Mở rộng Cao tốc TP.HCM - Trung Lương theo hình thức PPP: Khó thực hiện vì vướng luật?

>> Đề xuất 3 phương án mở rộng cao tốc TP.HCM - Trung Lương - Mỹ Thuận

Cụ thể, theo Sở GTVT TP.HCM, trong trường hợp mở rộng Cao tốc TP.HCM - Trung Lương đầu tư công, thì Sở Giao thông vận tải TP kiến nghị UBND TP đề nghị Bộ Giao thông vận tải làm cơ quan chủ trì tổ chức thực hiện mở rộng cao tốc TP.HCM - Trung Lương; đồng thời báo cáo, đề xuất Thủ tướng Chính phủ chấp thuận sử dụng nguồn vốn trung ương để thực hiện.

Bởi ở giai đoạn 1, cao tốc TP.HCM - Trung Lương đã được Bộ Giao thông vận tải thực hiện đầu tư bằng ngân sách và hiện nay đang tổ chức quản lý, khai thác.

Bên cạnh đó, tuyến cao tốc phần lớn đi trên địa bàn tỉnh Long An (28,5km/39,75km, chiếm 72%). Tuy nhiên, theo báo cáo của UBND tỉnh Long An, hiện nay nguồn lực ngân sách địa phương đang khó khăn, chưa cân đối được nguồn vốn đầu tư cho dự án.

Trong trường hợp đầu tư mở rộng cao tốc TP.HCM - Trung Lương theo phương thức đối tác công tư (PPP), thì loại hợp đồng BOT (xây dựng - kinh doanh - chuyển giao) không thể thực hiện được vì luật hiện không cho phép.

Do đó, việc đầu tư hoàn chỉnh cao tốc TP.HCM - Trung Lương chỉ có thể nghiên cứu thực hiện theo hình thức hợp đồng khác của Luật đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) như BTL (xây dựng - chuyển giao - thuê dịch vụ) và hợp đồng BLT (xây dựng - thuê dịch vụ - chuyển giao).

"Tuy nhiên, thực tế hiện nay vẫn chưa có văn bản hướng dẫn thực hiện và chưa có dự án nào được cấp thẩm quyền phê duyệt theo hình thức này. Vì vậy, đề nghị Bộ Giao thông vận tải tiếp tục nghiên cứu" - Sở Giao thông vận tải TP đề nghị.

Về quy mô, Sở GTVT TP.HCM đề xuất, khi đầu tư hoàn chỉnh, tuyến chính cao tốc và các tuyến đường nối theo quy hoạch, phù hợp với việc giải phóng mặt bằng đã được thực hiện trước đó.

Cụ thể, tuyến chính mở rộng đáp ứng 8 làn xe cơ giới và 2 làn dừng xe khẩn cấp. Còn tuyến nối Bình Thuận - Chợ Đệm và Tân Tạo - Chợ Đệm mở rộng thêm 2 làn xe để đáp ứng 6 làn xe cơ giới và 2 làn hỗn hợp.

>>  Khẩn trương mở rộng cao tốc TP.HCM - Trung Lương giai đoạn 2

Trước đó, Sở Giao thông vận tải TP.HCM từng có báo cáo gửi UBND TP.HCM về nghiên cứu phương án mở rộng cao tốc TP.HCM - Trung Lương lên 8 làn xe và 2 làn khẩn cấp, cùng với việc mở rộng các tuyến kết nối cao tốc theo quy hoạch.

Về tiến độ dự kiến, Sở Giao thông vận tải TP.HCM đề xuất tổ chức lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi năm 2023; hoàn thiện báo cáo nghiên cứu khả thi, thẩm định và quyết định đầu tư năm 2024. Dự án được đề xuất khởi công năm 2025 và đưa vào khai thác năm 2027.

Về quy mô, tuyến chính cao tốc TP.HCM - Trung Lương được đề xuất mở rộng lên 8 làn và 2 làn khẩn cấp. Các tuyến nối Bình Thuận - Chợ Đệm và Tân Tạo - Chợ Đệm mở rộng lên 6 làn và 2 làn hỗn hợp…

Một trong những thuận lợi khi mở rộng tuyến cao tốc này là chỉ cần bố trí vốn thực hiện thi công, xây lắp, còn mặt bằng đã có sẵn do đã thực hiện trước đây.

Đánh giá về sự cần thiết đầu tư, Sở Giao thông vận tải TP.HCM cho hay cao tốc TP.HCM - Trung Lương được đưa vào khai thác giai đoạn 1 cách đây đã hơn 12 năm với 4 làn xe và 2 làn khẩn cấp.

Hiện lượng xe đi lại trên tuyến đang rất lớn, tuyến đường hiện tại không đáp ứng được sự gia tăng của xe cộ và nhu cầu đi lại của người dân. Cao tốc thường xuyên xảy ra tình trạng ùn tắc, đặc biệt là vào các dịp lễ Tết, cuối tuần.

Việc sớm nghiên cứu mở rộng cao tốc TP.HCM - Trung Lương là hết sức cần thiết và cấp bách. Dự án sẽ góp phần hoàn thành mạng lưới đường cao tốc theo quy hoạch đã được phê duyệt, đồng thời phát huy hiệu quả khai thác các cao tốc, vành đai đang triển khai.

Hiện nay, TP.HCM đang tập trung, ưu tiên nguồn lực cho hai dự án gồm phối hợp với các tỉnh Long An, Bình Dương, Đồng Nai đầu tư đường vành đai 3 TP.HCM dài 76km; phối hợp với tỉnh Tây Ninh đầu tư cao tốc TP.HCM - Mộc Bài.

Do vậy, Sở Giao thông vận tải TP.HCM kiến nghị UBND TP xem xét, đề nghị Bộ Giao thông vận tải là cơ quan chủ trì tổ chức thực hiện dự án, hoặc giao cho Long An là cơ quan chủ trì bởi chiều dài tuyến đi qua địa phương này dài nhất. Trên cơ sở nghiên cứu, Sở Giao thông vận tải kiến nghị UBND TP chủ trì họp với các bộ ngành, các địa phương liên quan để thống nhất quy mô, hình thức và nguồn vốn đầu tư.

Cao tốc TP.HCM - Trung Lương được đưa vào khai thác giai đoạn 1 cách đây đã hơn 13 năm với 4 làn xe và 2 làn khẩn cấp. Hiện lượng xe đi lại trên tuyến đang rất lớn, tuyến đường hiện tại không đáp ứng được sự gia tăng của xe cộ và nhu cầu đi lại của người dân. Cao tốc thường xuyên xảy ra tình trạng ùn tắc, đặc biệt là vào các dịp lễ Tết, cuối tuần. Vào tháng 8/2022, Bộ Giao thông vận tải thống nhất với các địa phương về phương án đầu tư mở rộng đường cao tốc TP.HCM - Trung Lương, Trung Lương - Mỹ Thuận theo quy mô quy hoạch. Về phương án đầu tư, thống nhất nghiên cứu, đề xuất ít nhất 3 phương án gồm: đầu tư công; phương thức đối tác công tư (PPP), hợp đồng BOT (xây dựng - kinh doanh - chuyển giao); phương thức PPP, hợp đồng BTL (xây dựng - chuyển giao - thuê dịch vụ) và hợp đồng BLT (xây dựng - thuê dịch vụ - chuyển giao).