Cắt giảm thủ tục hành chính là giải pháp then chốt để cải thiện môi trường kinh doanh, giảm chi phí và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn mới.
Tại Công điện số 127/CĐ-TTg vừa qua, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tập trung hoàn thành cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính (TTHC), điều kiện kinh doanh theo các nhiệm vụ được giao tại Nghị quyết số 66/NQ-CP ngày 26/3/2025 của Chính phủ.
Chưa kịp tiến độ
Thực hiện Nghị quyết số 66/NQ-CP ngày 26/3/2025 của Chính phủ về Chương trình cắt giảm, đơn giản hóa TTHC liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh năm 2025 và 2026 và các Công điện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, đến ngày 01/8/2025, các bộ, cơ quan đã chủ động thực hiện cắt giảm 115 TTHC, 118 điều kiện kinh doanh và đơn giản hóa 691 TTHC; 05 bộ, cơ quan đã ban hành Quyết định phê duyệt Phương án cắt giảm, đơn giản hóa TTHC thuộc thẩm quyền giải quyết của Bộ; 07 bộ, cơ quan đã trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, phê duyệt phương án, trong đó Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt phương án cắt giảm, đơn giản hóa thuộc phạm vi quản lý của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và Bộ Công Thương, 04 bộ, cơ quan đang tiếp tục bổ sung, hoàn thiện.
Các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã tập trung thực hiện TTHC khi sắp xếp đơn vị hành chính và triển khai mô hình tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp, với 3,4 triệu hồ sơ TTHC đã được tiếp nhận, giải quyết tại 34 tỉnh, thành phố trong tháng 7 năm 2025, trong đó có 2,5 triệu hồ sơ của cấp xã.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ tại Nghị quyết của một số bộ, ngành, địa phương vẫn còn tồn tại, hạn chế, cụ thể: còn 06 bộ, cơ quan ngang Bộ chưa trình Thủ tướng Chính phủ phương án cắt giảm, đơn giản hóa TTHC (thời hạn hoàn thành theo Nghị quyết số 66/NQ-CP của Chính phủ là trước ngày 30/6/2025).
Một số cơ sở dữ liệu quốc gia, chuyên ngành còn chậm được hoàn thành, đưa vào vận hành hoặc chưa đáp ứng dữ liệu “đúng, đủ, sạch, sống” phục vụ cho việc cắt giảm, đơn giản hóa TTHC;…
Việc cắt giảm điều kiện kinh doanh đã tạo ra những tác động tích cực, không chỉ mở ra cánh cửa cho hàng loạt doanh nghiệp gia nhập thị trường, mà còn giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, chi phí và nguồn lực. Tuy nhiên, trước những tồn tại hiện hữu, không ít ý kiến cho rằng, việc cắt giảm phải tập trung vào chất lượng.
Ông Phan Đức Hiếu - Ủy viên thường trực Ủy ban kinh tế của Quốc hội nhấn mạnh, rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa điều kiện kinh doanh và thủ tục hành chính phải tập trung vào chất lượng, thay vì chỉ chạy theo số lượng.
Về vấn đề này, ông Hiếu đề nghị các bộ, ngành khi xây dựng phương án cắt giảm phải tham vấn cộng đồng doanh nghiệp và hiệp hội ngay từ đầu, thay vì chờ đến khi đã có Dự thảo. Bên cạnh đó, thể chế hóa cả tinh thần Nghị quyết 68-NQ/TW vào văn bản pháp luật.
“Nếu rà soát và thấy văn bản nào trái với tinh thần này thì cần tuyên bố rõ ràng là không áp dụng hoặc hết hiệu lực, kể cả với những chỉ đạo, công văn dưới luật – vốn đôi khi vẫn khiến doanh nghiệp lo ngại”, ông Hiếu lưu ý.
Đồng thời ông Hiếu nhấn mạnh, cần kiểm soát chặt chẽ ban hành quy định mới để tránh tình trạng “cắt hôm nay, mai lại mọc”. Tiêu chí Nghị quyết 68-NQ/TW nên được đưa vào quy trình thẩm tra, thẩm định Dự thảo văn bản pháp luật.
Tại văn bản trả lời Công văn số 11198/BTC-PC của Bộ Tài chính về việc đề nghị rà soát, đánh giá kết quả thực hiện các quy định về ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện và điều kiện đầu tư kinh doanh và đề xuất cắt giảm, sửa đổi, bổ sung danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện quy định tại Luật Đầu tư mới đây, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cũng cho biết, danh mục ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện tại Luật Đầu tư năm 2020 có xu hướng tăng lên qua các năm, do các luật chuyên ngành ban hành sau bổ sung thêm ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện.
Về mặt thực tế, số lượng ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện lớn hơn rất nhiều so với số lượng trong Danh mục, bởi vì phạm vi ngành nghề kinh doanh có điều kiện trong Danh mục khá lớn, trong đó có nhiều ngành nghề nhỏ cũng là ngành nghề kinh doanh có điều kiện...
Vì vậy, sau khi rà soát theo các tiêu chí, VCCI đề xuất bãi bỏ 16 ngành, nghề kinh doanh có điều kiện, gồm: kinh doanh dịch vụ kế toán; kinh doanh dịch vụ làm thủ tục hải quan; xuất khẩu gạo; kinh doanh tạm nhập, tái xuất hàng thực phẩm đông lạnh; hoạt động mua bán hàng hóa và các hoạt động liên quan trực tiếp đến hoạt động mua bán hàng hóa của nhà cung cấp dịch vụ nước ngoài tại Việt Nam;…
Việc cắt giảm thủ tục hành chính là giải pháp then chốt không chỉ giúp cải thiện môi trường kinh doanh, giảm chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp và người dân, mà còn là “đường băng” thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn mới.