Gửi bình luận
Những mái trường nội trú liên cấp nơi biên cương không chỉ là thành quả của sự quan tâm sát sao từ Trung ương và quyết tâm chính trị từ địa phương, mà còn là biểu tượng của khát vọng đổi thay.
Cao Bằng hiện có 21 xã biên giới trên tổng số 56 xã, phường. Xác định rõ vai trò đặc biệt quan trọng của chủ trương xây dựng trường học tại các xã biên giới mà Bộ Chính trị đã đề ra, tỉnh Cao Bằng coi đây là giải pháp then chốt để rút ngắn khoảng cách phát triển vùng miền, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân và củng cố quốc phòng, an ninh khu vực biên giới.
Tỉnh Cao Bằng đã tập trung chỉ đạo các ngành, địa phương thực hiện phương án đầu tư xây dựng Dự án Trường phổ thông nội trú liên cấp trên địa bàn.
Việc xây dựng trường nội trú tại các xã biên giới thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Đảng, Nhà nước đối với đồng bào các dân tộc vùng khó khăn, vùng sâu, vùng xa, là nhiệm vụ chính trị quan trọng của tỉnh trong năm 2025 và những năm tiếp theo.
Một xã hội muốn hướng tới hạnh phúc lâu bền, thì đầu tiên phải kiến tạo là sự công bằng. Và sự công bằng ấy - không khởi nguồn từ giàu nghèo, từ vùng miền hay từ nghề nghiệp - mà bắt đầu từ giáo dục. Không thể gọi là công bằng nếu khoảng cách, rào cản trong tiếp cận tri thức bị chấp nhận như một điều hiển nhiên. Không thể rút ngắn chênh lệch vùng miền nếu trẻ em miền núi vẫn phải vượt núi, băng suối để đến trường, còn trẻ em thành thị học trong điều kiện hiện đại, đủ đầy.
Cao Bằng chủ trương chuyển tư duy giáo dục từ “bù đắp thiệt thòi” sang “kiến tạo cơ hội”, từ “hỗ trợ nhất thời” sang “đầu tư có chiến lược lâu dài” bằng một giải pháp chủ động, tích hợp dài hạn:
Bảo đảm công bằng tiếp cận giáo dục: Chính sách miễn học phí cho giáo dục mầm non và tiểu học. Hệ thống trường bán trú - nội trú phải được nâng chuẩn thực chất, bảo đảm đủ chỗ học, đủ điều kiện ăn ở, đủ năng lượng sống vui. Đặc biệt, cần mở rộng lớp học dạy chữ, dạy văn hóa dân tộc thiểu số cho học sinh và người dân vùng sâu, vùng xa - không chỉ giữ gìn tiếng nói, phong tục mà còn tạo ra sự bình đẳng về cơ hội tiếp cận tri thức. Chính sách hỗ trợ học sinh nghèo cần chuyển từ hỗ trợ tình thế sang hỗ trợ có dữ liệu, có theo dõi, có trách nhiệm thông qua giáo viên chủ nhiệm, cộng đồng dân cư và các hệ thống thông tin quản lý giáo dục. Không để học sinh nào bị bỏ lại phía sau, bị nghỉ học chỉ vì hoàn cảnh.
Đổi mới phương pháp giáo dục theo hướng hiện đại hội nhập: Giáo dục tích hợp Khoa học - Công nghệ - Kỹ thuật - Toán học (STEM) cần trở thành trọng tâm trong chương trình giáo dục, không chỉ để tạo tư duy logic, kỹ năng giải quyết vấn đề mà để giúp thế hệ trẻ vùng cao rút ngắn khoảng cách phát triển, sẵn sàng bước vào xã hội số. STEM không thể chỉ là hoạt động ngoại khóa mà phải là nền tảng kiến thức trong chương trình chính khóa, gắn với thực tiễn địa phương và xu thế toàn cầu. Các mô hình học gắn với thực tiễn với địa phương: nông nghiệp thông minh, bảo tồn văn hóa, lịch sử địa phương cần được khuyến khích mạnh mẽ.
Đầu tư cho đội ngũ giáo viên vùng khó khăn: Cần có chính sách đặc thù nhằm thu hút, giữ chân và phát triển đội ngũ giáo viên vùng sâu, vùng xa như hỗ trợ nhà ở, hỗ trợ nghề nghiệp… Giáo viên được đào tạo thêm về phương pháp tích hợp, ứng dụng công nghệ, truyền cảm hứng để chính họ trở thành trung tâm đổi mới và giữ lửa niềm tin học tập cho các mái trường vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới…
Hiện nay, mô hình trường liên cấp đã được triển khai trên toàn quốc bởi những tính ưu việt, với quan điểm giáo dục hiện đại của hệ thống trường liên cấp nhằm hướng các em học sinh đến việc phát triển toàn diện, trở thành những công dân toàn cầu đã nhận được sự ủng hộ và tin tưởng tuyệt đối của các bậc phụ huynh.
