Khơi thông nguồn lực hơn nữa cho lĩnh vực nông nghiệp nông thôn

Ngày 16 tháng 6 năm 2025, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 156/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 55/2015/NĐ-CP ngày 09/6/2015 của Chính phủ về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Nghị định số 116/2018/NĐ-CP ngày 07/9/2018 của Chính phủ. Các quy định sửa đổi, bổ sung tại Nghị định 156/2025/NĐ-CP nhằm mục đích phù hợp với thực tế nhu cầu vốn cho sản xuất nông nghiệp hiện nay và tiếp tục phát huy hiệu quả, đi vào cuộc sống trong thời gian tới theo đúng chủ trương, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, góp phần khơi thông nguồn lực hơn nữa cho lĩnh vực nông nghiệp nông thôn, đóng góp chung vào phấn đấu hoàn thành mục tiêu tăng tốc, bứt phá, về đích trong phát triển kinh tế - xã hội của cả nước trong thời gian tới.

Ngân hàng Nhà nước nhấn mạnh nhiều điểm sửa đổi trong Nghị định có ý nghĩa quan trọng đối với hoạt động mở rộng tín dụng trong thời gian tới.

Sẵn sàng tiếp vốn tín dụng cho khu vực nông thôn phù hợp mô hình chính quyền mới

Nghị định sửa đổi khoản 1 Điều 3 quy định về khu vực nông thôn để phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 02 cấp và các quy định pháp luật có liên quan. Theo đó, nông thôn là địa giới đơn vị hành chính xã, đặc khu (không bao gồm đặc khu mà chính quyền địa phương ở đặc khu thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn tương ứng của chính quyền địa phương ở phường). Sửa đổi này hết sức quan trọng khi từ 1/7 tới đây từ ngày 01/7/2025 theo chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cũng ký Công điện số 92/CĐ-TTg ngày 20/6/2025 yêu cầu các bộ ngành, địa phương tập trung thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm để triển khai mô hình chính quyền địa phương 02 cấp từ ngày 01/7/2025. Tại những địa bàn có không gian rộng lớn, sáp nhập nhiều địa phương như TP. Hồ Chí Minh, Bà Rịa -Vũng Tàu, Bình Dương thành "siêu đô thị" TP Hồ Chí Minh, chính quyền đã vận hành thử nghiệm mô hình chính quyền địa phương 2 cấp từ ngày 12/6 đến ngày 30/6.

Ngân hàng Nhà nước cũng cho biết đã tổ chức, sắp xếp lại NHNN khu vực được triển khai theo nguyên tắc giữ nguyên số lượng đầu mối, theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. NHNN chi nhánh TP HCM, Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu thực hiện phương án sáp nhập trở thành NHNN chi nhánh Khu vực 2, quy mô lớn nhưng theo lãnh đạo NHNN tại địa bàn cho biết, sẵn sàng tiếp tục triển khai các chính sách, chủ trương theo quy định của Chính phủ, NHNN, đặc biệt tiếp tục mở rộng tín dụng, đảm bảo chất lượng tín dụng, bao gồm tín dụng cho nông nghiệp, nông thôn, mục tiêu hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.

Tại khu vực đồng bằng sông Cửu Long, đại diện lãnh đạo Agribank Tây Nam Bộ thông tin, đơn vị đang làm việc với các chi nhánh trên địa bàn để rà soát những vấn đề khó khăn, vướng mắc phát sinh do hoạt động sáp nhập đơn vị hành chính và phân cấp, phân quyền lại đối với chính quyền cấp xã để đánh giá tác động đến hoạt động cho vay các chương trình tín dụng ưu đãi theo chỉ đạo của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước và các chính sách tín dụng của ngân hàng.

Agribank hiện là ngân hàng đi đầu về cho vay nông nghiệp nông thôn. Ông Phạm Toàn Vượng - Tổng Giám đốc Agribank cho biết, đến 25/3/2025, ngân hàng đạt tổng nguồn vốn huy động trên 2,07 triệu tỷ đồng, tổng dư nợ cho vay nền kinh tế đạt gần 1,75 triệu tỷ đồng. Dư nợ khách hàng pháp nhân tăng trưởng qua các năm với tỷ lệ tăng trưởng bình quân 4,7% hàng năm, dư nợ xử lý rủi ro qua các năm tăng dần từ năm 2020- 2024 cho thấy quyết tâm trong công tác cơ cấu lại nền khách hàng pháp nhân.

