đã tăng từ vài tỷ USD những năm 1990 lên gần 180 tỷ USD năm 2023, với Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam trong nhiều năm liên tiếp.

Đặc biệt, hợp tác trong lĩnh vực logistics giữa hai nước đã có những bước tiến vượt bậc, thúc đẩy phát triển sản xuất hàng hóa, xuất nhập khẩu và thương mại. Việt Nam đã chuyển từ nền kinh tế nông nghiệp sang một nhân tố quan trọng trong chuỗi thương mại toàn cầu, với FDI đóng vai trò then chốt trong quá trình công nghiệp hóa và nâng cao năng lực xuất khẩu. Thông tin được Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh - ông Nguyễn Lộc Hà, nêu tại hội thảo "Kết nối doanh nghiệp Việt Nam – Trung Quốc trong kỷ nguyên mới" - sự kiện bên lề thuộc khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế Mùa thu 2025, được tổ chức chiều 27/11 tại TP HCM.

Trong mối quan hệ hợp tác Việt Nam - Trung Quốc ngày càng được thúc đẩy và thắt chặt, Thành phố Hồ Chí Minh đang có sự gắn bó, đồng hành cùng các doanh nghiệp Trung Quốc đến TP đầu tư, phát triển kinh tế.

Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Nguyễn Lộc Hà - Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh cho biết, TP HCM, trung tâm kinh tế lớn nhất Việt Nam, đóng góp gần 25% GDP cả nước và thu hút hơn 30% tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Với hơn 13 triệu dân và là đầu mối giao thông quan trọng của khu vực, Thành phố không chỉ là cửa ngõ kinh tế mà còn là trung tâm đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp hàng đầu của Việt Nam.

Trong bối cảnh Cách mạng Công nghiệp 4.0, Thành phố đã và đang chuyển mình mạnh mẽ theo hướng kinh tế số, kinh tế xanh và kinh tế tuần hoàn. Thành phố đã thiết lập Trung tâm Cách mạng Công nghiệp lần thứ 4 (HCMC C4IR) - đơn vị tiên phong trong mạng lưới toàn cầu của Diễn đàn Kinh tế Thế giới, khẳng định vị thế dẫn đầu trong chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo.

Trải qua hành trình phát triển ấn tượng trong quan hệ hợp tác Việt - Trung, trong đó, theo Lãnh đạo UBND, TP HCM tự hào là địa phương thu hút đầu tư hàng đầu từ Trung Quốc tại Việt Nam. Hiện tại, có hơn 800 dự án đầu tư từ Trung Quốc với tổng vốn đăng ký gần 3 tỷ USD, tập trung vào các lĩnh vực: Công nghệ thông tin và chuyển đổi số: Với sự hiện diện của nhiều tập đoàn công nghệ hàng đầu; Sản xuất thông minh và công nghiệp hỗ trợ: Ứng dụng công nghệ 4.0 trong sản xuất; Logistics và thương mại điện tử: Khai thác lợi thế vị trí địa lý chiến lược; Năng lượng tái tạo và công nghệ xanh: Hướng tới phát triển bền vững.

Với nền tảng và mối quan hệ hợp tác sẵn có cùng bước chuyển mình trong hợp tác của 2 bên trong kỷ nguyên mới, Lãnh đạo TP HCM khẳng định TP HCM đang là điểm đến ưu tiên của các doanh nghiệp Trung Quốc, với hợp tác trong chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo. Hiện Thành phố đang xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo toàn diện, với mục tiêu trở thành trung tâm khởi nghiệp sáng tạo hàng đầu Đông Nam Á. TP HCM mong muốn hợp tác với các doanh nghiệp Trung Quốc trong phát triển AI, Big Data, IoT và blockchain. Cùng với đó, Dự án Siêu đô thị Đổi mới Sáng tạo tại TP.HCM sẽ là không gian lý tưởng cho hợp tác công nghệ Việt - Trung, tạo ra hạ tầng tri thức hiện đại phục vụ phát triển kinh tế số.

Bên cạnh đó, với vai trò trung tâm tài chính, Thành phố sẵn sàng hợp tác trong phát triển các sản phẩm tài chính số, thanh toán không tiền mặt và tài chính xanh, đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp hai nước.

Tại hội thảo, Lãnh đạo TP HCM cam kết: Thứ nhất, tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp Trung Quốc đầu tư và phát triển. Thứ hai, đẩy mạnh hợp tác trong đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt là nhân lực công nghệ, phục vụ nhu cầu phát triển của doanh nghiệp hai nước. Thứ ba, xây dựng các cơ chế hợp tác đặc biệt, tạo cầu nối cho doanh nghiệp Trung Quốc tiếp cận thị trường ASEAN thông qua Thành phố. Thứ tư, thúc đẩy hợp tác trong phát triển bền vững, kinh tế xanh và ứng phó với biến đổi khí hậu.

Ông Đường Lập, Tổng lãnh sự Trung Quốc tại TP.HCM phát biểu tại hội thảo: Hiện nay, quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện giữa Trung Quốc và Việt Nam đang không ngừng đi vào chiều sâu, kim ngạch thương mại song phương tiếp tục tăng trưởng ổn định, kết nối hạ tầng cơ sở không ngừng được thúc đẩy, chuỗi cung ứng và chuỗi sản xuất ngày càng hội nhập sâu rộng, tạo nền tảng vững chắc cho hợp tác doanh nghiệp. Năm nay là năm xây dựng kế hoạch cho “Kế hoạch 5 năm lần thứ mười lăm” của Trung Quốc. Đây không chỉ là cương lĩnh hành động cho sự phát triển của Trung Quốc trong 5 năm tới, mà còn mang đến cơ hội mới để các doanh nghiệp hai nước Trung - Việt tăng cường hợp tác.

