Thị xã Mường Lay (Điện Biên) đang sở hữu những tiềm năng to lớn để phát triển du lịch.
Thị xã Mường Lay thơ mộng được ví như một Hạ Long trên cạn nơi đỉnh trời Tây Bắc. Đây là điểm giao cắt của 3 con sông: Sông Đà, sông Nậm Na và suối Nậm Lay; là điều kiện thuận lợi để kết nối về giao thông đường thuỷ với các huyện Tủa Chùa (tỉnh Điện Biên), Nậm Nhùn (tỉnh Lai Châu) và Quỳnh Nhai (tỉnh Sơn La)… là nơi quần cư và cũng là thủ phủ của người Thái ngành Thái trắng.
Thị xã Mường Lay hiện có 3 di tích: Di tích lịch sử cấp tỉnh Nhà tù Lai Châu, Di tích lịch sử cấp tỉnh Pú Vạp, Di tích danh lam thắng cảnh cấp tỉnh Hang động Bản Bắc xã Lay Nưa; có hai di sản văn hoá phi vật thể cấp quốc gia: Nghệ thuật xòe Thái và Lễ Then Kin Pang.
Đặc biệt, Mường Lay có 2 di sản được UNESCO ghi danh di sản văn hóa phi vật thể, đại diện của nhân loại là Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái (được công nhận năm 2019) và Nghệ thuật Xòe Thái (được công nhận năm 2021).
Trong những năm qua, để hiện thực hoá các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, Thị xã đã tập trung đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng đồng bộ. Hiện nay, Mường Lay là một trong số những địa phương có kết cấu hạ tầng đô thị đẹp nhất vùng Tây Bắc và là điểm du lịch hấp dẫn du khách trong và ngoài nước.
Du khách đến đây sẽ được khám phá các loại hình, sản phẩm du lịch của địa phương như: du lịch sinh thái, du lịch khám phá, trải nghiệm ngắm cảnh lòng hồ, đánh bắt thuỷ sản, đua thuyền đuôi én, ẩm thực, văn nghệ tại bản văn hóa cộng đồng; trải nghiệm tại làng nghề làm bánh Khẩu xén truyền thống, làm ghế mây, chế tác đàn tính hay trải nghiệm du lịch cộng đồng gắn với nhà sàn truyền thống của đồng bào dân tộc Thái, ngành Thái trắng với những nét đẹp đặc sắc về văn hoá, ẩm thực, lễ hội, điệu xoè, trang phục dân tộc rất đa dạng, phong phú. Bên cạnh đó, du khách còn được trải nghiệm các môn thể thao mạo hiểm như như: bay dù lượn, lướt ván phản lực.
Để phát huy những tiềm năng lợi thế trong việc phát triển Du lịch cộng đồng, thời gian qua thị xã Mường Lay đã chủ động tạo cơ chế, chính sách hợp lý trong việc đầu tư và thu hút đầu tư các nguồn lực từ bên ngoài. Bên cạnh đó chính quyền Thị xã còn động viên, khuyến khích người dân tham gia bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, nâng cao đời sống văn hóa tinh thần, vật chất cho cộng đồng. Hỗ trợ một phần kinh phí để người dân duy trì phát triển các điệu múa xòe, phục dựng các chữ viết của người Thái cổ. Phát triển Lễ hội Đua thuyền đuôi én truyền thống trên sông Đà hằng năm .
Theo Đề án Phát triển du lịch tỉnh Điện Biên đến năm 2025, định hướng đến 2030, Mường Lay sẽ trở thành một trong những trung tâm du lịch trọng điểm của tỉnh Điện Biên thuộc phân vùng 3 của Đề án. Trong đó, có tuyến du lịch đường thuỷ (Mường Lay - Sơn La - Hoà Bình và ngược lại); tuyến du lịch đường bộ (Hà Nội - Hòa Bình - Mai Châu - Mộc Châu - Sơn La - Điện Biên Phủ - Mường Lay - Lai Châu - Lào Cai - Phú Thọ - Hà Nội) và ngược lại; tuyến du lịch quốc tế (từ Trung Quốc qua cửa khẩu Ma Lù Thàng - Mường Lay - Điện Biên Phủ).
Ông Bùi Hải Bình, Bí thư Thị ủy Mường Lay cho biết: Trong thời gian tới chúng tôi sẽ tập trung đẩy mạnh hoạt động xúc tiến, giới thiệu, quảng bá các sản phẩm du lịch; tạo điều kiện thuận lợi để các nhà đầu tư đến tìm kiếm cơ hội hợp tác, đầu tư kinh doanh trên địa bàn như: Khu nghỉ mát Pú Vạp, khu nghỉ dưỡng tại các bản du lịch cộng đồng ở các bản vùng cao, gắn với trải nghiệm dù lượn. Đồng thời, kết nối với các doanh nghiệp du lịch, thu hút khách đến với Thị xã, tạo điều kiện cho nhân dân phát triển kinh tế, hưởng lợi từ các sản phẩm du lịch đặc sắc của địa phương.
Thị xã Mường Lay đã ban hành Chương trình hành động Cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh; chỉ đạo quyết liệt các cơ quan chuyên môn giải quyết thủ tục hành chính, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án thu hút đầu tư. Năm 2024, UBND thị xã đã tổ chức Hội nghị gặp mặt các doanh nghiệp, HTX trên địa bàn thị xã để nắm bắt các khó khăn, vướng mắc; thông tin về tình hình kinh tế - xã hội, định hướng phát triển của thị xã để doanh nghiệp có giải pháp phát triển sản suất, kinh doanh, đầu tư phát triển.
“Trên tinh thần coi thành công của doanh nghiệp, nhà đầu tư là thành công của địa phương, Thị xã luôn đồng hành cùng doanh nghiệp, nhà đầu tư tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp, nhà đầu tư hoạt động, phát triển; tăng cường giám sát, đôn đốc các nhà đầu tư, các doanh nghiệp có dự án đang hoạt động, đang triển khai trên địa bàn, qua đó đề xuất xử lý kịp thời các trường hợp chậm tiến độ nhằm nâng cao hiệu quả triển khai các công trình, dự án; hướng dẫn và cung cấp thông tin cho các doanh nghiệp đến tìm hiểu cơ hội đầu tư vào thị xã. Chúng tôi cũng thường xuyên cập nhật thông tin, số liệu về tình hình kinh tế - xã hội, tình hình đầu tư, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, môi trường đầu tư kinh doanh, chương trình xúc tiến thương mại, xúc tiến đầu tư và cơ chế chính sách nhằm phục vụ cho hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp, nhà đầu tư khi có yêu cầu” - ông Bùi Hải Bình nhấn mạnh.