Đối với tín dụng nông nghiệp, nông thôn, xác định cho vay nông nghiệp, nông dân, nông thôn là trọng tâm, là "bản sắc thương hiệu ngân hàng" với dư nợ cho vay chiếm gần 65% tổng dư nợ nền kinh tế, Agribank nhận định thúc đẩy tăng trưởng xanh hiệu quả chính là thúc đẩy phát triển nền nông nghiệp xanh, bền vững. Ngân hàng hiện vẫn đang tiếp tục đẩy mạnh tư vấn sản phẩm dịch vụ tài chính phù hợp và cấp tín dụng linh hoạt đối với hộ nông dân và doanh nghiệp áp dụng mô hình nông nghiệp xanh, sạch, chất lượng cao tại các địa phương. Hàng chục nghìn mô hình xanh trên cả nước đang được tài trợ bởi nguồn vốn từ Agribank và song song, thúc đẩy chuyển đổi số sẽ hỗ trợ cho ngân hàng thực thi sứ mệnh khơi thông nguồn lực hơn nữa cho lĩnh vực nông nghiệp nông thôn.

Một số ngân hàng cũng bắt tay nhau triển khai cho vay nông nghiệp nông thôn, như trường hợp HDBank ký hợp đồng vay phụ với BIDV, để cho vay lại nguồn vốn 500 tỷ từ các dự án Tài chính nông thôn và Chuyển đổi nông nghiệp bền vững (VnSAT) do World Bank tài trợ.

Tháo gỡ các rào cản tiếp cận vốn

Một điểm đáng chú ý tại Nghị định 156, sửa đổi khoản 2 Điều 9 để nâng mức cho vay tối đa không có tài sản bảo đảm đối với cá nhân, hộ gia đình, tổ hợp tác, hộ kinh doanh, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã và chủ trang trại để phù hợp với nhu cầu vốn phục vụ sản xuất nông nghiệp của các khách hàng hiện nay.

Theo đó: (i) Mức cho vay không có tài sản bảo đảm đối với cá nhân, hộ gia đình được tăng từ mức 100-200 triệu đồng lên mức 300 triệu đồng; (ii) Mức cho vay không có tài sản bảo đảm đối với tổ hợp tác và hộ kinh doanh được tăng từ mức 300 triệu đồng lên mức 500 triệu đồng; (iii) Mức cho vay không có tài sản bảo đảm đối với chủ trang trại được tăng từ mức 01 - 02 tỷ đồng lên mức 03 tỷ đồng; (iv) Mức cho vay không có tài sản bảo đảm đối với hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã được tăng từ mức 01 - 03 tỷ đồng lên mức 05 tỷ đồng.

Cùng với đó, Nghị định cũng sửa đổi khoản 3 Điều 9 để giảm thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho khách hàng khi vay vốn tại các tổ chức tín dụng. Theo đó, bỏ nội dung liên quan đến yêu cầu nộp giấy xác nhận chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và đất không có tranh chấp do Ủy ban nhân dân cấp xã xác nhận; đồng thời quy định khách hàng được vay không có tài sản bảo đảm và tổ chức tín dụng thỏa thuận (thay vì yêu cầu bắt buộc như quy định trước đây) về việc khách hàng nộp cho tổ chức tín dụng giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất của khách hàng trong thời gian vay không có tài sản bảo đảm tại tổ chức tín dụng.

Đặc biệt, sửa đổi khoản 1 Điều 12, khoản 2, 3 Điều 13 quy định về cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ và trích lập dự phòng để xử lý rủi ro theo hướng giao Ngân hàng Nhà nước Việt Nam quy định việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ đối với các khoản nợ được giữ nguyên nhóm nợ theo Nghị định 55/2015/NĐ-CP; đồng thời hướng dẫn về phân loại nợ, trích lập dự phòng rủi ro đối với các khoản nợ được giữ nguyên nhóm nợ để phù hợp với Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024 và các quy định pháp luật có liên quan.

Nghị định cũng sửa đổi khoản 2 Điều 25 theo hướng quy định trường hợp đồng thời có nhiều chính sách hỗ trợ từ ngân sách nhà nước cho khách hàng bị thiệt hại do nguyên nhân khách quan, bất khả kháng, khách hàng được lựa chọn thụ hưởng một chính sách hỗ trợ từ ngân sách nhà nước.

Việc tháo gỡ các rào cản tiếp cận vốn đặc biệt về tài sản bảo đảm và nâng hạn mức vay được nhận định là bước tiến quan trọng để các đối tượng điều chỉnh đáp ứng điều kiện có thể được tiếp cận vốn hiệu quả. Tuy nhiên, giới chuyên môn cũng nhận quá trình triển khai cũng đòi hỏi các nhà băng chặt chẽ trong đánh giá, đồng hành, tư vấn cùng người vay vốn sao cho đảm bảo được hoạt động giải ngân đi cùng đảm bảo chất lượng tín dụng.