Gửi bình luận
Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên thừa nhận tình trạng đứt gãy cục bộ nguồn cung xăng dầu diễn ra thêm ở một số nơi, nhất là thành phố lớn, đông dân cư.
Nhiều cây xăng tại TP HCM treo đóng cửa, treo biển "hết xăng". Ảnh: HƯƠNG GIANG - DUY LONG
Tại phiên chất vấn trước Quốc hội mới đây, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nêu 3 lý do dẫn đến tình trạng nguồn cung xăng dầu ngày càng khan hiếm.
Thứ nhất, mấy ngày qua, nguồn cung thế giới ngày càng khan hiếm, châu Âu và các nền kinh tế lớn tăng mua nguồn dầu lớn từ OPEC + và Nga, trước hạn 25/11 khi phương Tây tiếp tục áp lệnh cấm vận lên Nga, điều này ảnh hưởng trực tiếp đến thị trường Việt Nam.
Thứ hai, tỷ giá ngoại tệ có thể nhập khẩu xăng dầu như USD, Euro liên tục thay đổi tỷ giá, tăng 0,75 điểm % trong tuần qua và dự báo sẽ tiếp tục được điều chỉnh trong thời gian tới, lên đến đến ngưỡng 4,25% với USD và trên dưới 5% với đồng Euro, gây khó khăn cho các doanh nghiệp nhập khẩu xăng dầu.
Thứ ba, việc tiếp cận vốn, ngoại tệ để được bảo lãnh nhập, hỗ trợ thanh toán của nhiều doanh nghiệp đang hết sức khó khăn, nhiều doanh nghiệp không đáp ứng được yêu cầu cho vay và bảo lãnh của ngân hàng.
Theo phân tích của Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, thị trường xăng dầu thế giới ảnh hưởng rất lớn đến Việt Nam. Xăng dầu sản xuất ra trong nước đạt khoảng 80% nhu cầu, tuy nhiên "trong 80% đó thì một nửa, thậm chí là hơn nửa lượng dầu thô chúng ta cũng vẫn phải nhập từ thế giới, cho nên thị trường thế giới thế nào nó sẽ tác động vào thị trường trong nước như thế".
Tình trạng hết xăng cục bộ đang diễn ra tại Hà Nội. Ảnh: HƯƠNG GIANG - DUY LONG
Về phía các doanh nghiệp, chủ một doanh nghiệp phân phối xăng dầu tại khu vực phía Bắc thừa nhận tình hình khan hiếm nguồn cung có dấu hiệu lan rộng ra các tỉnh phía Bắc từ cuối tháng 10 và đến nay càng nghiêm trọng. "Để đảm bảo đủ nguồn hàng cho hệ thống, đại lý, tôi phải chạy vạy khắp các đầu mối để gom", ông nói và cho rằng nguyên nhân chủ yếu do các doanh nghiệp đầu mối tư nhân thua lỗ nên hạn chế nhập hàng.
Chủ doanh nghiệp này cho biết hiện nay chiết khấu đang ở mức rất thấp, gần về bằng 0 nên nhiều chủ cây xăng không mặn mà bán vì càng bán càng lỗ thêm. Không chỉ miền Nam mà hàng loạt doanh nghiệp bán lẻ tại miền Bắc cũng đã phải tạm ngừng kinh doanh", người này nói và cho biết: Một số doanh nghiệp bán lẻ khác cho biết dù chấp nhận lỗ nhưng gọi đầu mối nhập hàng nhiều ngày qua nhưng vẫn không có nhiên liệu để nhập.
Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp cho biết họ đang rất khó khăn về nguồn tiền để nhập hàng. Ông Trương Anh Kiệt - chủ một số cây xăng dầu ở An Giang khẳng định, việc lỗ liên tục đã khiến doanh nghiệp cạn vốn, thậm chí “chỗ nào vay được cũng đã vay hết rồi”. Từ đầu năm đến nay, mỗi cây xăng lỗ trung bình mỗi tháng khoảng 20-200 triệu đồng, tùy sản lượng bán. Ước lượng, đến thời điểm này, trung bình mỗi cây xăng sẽ lỗ từ 200 triệu đồng đến hàng tỷ đồng.
“Thời điểm này ngân hàng đều nắm được việc kinh doanh xăng dầu thua lỗ nên họ dè chừng. Để có tiền nhập hàng tôi đã phải vay lãi ngày. Vì thế, lượng hàng phải nhập ít đi. Dù vậy, nhiều thời điểm thương nhân cung ứng xăng dầu cũng không có hàng cấp. Giờ mua hàng còn hơn ăn xin”, ông Kiệt than thở.
Một doanh nghiệp đầu mối lớn tại TP.HCM cho biết, mỗi năm doanh nghiệp vay ngân hàng với hạn ngạch hơn 5.000 tỷ đồng. Năm nay hạn ngạch vay vẫn còn nhiều, tuy nhiên, điều kiện vay lại không như cũ. Theo thương nhân này, hiện nay, việc hạn ngạch không quan trọng bằng việc doanh nghiệp có bao nhiêu tiền trả vào ngân hàng.
