Lực đẩy chứng khoán từ KRX

Sau nhiều lần trì hoãn, hệ thống công nghệ giao dịch mới KRX dự kiến sẽ chính thức được vận hành vào tháng 5 tới. Đây là cột mốc có thể mở ra chương mới cho thị trường chứng khoán Việt Nam (TTCK) khi không chỉ giải quyết các vấn đề kỹ thuật tồn đọng lâu nay, mà còn là bước đi chiến lược hướng đến mục tiêu nâng hạng thị trường.

“Chất xúc tác” mạnh mẽ

Hiện tại, Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HoSE), Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX), Tổng Công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSDC) cùng các thành viên thị trường đang trong giai đoạn kiểm thử cuối cùng nhằm đảm bảo tính sẵn sàng cho việc vận hành chính thức hệ thống KRX. Mốc thời gian chuyển đổi hệ thống từ hệ thống hiện nay sang hệ thống KRX sẽ bắt đầu từ ngày 30/4/2025 - 4/5/2025 (kết xuất dữ liệu 29/4/2025). Hệ thống KRX sẽ hoạt động chính thức vào 5/5/2025.

Theo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN), hệ thống KRX được phát triển với sự hỗ trợ của Sở Giao dịch Chứng khoán Hàn Quốc, không chỉ giúp nâng cao hiệu quả vận hành và khả năng xử lý lệnh giao dịch, mà còn tích hợp nhiều chức năng mới, trong đó có khả năng hỗ trợ triển khai cơ chế thanh toán bù trừ trung tâm (CCP), vốn là điều kiện cần để phát triển các sản phẩm tài chính phái sinh và là tiêu chí quan trọng trong tiến trình nâng hạng TTCK.

Một trong những điểm nổi bật khi KRX được đưa vào vận hành là khả năng cải thiện rõ rệt về hạ tầng kỹ thuật, vốn đã nhiều lần gây bức xúc cho nhà đầu tư trong các giai đoạn thị trường tăng nóng. Còn nhớ vào năm 2021, hệ thống giao dịch của HoSE từng bị “tê liệt” nhiều phiên do quá tải khi thanh khoản tăng mạnh, buộc phải tạm thời chuyển sang giải pháp “vá lỗi” bằng hệ thống do FPT hỗ trợ. Những sự cố này không chỉ ảnh hưởng đến tâm lý nhà đầu tư mà còn làm dấy lên lo ngại về năng lực quản trị kỹ thuật của thị trường.

Do đó, KRX được kỳ vọng sẽ khắc phục hoàn toàn các tình trạng nghẽn lệnh, lỗi giao dịch nhờ khả năng xử lý lên đến 3 - 5 triệu lệnh mỗi ngày, gấp nhiều lần năng lực hiện tại. Bên cạnh đó, hệ thống còn hỗ trợ giao dịch nhiều loại sản phẩm tài chính mới, như chứng quyền có bảo đảm, các sản phẩm quỹ ETF, phái sinh và các loại lệnh điều kiện.

Điều này được xem là một “chất xúc tác” mạnh mẽ, mở ra cơ hội lớn để gia tăng thanh khoản và thu hút sự tham gia của nhà đầu tư tổ chức, đặc biệt trong bối cảnh khối ngoại vẫn đang theo dõi sát sao triển vọng nâng hạng thị trường Việt Nam từ cận biên lên mới nổi.
Báo cáo của FTSE và MSCI cho thấy Việt Nam hiện vẫn nằm trong nhóm thị trường cận biên chủ yếu do chưa đáp ứng được một số tiêu chí về kỹ thuật, trong đó bao gồm khả năng thanh toán T+0 hoặc T+1 và khả năng sở hữu nước ngoài. Việc vận hành thành công hệ thống KRX sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc thuyết phục các tổ chức xếp hạng quốc tế xem xét nâng hạng cho thị trường Việt Nam.

Tâm lý thị trường còn “dè dặt”

Trên thị trường, hầu hết các công ty chứng khoán lớn đều đã có sự chuẩn bị từ 3 năm trước để chạy song song hệ thống mới và cũ trong giai đoạn đầu, đảm bảo số liệu cho nhà đầu tư.

Tuy vậy, không thể phủ nhận bất kỳ hệ thống công nghệ nào khi mới đi vào hoạt động cũng tiềm ẩn rủi ro. Các lỗi phát sinh, tình trạng nghẽn hệ thống hoặc thiếu đồng bộ giữa các thành viên thị trường hoàn toàn có thể xảy ra nếu công tác kiểm thử không được thực hiện kỹ lưỡng.

Vừa qua, UBCKNN đã yêu cầu các Sở giao dịch, VSDC và công ty chứng khoán huy động tối đa nguồn lực kỹ thuật, phối hợp truyền thông để nhà đầu tư nắm được diễn biến triển khai, đồng thời tăng cường bảo đảm an toàn thông tin mạng - một yếu tố đang trở thành tiêu chuẩn quan trọng trong giám sát quốc tế theo khuyến nghị của Tổ chức quốc tế các Ủy ban Chứng khoán (IOSCO).

Cần lưu ý rằng triển vọng tích cực từ KRX sẽ không ngay lập tức phản ánh vào diễn biến ngắn hạn của thị trường. Trong bối cảnh hiện nay, VN-Index vẫn đang chịu áp lực điều chỉnh và dao động quanh mốc 1.320 điểm. Hiện tại, rủi ro ngắn hạn vẫn ở mức cao và tình trạng phân hóa giữa các nhóm cổ phiếu có thể còn tiếp diễn. Nhà đầu tư vẫn giữ tâm lý thận trọng, phản ánh qua việc khối lượng giao dịch suy giảm và chỉ số tâm lý thị trường ở mức yếu.

Trước thực tế đó, chúng tôi khuyến nghị nhà đầu tư nên duy trì tỷ trọng cổ phiếu ở mức thấp 40-50% danh mục, hạn chế giải ngân thêm trong ngắn hạn, chờ thêm tín hiệu rõ ràng hơn từ các chính sách vĩ mô cũng như tính ổn định sau khi KRX vận hành. Điều này cho thấy, dù tiềm năng dài hạn của thị trường là rất lớn, nhưng việc thận trọng vẫn là cần thiết để đảm bảo sự an toàn trước những biến động bất ngờ.

Theo số liệu của VDSC, đến cuối tháng 2/2025, tổng giá trị giao dịch bình quân toàn thị trường đạt khoảng 22.500 tỷ đồng/phiên, giảm nhẹ so với trung bình 24.000 tỷ đồng/phiên của năm 2023. Đây là dấu hiệu cho thấy tâm lý thị trường vẫn còn “dè dặt”.

Trong dài hạn, nếu các điều kiện về kỹ thuật, sản phẩm và thông suốt giao dịch được cải thiện, dòng tiền có thể sẽ trở lại thị trường mạnh mẽ, đặc biệt từ khối ngoại - vốn luôn có sức ảnh hưởng lớn đến xu hướng thị trường.

Việc vận hành thành công hệ thống KRX không chỉ là bước tiến kỹ thuật, mà còn là thông điệp về quyết tâm cải cách toàn diện TTCK Việt Nam. Đây là một mắt xích quan trọng trong lộ trình hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, là tiền đề để Việt Nam từng bước gia nhập nhóm thị trường mới nổi – nơi có quy mô vốn lớn hơn, độ minh bạch cao hơn và kỳ vọng tăng trưởng dài hạn rõ ràng hơn.