Thực tế cho thấy, rất nhiều phụ huynh mong con, em mình sẽ được học tập trong một ngôi trường có chất lượng giáo dục tốt nhất, có môi trường giáo dục hiện đại, an toàn, cơ sở vật chất khang trang, đảm bảo đầy đủ các điều kiện, tiện nghi tốt nhất phục vụ công tác giảng dạy và học tập của học sinh, nhất là các em học sinh dân tộc, dân tộc thiểu số tại các xã vùng sâu, vùng xa, giáp biên giới. Tuy nhiên, trên địa bàn tỉnh chưa có trường học liên cấp dân tộc nội trú tiểu học và THCS đáp ứng đầy đủ các tiêu chí trên. Do vậy, việc mong muốn có những ngôi trường liên cấp có chất lượng được xây dựng là nguyện vọng chính đáng và cũng là nhu cầu tất yếu của nhân dân các dân tộc vùng khó khăn, vùng sâu, vùng xa trên địa bàn tỉnh.
Thực hiện chỉ đạo của Bộ Chính trị, Chính phủ, ngay từ giữa tháng 7/2025, tỉnh đã gấp rút triển khai kế hoạch xây dựng hệ thống trường học nội trú liên cấp tại các xã biên giới. Tỉnh dự kiến đầu tư xây dựng 10 trường. Mỗi trường được quy hoạch bài bản, bảo đảm điều kiện học tập, sinh hoạt nội trú tốt nhất cho khoảng 1.000 học sinh, với quy mô 30 lớp, trên diện tích tối thiểu 5 ha.
Việc xây dựng trường học tại các xã biên giới không chỉ là công trình giáo dục, mỗi ngôi trường còn là biểu tượng của niềm tin, là nơi khơi nguồn tri thức, giữ gìn văn hóa dân tộc, ươm mầm đội ngũ cán bộ địa phương cho tương lai.
Tỉnh đã giao các sở, ngành, địa phương rà soát kỹ lưỡng, đề xuất quy hoạch đất, xác định vị trí xây dựng trường học phù hợp, bảo đảm điều kiện địa hình, giao thông, dân cư và khả năng phát triển lâu dài.
Bước đầu, tỉnh đã lập phương án đầu tư xây dựng Dự án Trường Phổ thông nội trú liên cấp Tiểu học và THCS Phục Hòa tại xóm Bản Mới, xã Phục Hòa. Trường dự kiến được xây dựng trên diện tích 6 ha, với 36 lớp, 1.260 học sinh, mỗi lớp tối đa 35 học sinh.
Tỉnh triển khai đồng bộ các giải pháp với tinh thần chủ động, minh bạch, chặt chẽ. Việc tổ chức xây dựng trường học vùng biên được thực hiện theo nguyên tắc “6 rõ” mà Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo: rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ kết quả, rõ trách nhiệm và rõ thẩm quyền.
Đã thành lập các tổ công tác đặc biệt để kiểm tra thực địa, xác định phương án đầu tư, thiết kế, lập dự toán phù hợp với tiêu chuẩn kỹ thuật và mục tiêu giáo dục, bảo đảm tuân thủ pháp luật, tuyệt đối không để xảy ra thất thoát, lãng phí, tiêu cực trong quá trình triển khai.
Cùng với xây dựng cơ sở vật chất, việc phát triển đội ngũ cán bộ, giáo viên được tỉnh đặc biệt quan tâm. Tỉnh chỉ đạo Sở Giáo dục và Đào tạo tập trung bố trí nhân sự tuân thủ định mức quy định, đảm bảo đủ giáo viên, cán bộ quản lý, nhân viên để vận hành hiệu quả mô hình trường nội trú.
Triển khai phương án quy hoạch lại toàn bộ mạng lưới trường, lớp trên địa bàn theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, từng bước xóa bỏ điểm trường, lớp lẻ; đồng thời, bố trí lại đội ngũ giáo viên một cách khoa học, khắc phục triệt để tình trạng thiếu giáo viên cục bộ ở vùng sâu, vùng xa.
Ngoài nguồn vốn từ Trung ương, tỉnh đã và đang chủ động kêu gọi các nguồn lực từ ngân sách địa phương, cộng đồng doanh nghiệp, tổ chức xã hội, lực lượng vũ trang và đoàn thể… tham gia hỗ trợ xây dựng và vận hành các trường học vùng biên.
Cơ chế phối hợp liên ngành giữa chính quyền, nhân dân và doanh nghiệp được thiết kế linh hoạt, bền vững. Mục tiêu là không chỉ xây dựng được ngôi trường khang trang, đủ chức năng mà còn tạo được nền tảng văn hóa giáo dục lâu dài, góp phần giữ gìn bản sắc dân tộc và phát triển con người toàn diện.
Những mái trường nội trú liên cấp sắp mọc lên nơi biên cương sẽ không chỉ là thành quả của sự quan tâm sát sao từ Trung ương, quyết tâm chính trị từ địa phương, mà còn là biểu tượng của khát vọng đổi thay, là điểm tựa tinh thần cho những gia đình nơi vùng cao, bám đất, giữ làng, dựng xây tương lai bằng con chữ.
Với sự chung tay của toàn xã hội, những công trình mang đậm ý nghĩa nhân văn này sẽ góp phần xây dựng vùng biên giới ngày càng giàu đẹp, vững chắc cả về thế trận lòng dân lẫn tiềm lực phát triển bền vững - nơi những trẻ em lớn lên trong yêu thương, tri thức và niềm tự hào là người con của núi rừng biên cương.
