“Mở cửa” hàng không quốc tế theo 4 giai đoạn "cứu" doanh nghiệp hàng không

Theo đó, giai đoạn 1, thực hiện ngay quý IV năm 2021. Cụ thể, khôi phục các chuyến bay trọn gói với công dân Việt Nam và các chuyến bay thí điểm đón du khách quốc tế.

Lộ trình mở cửa từng giai đoạn

Các hãng hàng không Việt Nam cùng đối tác (doanh nghiệp lữ hành) tổ chức chuyến bay trên cơ sở đồng ý của địa phương cho tiếp nhận cách ly tập trung có thu phí.

Khách đi máy bay với chi phí trọn gói gồm: vé máy bay, xét nghiệm COVID-19, khách sạn cách ly, ăn trong 7 ngày (đối với chuyến bay chở toàn bộ khách đã tiêm đủ liều vắc xin COVID-19 hoặc có chứng nhận khỏi bệnh COVID-19) hoặc 14 ngày (đối với chuyến bay khác).

Thị trường triển khai các chuyến bay trên gồm: Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Singapore, Thái Lan, Malaysia, Pháp, Đức, Nga, Úc và các thị trường khác khi có nhu cầu luân chuyển lao động.

Các sân bay tiếp nhận chuyến bay gồm: Vân Đồn, Đà Nẵng, Cam Ranh và các sân bay khác (trên cơ sở đồng ý của UBND các tỉnh, thành phố có sân bay).

Với chuyến bay thí điểm đón khách du lịch quốc tế đến một số địa phương như Phú Quốc, Khánh Hòa, Quảng Ninh, hành khách là người nước ngoài có chứng nhận tiêm đủ liều vắc xin COVID-19 hoặc có giấy xác nhận khỏi bệnh COIVD-19 không quá 6 tháng và phải đăng ký chương trình du lịch trọn gói của doanh nghiệp lữ hành.

Đặc biệt, thị trường triển khai các chuyến bay này không hạn chế. Tần suất khai thác tới địa phương thí điểm đón du khách quốc tế: từ tháng thứ nhất trung bình 1 chuyến bay/ngày (tổng cộng 4.000 - 6.000 lượt khách đến); tháng thứ hai trở đi trung bình 2 chuyến bay/ngày trở lên.

Toàn bộ nhân viên tham gia dây chuyền phục vụ khách du lịch tại địa phương phải tiêm đủ liều vắc xin COVID-19; tối thiểu 80% người dân trưởng thành tại địa phương đón khách đã được tiêm đủ liều vắc xin COVID-19.

Giai đoạn 2, thực hiện từ tháng 1/2022, thí điểm các chuyến bay thường lệ chỉ chở khách có giấy chứng nhận đã tiêm đủ liều vắc xin COVID-19 hoặc có xác nhận khỏi bệnh COVID-19 vào Việt Nam.

Thị trường ban đầu là các đường bay giữa Việt Nam với Trung Quốc, Hong Kong, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Thái Lan, Singapore, Malaysia, Pháp, Đức, Nga, Úc và các thị trường không nằm trong khuyến cáo hạn chế nhập cảnh theo chỉ đạo của Ban Chỉ đạo quốc gia phòng, chống dịch COVID-19.

Các sân bay tiếp nhận chuyến bay gồm: Nội Bài, Vân Đồn, Đà Nẵng, Cam Ranh, Tân Sơn Nhất, Cần Thơ, Phú Quốc (trên cơ sở đồng ý của UBND các tỉnh, thành phố có sân bay); tần suất ban đầu 4 chuyến/tuần/chiều cho mỗi bên.

Hành khách làm thủ tục hàng không tại điểm xuất phát khi có xác nhận đã thanh toán chi phí cách ly 7 ngày tại cơ sở cách ly tập trung có thu phí (khách sạn) được chỉ định tại Việt Nam; có chứng nhận tiêm đủ liều vắc xin COVID-19 hoặc có giấy xác nhận khỏi bệnh COVID-19.

Giai đoạn 3, từ tháng 4/2022, tùy theo tiến trình tiêm vắc xin tại Việt Nam và tình hình miễn dịch cộng đồng: triển khai các chuyến bay thường lệ chở khách vào Việt Nam không yêu cầu cách ly khi áp dụng "hộ chiếu vắc xin".

Hành khách là công dân Việt Nam và nước ngoài có giấy chứng nhận đã tiêm đủ liều vắc xin COVID-19 hoặc có xác nhận khỏi bệnh COVID-19. Hành khách sau nhập cảnh phải khai báo điện tử theo ứng dụng kiểm soát dịch bệnh của Việt Nam và tự cách ly tại nơi cư trú từ 3-7 ngày.

Giai đoạn 4, từ tháng 7/2022: tùy theo tiến trình tiêm vắc xin tại Việt Nam và tình hình miễn dịch cộng đồng. Khai thác chuyến bay quốc tế thường lệ theo nhu cầu với công dân Việt Nam và nước ngoài đáp ứng các yêu cầu của cơ quan y tế Việt Nam tại thời điểm đó.

Trước đó, tối ngày 21/10, Bộ GTVT cũng ra quyết định quy định tạm thời về tiếp tục triển khai các đường bay nội địa chở khách thường lệ, vận tải đường sắt đảm bảo thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19 dự trên nền tảng là Nghị quyết 128 của Chính phủ, với nhiều điều kiện được cho là “nới lỏng” hơn.