Người dân gặp nhiều khó khăn do thiếu xăng cục bộ. Ảnh: HƯƠNG GIANG - DUY LONG
Ở góc độ chuyên gia, TS Nguyễn Quốc Việt, Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế và chính sách (VEPR), cho rằng để giải quyết bài toán trước mắt thì Liên Bộ Tài chính - Công Thương cần rà soát, cập nhật, phản ánh ngay định mức chi phí, chi phí phát sinh thực tế vào công thức tính giá cơ sở xăng dầu để giúp nhà kinh doanh vượt qua khó khăn.
"Nếu không giải quyết kịp thời, nguồn cung xăng dầu sẽ tiếp tục bất ổn dẫn đến nhiều hệ lụy bao gồm cả mục tiêu đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô và an ninh năng lượng", ông đánh giá.
Ngoài ra, ông Việt cho rằng việc điều hành của liên Bộ Công Thương - Tài chính đang có vấn đề, thiếu minh bạch. "Cơ quan điều hành chốt giá bán ra nhưng lại thả nổi hợp đồng giữa các doanh nghiệp trung gian như đầu mối, phân phối, đại lý, tổng đại lý... thì sẽ có vấn đề", TS Nguyễn Quốc Việt nhận định.
Được biết, trước tình hình đó, Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành chức năng vào cuộc và đến giờ này mỗi ngành chức năng đều đã và đang làm tốt hơn chức trách, nhiệm vụ của mình. Bộ trưởng thông tin, Bộ Tài chính cũng đã có dự kiến phương án điều chỉnh chi phí đưa xăng dầu từ nước ngoài về Việt Nam và Bộ Công Thương đã đồng thuận. Nếu không có gì thay đổi lớn thì trong kỳ điều hành ngày 11/11 những chi phí phát sinh sẽ được cập nhật.
Bên cạnh đó, Ngân hàng nhà nước đã chỉ đạo cụ thể cho các ngân hàng thương mại xem xét, giải quyết với những doanh nghiệp đang khó khăn trong việc tiếp cận vốn và bảo lãnh cho việc thanh toán. Bộ Công Thương đã chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường phối hợp với địa phương tăng cường kiểm tra, giám sát, xử lý theo quy định và sẽ nghiên cứu những hình phạt bổ sung để áp dụng vào thời điểm phù hợp.
"Chúng tôi cũng đã có văn bản đề nghị chính quyền các địa phương tăng cường công tác quản lý nhà nước theo thẩm quyền và phối hợp với Bộ Công Thương cũng như các bộ, ngành để giải quyết một cách dứt điểm. Hy vọng rằng những nỗ lực như chúng tôi vừa báo cáo thì trong những ngày tới tình hình xăng dầu cơ bản được giải quyết", Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên bày tỏ.
Trong khi đó, chuyên gia kinh tế PGS.TS Đinh Trọng Thịnh, Học viện Tài chính, cho biết để ổn định thị trường xăng dầu, cơ quan điều hành phải kiểm tra lại toàn bộ nguồn cung sản xuất, nhập khẩu cung ứng cho nền kinh tế; nắm chắc số liệu từ các doanh nghiệp đầu mối, tránh báo cáo số liệu một đằng, thực tế một nẻo, từ đó cân đối để đảm bảo nguồn cung. Chú ý nguồn cung từng địa bàn, từng địa phương khác nhau... và phải có kho dữ liệu để đồng bộ quản lý, điều hành.
Bên cạnh đó, cần xem xét lại cơ chế giá cũng như cách thức quản lý xăng dầu để quản lý tốt hơn. Xem lại cách thức tổ chức thị trường xăng dầu hiện nay, từ đó đảm bảo doanh nghiệp có lợi nhuận định mức phù hợp quy định của Nhà nước.
Ngoài ra, cần rút ngắn thời gian điều chỉnh xuống 1 tuần hoặc 5 ngày lần. Nếu rút ngắn được thời gian giữa hai kỳ điều hành, có thể bỏ quỹ bình ổn… để xăng dầu theo cơ chế thị trường. Đặc biệt, cần xây dựng thị trường xăng dầu công khai minh bạch.
"Về lâu dài Bộ Công Thương phải xây dựng thị trường xăng dầu mang tính thị trường thực thụ. Việt Nam tự túc được tới 70 - 80% sản lượng xăng dầu tiêu thụ trong nước, chỉ phải nhập khẩu 20%, vậy phải làm sao xây dựng thị trường cạnh tranh đúng nghĩa. Doanh nghiệp đầu mối, phân phối, bán lẻ độc lập với nhau, ai làm tốt thì tồn tại, ai không làm tốt bị đào thải. Không thể cứ đánh bùn sang ao mãi được", chuyên gia Đinh Trọng Thịnh nhấn mạnh.
Có thể bạn quan tâm
14:57, 07/11/2022
00:06, 07/11/2022
10:50, 06/11/2022
02:19, 06/11/2022
12:28, 05/11/2022
05:00, 04/11/2022
05:00, 04/11/2022
04:00, 04/11/2022
