Luật Việc làm 2025: “Đòn bẩy” cho thị trường lao động

Tại Hải Phòng, Cục Việc làm (Bộ Nội vụ) và Ngân hàng Chính sách xã hội đã phối hợp tổ chức Hội nghị Giới thiệu Luật Việc làm (sửa đổi) và thảo luận các văn bản hướng dẫn luật, với trọng tâm là chính sách cho vay giải quyết việc làm. Theo đó, nhiều địa phương đề xuất nâng mức vay hỗ trợ việc làm lên 300 – 500 triệu đồng.

Những điểm đột phá từ Luật mới

Tại hội nghị, bà Nguyễn Thị Quyên - Cục phó Cục Việc làm cho biết, nhằm thể chế hóa Nghị quyết số 68 - NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, Luật Việc làm năm 2025 đã sửa đổi, bổ sung các quy định về cho vay giải quyết việc làm (bao gồm hỗ trợ tạo, duy trì, mở rộng việc làm trong nước và hỗ trợ đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng) theo hướng mở rộng đối tượng, đa dạng hóa cơ chế huy động nguồn lực nhằm tạo cơ hội cho người lao động, cơ sở sản xuất kinh doanh, nhất là người lao động, cơ sở kinh doanh nhỏ và vừa tại khu vực nông thôn, các đối tượng yếu thế, đặc thù được vay vốn duy trì, mở rộng, phát triển sản xuất kinh doanh, thi đua làm giàu...

Luật Việc làm số 74/2025/QH15 được Quốc hội khóa XV thông qua vào ngày 16/6/2025, có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, là bước đi cụ thể nhằm thể chế hóa chủ trương của Đảng và Hiến pháp 2013 về giải quyết việc làm một cách bền vững. Một trong những thay đổi mang tính đột phá nhất của Luật 2025 là việc tháo gỡ "điểm nghẽn" về đối tượng được vay vốn. Theo đó, không chỉ những người có quan hệ lao động, mà cả người lao động không có quan hệ lao động và người thất nghiệp cũng sẽ được tiếp cận các nguồn vốn ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách xã hội. Điều này giúp mở rộng phạm vi hỗ trợ, tạo cơ hội cho một bộ phận lớn lao động phi chính thức – bà Quyên nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, Luật còn bổ sung Liên hiệp hợp tác xã vào nhóm đối tượng vay vốn sản xuất kinh doanh, mở rộng đối tượng vay vốn đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng và bổ sung 5 nhóm đối tượng được hưởng lãi suất thấp hơn.

Đáng chú ý, điều kiện vay vốn cũng được đơn giản hóa đáng kể. Các quy định về xác nhận của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền nơi thực hiện dự án đã được loại bỏ, giúp giảm bớt gánh nặng hành chính, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho cả doanh nghiệp và người lao động khi tiếp cận vốn.

Tăng hạn mức vay

Một trong những nội dung nhận được sự quan tâm lớn nhất tại hội nghị là dự thảo Nghị định quy định chính sách cho vay hỗ trợ tạo việc làm. Đề xuất từ Bộ Nội vụ đã khiến nhiều đại biểu bất ngờ và kỳ vọng. Cụ thể, mức vay tối đa dành cho người lao động sẽ được nâng từ 100 triệu lên 200 triệu đồng, một mức tăng gấp đôi so với quy định hiện hành. Đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh, hạn mức cho vay có thể lên đến 10 tỷ đồng, gấp năm lần so với mức 2 tỷ đồng trước đây, tương ứng với 200 triệu đồng cho mỗi lao động được tuyển dụng hoặc đào tạo.

Bà Nguyễn Thị Mai Phương - đại diện Chi nhánh Ngân hàng chính sách xã hội TP Hà Nội cho rằng, đơn vị cơ bản đồng tình với việc nâng mức vay lên 200 triệu đồng/lao động, 10 tỉ đồng/cơ sở sản xuất kinh doanh. Tuy vậy, qua nắm bắt, đơn vị cũng ghi nhận một số ý kiến đề xuất lên 300 triệu - 500 triệu đồng để phù hợp thực tiễn trong bối cảnh kinh tế có nhiều biến động, chi phí đầu vào tăng cao như hiện nay.

