Lo ngại vaccine phòng COVID-19 nhiễm tạp chất lạ

Nguồn tin tại Nhật Bản cho biết, mới đây tỉnh Okinawa, phía nam Nhật Bản phải ngừng tiêm vaccine ngừa Covid-19 của Moderna sau khi phát hiện thêm trường hợp vaccine nhiễm tạp chất. Được biết, lô vaccine vừa được phát hiện nhiễm tạp chất tại tỉnh Okinawa khác với lô 1,6 triệu liều vaccine bị Nhật Bản đình chỉ sử dụng từ vài ngày trước.

Trước đó, Nhật Bản cũng đã đình chỉ 1,6 triệu liều vaccine nói trên do công ty Takeda Pharmaceutical phân phối sau khi có thông tin hai người đàn ông tử vong sau khi tiêm mũi vaccine Moderna thứ hai vào đầu tháng 8. Hiện Bộ Y tế Nhật Bản cho biết đang điều tra nguyên nhân tử vong của hai người đàn ông này. Tuy nhiên, chưa rõ liệu cái chết của hai người có liên quan trực tiếp tới vaccine Moderna hay không.

Công ty dược phẩm Tây Ban Nha Rovi, nơi sản xuất vaccine Moderna cho các thị trường khác ngoài Mỹ cho hay, việc lẫn tạp chất có thể là do vấn đề trong một dây chuyền sản xuất và công ty đang điều tra. Moderna đã tạm giữ 2 lô vaccine liền kề với lô lẫn tạp chất. 

Theo đài NHK, chất gây ô nhiễm được tìm thấy trong lô vaccine COVID-19 của Moderna được chuyển đến Nhật Bản được cho là hạt kim loại. Nguồn tin từ Bộ Y tế Nhật Bản cho biết, những hạt này phản ứng với nam châm và do đó bị nghi là hạt kim loại. Moderna mô tả tạp chất lạ trong vaccine là "vật chất dạng hạt" không gây ra vấn đề về an toàn hoặc hiệu quả.

Nhưng sau khi có thông tin trên, một quan chức Bộ Y tế Nhật Bản nói rằng, vật chất cụ thể của hạt này vẫn chưa được xác định. Trước mắt, cơ quan quản lý dược phẩm Châu Âu cũng đã vào cuộc điều tra để đánh giá liệu vụ việc có gây ảnh hưởng đến nguồn cung vaccine hiện nay hay không.

Khi ngày càng có nhiều loại vaccine COVID-19 được nghiên cứu và sản xuất, việc đảm bảo an toàn trong quy trình sản xuất là rất quan trọng. Bất kỳ vật chất lạ nào xâm nhập vào quá trình sản xuất vaccine đều gây ra những lo ngại lớn về nguy cơ đối với sức khỏe cộng đồng.

Các chuyên gia làm việc trong ngành Công nghệ sinh học hoặc ngành dược phẩm đánh giá, hầu hết các nhà sản xuất dược hiện nay đều phải đối mặt với những thách thức để duy trì một môi trường vô trùng. Các tiêu chuẩn an toàn nghiêm ngặt được đưa ra để tránh bất kỳ sự lây nhiễm chéo nào hoặc bất kỳ vật chất lạ lọt vào trong quá trình sản xuất vaccine. Tuy nhiên, vẫn có khả năng xảy ra nguy cơ vaccine nhiễm vật chất lạ như trường hợp của Moderna.

Trên thực tế, các sản phẩm như vaccine cũng có khả năng nhiễm virus, vi khuẩn, mycoplasma, kim loại và các hóa chất nguy hiểm do nguyên liệu được sử dụng và bản thân quá trình sản xuất, việc nhiễm bẩn là điều gần như không thể tránh khỏi.

Chuyên gia dược phẩm và công nghệ sinh học Sandra Acosta cho biết, trong quá trình sản xuất vaccine, các thiết bị hoặc các thành phần được sử dụng để chế biến không được làm sạch kĩ càng trước khi điều chế sẽ làm tăng nguy cơ nhiễm các chất lạ. Do các loại chất khác nhau sẽ có những tương tác khác nhau, việc vaccine có lẫn tạp chất lạ có khả năng sẽ tác động tiêu cực đến hiệu quả của vaccine, dẫn đến các vấn đề sức khỏe khác như phản ứng dị ứng hoặc thậm chí gây tử vong.

“Điều này hoàn toàn có thể xảy ra với vaccine COVID-19 khi việc sản xuất được tiến hành tại nhiều quốc gia khác nhau với mức độ an toàn trong sản xuất có sự chênh lệch”, bà Acosta phân tích.

Mặt khác, một số ý kiến cho rằng, việc phải đối mặt với những thách thức do nhu cầu cao về vaccine phòng COVID-19 cũng làm các nhà máy khó kiểm soát kĩ chất lượng trong từng khâu sản xuất. Điều này làm tăng rủi ro tiềm tàng trong sản xuất vaccine COVID-19 trong tương lai nếu các nhà máy không sở hữu dây chuyển sản xuất chất lượng cao, cũng như các biện phát kiểm soát chặt chẽ và chương trình giám sát định kỳ.

Mặc dù vậy, các chuyên gia khuyến nghị, việc tiêm chủng diện rộng vẫn cần thiết trong bối cảnh dịch COVID-19 vẫn còn diễn biến phức tạp hiện nay. Chính vì vậy, các quốc gia cần nâng cao các biện pháp kiểm soát chặt chẽ các nguồn vaccine để hạn chế tiêm vaccine kém chất lượng ra cộng đồng.