"Chậm chân" sẽ lỡ mất cơ hội cạnh tranh

Trên thực tế, các hãng hàng không đều mong muốn được sớm áp dụng “hộ chiếu vaccine” để tái “mở cửa”, cứu vãn doanh nghiệp trong ngành này. Theo ông Đặng Anh Tuấn, Trưởng ban Truyền thông Vietnam Airlines, hãng hàng không này vẫn đang thực hiện các chuyến bay thương mại thường lệ chiều đi sang các nước như Úc, Nhật, Hàn Quốc, song chưa được thực hiện chiều về. Các chuyến bay chở khách nhập cảnh đều là chuyến bay công vụ hoặc chở công dân về nước.

“Vietnam Airlines đã đề xuất lên Bộ GTVT kiến nghị Chính phủ cho phép mở lại các đường bay thương mại thường lệ vào VN”, ông Tuấn cho hay.

Trong cuộc làm việc với TP.Hà Nội mới đây, đại diện Eurocham cũng bày tỏ kỳ vọng đường bay từ Hà Nội đến các địa phương khác và quốc tế được mở, đồng thời mở cửa trường học để người lao động yên tâm trở lại làm việc bình thường.

Một trong những vướng mắc đặt ra khi mở lại bay quốc tế là giữa nước chiều đi và chiều đến phải đạt được sự thống nhất về công nhận “hộ chiếu vắc xin”, các điều kiện của hành khách... Tuy nhiên, các vướng mắc này đã được tháo gỡ do tỷ lệ tiêm phủ vắc xin phòng Covid-19 tại nhiều nước và ngay cả VN hiện đều đã ở mức cao.

Đặc biệt, theo các doanh nghiệp, việc mở lại các đường bay quốc tế nếu không thực hiện sớm sẽ lỡ mất cơ hội cạnh tranh điểm đến. Nhiều nước kiểm soát dịch tốt đã mở hẳn, thậm chí không cần tiêm 2 mũi vaccine mà chỉ cần xét nghiệm PCR âm tính là được nhập cảnh. “

Tại Việt Nam, chúng ta vẫn đang quy định tiêm 2 mũi vắc xin, xét nghiệm PCR âm tính và quy định thêm thời gian cách ly tập trung, tức là về điều kiện đã chặt chẽ. Các nước xung quanh đã mở cửa nhiều, cả Singapore, Thái Lan. Nếu chúng ta vẫn loay hoay chậm mở cửa thì sẽ mất hết lợi thế cạnh tranh điểm đến, không chỉ trong lĩnh vực du lịch mà còn cả cơ hội đầu tư sau đại dịch. Mở lại đường bay quốc tế không chỉ tác động đến thị trường hàng không, mà còn là đòn bẩy tới du lịch và giao thương, đầu tư”, ông Tuấn nhìn nhận.

Chủ tịch Vietravel Airlines Nguyễn Quốc Kỳ cũng nhiều lần đặt vấn đề, nếu vẫn tiếp tục đóng cửa thì tiêm chủng để làm gì? Đất nước sẽ lãng phí nguồn lực, cả thời gian và tiền bạc khi toàn bộ nguồn lực đã đầu tư vào việc đưa hoạt động của xã hội trở lại bình thường mới.

Ông Nguyễn Quốc Kỳ đánh giá cao Bộ GTVT, Cục Hàng không khi chủ động từ rất sớm lên kế hoạch hỏi ý kiến các đơn vị, địa phương để mở cửa hàng không. Tuy nhiên, điều này cũng bộc lộ nhiều vấn đề, kéo theo yêu cầu Chính phủ phải đứng ra chỉ đạo vận hành trở lại. 

"Chính phủ là cơ quan cấp trên của các Bộ, cấp trên của các tỉnh và là cơ quan điều hành toàn bộ hoạt động của đất nước. Chính phủ sẽ ra quyết định và trên cơ sở quyết định đó, các tỉnh sẽ chấp hành. Nếu chúng ta không làm như vậy, các tỉnh sẽ có quy định của riêng mình. Điều này vô hình biến mỗi địa phương là một lãnh thổ và làm khó cho việc mở cửa kinh tế", đại diện Vietravel Airlines chỉ ra.

Ở góc độ chuyên môn, PGS.TS Nguyễn Huy Nga, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế cho ý kiến,  đa số các nước có tỷ lệ tiêm vắc xin tốt, nhất là những nước kiểm soát dịch tốt, thậm chí còn cho đi lại nội địa thoải mái. Nguy cơ bùng dịch không cao nếu chúng ta mở cửa cho vùng xanh, tiêm đủ vắc xin, xét nghiệm âm tính và yêu cầu khách cách ly, áp dụng biện pháp 5K.

“Nếu là khách du lịch thì áp dụng quy định về điểm đến từ sân bay khách tới thẳng các khu resort, chỉ ở trong một số khu nhất định không tiếp xúc cộng đồng nhiều, nguy cơ lây lan sẽ rất thấp. Đừng nên cẩn trọng hay sợ quá trong việc mở cửa, vì trước đây mục tiêu là “zero Covid”, nhưng hiện nay đã xác định sống chung với dịch”, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng nhận định.