Đồng quan điểm trên, ông Vũ Hữu Huy - đại diện Ngân hàng Chính sách xã hội TP Hải Phòng đề xuất xem xét nâng mức cho vay với lên 300 triệu đồng/lao động để bù các khoản trượt giá và bảo đảm tính lâu dài cho chính sách.

Tuy nhiên, hội nghị cũng chỉ ra một số vướng mắc trong quá trình triển khai chính sách. Bà Lê Thị Phí Hà - Giám đốc Ban Tín dụng người nghèo (Ngân hàng Chính sách xã hội) đã chia sẻ những khó khăn thực tế như việc thiếu quy định cụ thể về địa bàn kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn sau năm 2025, chưa có hướng dẫn thống nhất về giấy tờ chứng minh đối tượng ưu tiên và thủ tục vay vốn đi làm việc ở nước ngoài còn phức tạp.

Để giải quyết những vấn đề này, đại diện Ngân hàng Chính sách xã hội kiến nghị Ban soạn thảo sớm hoàn thiện các quy định, làm rõ tiêu chí xác định địa bàn khó khăn, chuẩn hóa giấy tờ chứng minh đối tượng ưu tiên. Đồng thời, Ngân hàng cam kết sẽ tiếp tục đồng hành và phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng để đảm bảo chính sách được triển khai hiệu quả và đồng bộ.

Luật sư Lê Văn Thắng - chuyên gia về Luật Lao động và Doanh nghiệp chia sẻ, việc Quốc hội thông qua Luật Việc làm (sửa đổi) năm 2025 là một bước tiến pháp lý mang tính đột phá, thể hiện sự quyết tâm của Nhà nước trong việc giải quyết vấn đề việc làm theo hướng toàn diện và bền vững. Đặc biệt, các điều chỉnh về chính sách cho vay giải quyết việc làm được đánh giá là đã tháo gỡ nhiều rào cản pháp lý tồn tại bấy lâu nay.

“Luật Việc làm 2025 cùng các văn bản hướng dẫn đang được xây dựng đã tạo ra một khuôn khổ pháp lý linh hoạt và mở hơn cho chính sách tín dụng việc làm. Tuy nhiên, để chính sách đi vào cuộc sống một cách hiệu quả, Bộ Nội vụ và Ngân hàng Chính sách xã hội cần gấp rút hoàn thiện các Nghị định, Thông tư hướng dẫn một cách chi tiết, thống nhất và khả thi, đặc biệt là việc giải quyết các vướng mắc về thủ tục hành chính và tiêu chí xác định đối tượng ưu tiên như kiến nghị của Ngân hàng Chính sách xã hội. Việc đơn giản hóa không có nghĩa là buông lỏng quản lý. Các văn bản hướng dẫn cần tập trung vào việc chuẩn hóa hồ sơ vay vốn, đảm bảo rằng các quy định mới không phát sinh các thủ tục phức tạp khác, đồng thời tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin để thẩm định phương án vay vốn một cách hiệu quả và kịp thời” – l bịj uật sư Lê Văn Thắng đề nghị.

Được biết, sau hội nghị Cục Việc làm đã tổng hợp các ý kiến để hoàn thiện hồ sơ xây dựng dự án Luật Việc làm (sửa đổi) cũng như các văn bản hướng dẫn, đảm bảo tính khả thi và hiệu quả cao nhất khi chính sách chính thức đi vào cuộc sống. Với những thay đổi mang tính đột phá, Luật Việc làm 2025 hứa hẹn sẽ là một “đòn bẩy” quan trọng, tạo động lực mạnh mẽ cho thị trường lao động Việt Nam, góp phần vào sự phát triển kinh tế bền vững của đất nước.