Cốt lõi của “Kế hoạch 5 năm lần thứ mười lăm” là “phát triển chất lượng cao”, với phương châm phát triển rõ ràng là kiên trì đổi mới sáng tạo, phát triển phối hợp hài hòa, xanh và bền vững, hợp tác mở cửa, hợp tác cùng thắng. Về đổi mới sáng tạo, Trung Quốc sẽ tăng cường đầu tư vào nghiên cứu cơ bản, tập trung vào các ngành công nghiệp chiến lược mới như trí tuệ nhân tạo, năng lượng mới, vật liệu mới, dược phẩm sinh học, thúc đẩy tích hợp sâu rộng giữa kinh tế số và kinh tế thực. "Điều này hoàn toàn phù hợp với mục tiêu của Việt Nam trong đổi mới sáng tạo thành phố thông minh và phát triển hạ tầng công nghệ - tri thức, mở ra không gian hợp tác rộng lớn cho các doanh nghiệp công nghệ hai nước cùng nghiên cứu và chuyển giao thành quả", ông Đường Lập, Tổng lãnh sự Trung Quốc tại TP.HCM cho biết.

Ông cũng khẳng định Tổng Lãnh sự quán Trung Quốc tại Thành phố Hồ Chí Minh sẽ luôn là người ủng hộ và hỗ trợ kiên định cho hợp tác doanh nghiệp Trung - Việt. "Hợp tác Trung - Việt đang đứng trước điểm khởi đầu cho giai đoạn lịch sử mới, “Kế hoạch 5 năm lần thứ mười lăm” mang đến cho chúng ta cơ hội phát triển chưa từng có. Chúng ta hãy cùng nhau nắm bắt xu thế thời đại, tăng cường hợp tác thực chất, cùng nhau viết nên chương mới trong giao lưu và đầu tư giữa doanh nghiệp hai nước, góp sức mạnh mẽ cho sự phát triển bền vững của quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Trung - Việt!", Tổng Lãnh sự quán Trung Quốc tại Thành phố Hồ Chí Minh khẳng định.

Theo ông Jesse Choi, Tổng Giám đốc Tập đoàn Sunwah khu vực Đông Nam Á, TP HCM từ lâu đã là địa phương tiên phong trong thử nghiệm các mô hình kinh tế mới, chính sách mới và các chương trình chuyển đổi số. Sự năng động và tầm nhìn quốc tế của TP.HCM phù hợp với thế mạnh công nghệ, tốc độ đổi mới và sự hội tụ nguồn lực mang tính toàn cầu của Vùng Vịnh lớn. Khu vực Vùng Vịnh với Hồng Kông, Ma Cao và 9 thành phố trọng điểm của Quảng Đông hiện là một trong những cụm kinh tế – công nghệ phát triển mạnh nhất châu Á. Khu vực này nổi bật với các ngành mũi nhọn như AI và dữ liệu, công nghệ sinh học, thiết bị thông minh, tài chính quốc tế, năng lượng mới và sản xuất xanh. Đây là nguồn lực quan trọng có thể đóng góp trực tiếp cho mục tiêu phát triển kinh tế số, xây dựng đô thị xanh, thông minh và nâng cao năng lực cạnh tranh của TP.HCM nói riêng và Việt Nam nói chung.

Theo Lãnh đạo Tập đoàn Sunwah khu vực Đông Nam Á, trong nhiều năm qua, các doanh nghiệp Việt Nam và Trung Quốc đã tăng cường giao lưu, cùng tham gia sâu hơn vào các chuỗi giá trị khu vực. Trong kỷ nguyên số, hợp tác giữa hai bên không chỉ dừng lại ở thương mại hay đầu tư truyền thống, mà đang mở rộng mạnh mẽ sang công nghệ, sản xuất xanh, năng lượng mới, chuyển đổi số, hạ tầng tri thức và đô thị thông minh. "Với lịch sử gần 70 năm hoạt động tại Hồng Kông, Trung Quốc đại lục và hơn 55 năm gắn bó với Việt Nam, Sunwah có lợi thế đặc biệt trong việc kết nối các hệ sinh thái này. Chúng tôi hiểu rõ nhu cầu của doanh nghiệp Việt Nam, đồng thời có kinh nghiệm sâu sắc trong hợp tác với các đối tác chiến lược tại Hồng Kông và Trung Quốc đại lục. Sunwah mong muốn tiếp tục đóng vai trò cầu nối thực chất giữa các thị trường giàu tiềm năng này", ông Jesse Choi bày tỏ.

Tại hội thảo, đã diễn ra Lễ ký kết Biên bản Ghi nhớ hợp tác giữa HCMC C4IR và Tập đoàn Sunwah. Đây không chỉ là một sự kiện đơn lẻ, mà là biểu tượng cho một giai đoạn hợp tác mới - sâu sắc hơn, toàn diện hơn và bền vững hơn.

Với mối quan hệ hợp tác giữa các bên, Phó Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Lộc Hà nhấn mạnh, TP HCM, với vai trò đầu tàu kinh tế của Việt Nam, sẵn sàng là cầu nối tin cậy, là đối tác chiến lược của các doanh nghiệp Trung Quốc trong hành trình chinh phục thị trường khu vực và toàn cầu.