Nói đến Fidel có lẽ không mấy ai không nghĩ ngay tới câu tuyên bố nổi tiếng “Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình”.
Những lời xuất phát từ trái tim này của ông đã làm rung động mọi trái tim người Việt Nam, là biểu trưng cao nhất tấm lòng của ông Fidel Castro đối với sự nghiệp đấu tranh chính nghĩa của nhân dân ta, vì độc lập, tự do, thống nhất đất nước cũng như xây dựng và bảo vệ tổ quốc.
Hình ảnh thời trẻ của nhà lãnh đạo Fidel Castro. Ảnh: CNN
Ông Fidel Castro xuất thân trong một gia đình đại điền chủ ở làng Biran, thị trấn Maiari tỉnh Oriente, nhưng sự nghiệp của người lại được hướng theo một con đường khác với xuất phát điểm của mình: Con đường của chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Jose Marti.
Năm 1947, ngay từ khi mới 21 tuổi, Fidel đã trở thành nhà lãnh đạo của Liên đoàn sinh viên Cuba. Chàng trai trẻ muốn sang Cộng hòa Dominica chiến đấu chống lại chế độ độc tài Rafael Leonidas Trujillo Molina. Một năm sau, Fidel đã đặt chân lên đất Colombia, đấu tranh chống lại tổ chức các nước Châu Mỹ OEA.
Đến năm 1953, trong Lễ kỉ niệm 100 năm ngày sinh của Jose Marti, Fidel đã cùng 135 thanh niên yêu nước Cuba mở cuộc tấn công vũ trang vào pháo đài Moncada, một căn cứ quân sự của chế độ độc tài Batista ở tỉnh Santiago De Cuba. Sự kiện này đã dẫn tới sự ra đời của Phong trào 26/7 tiền thân của Đảng Cộng sản Cuba sau này.
Từ sự kiện Moncada, Fidel đã lãnh đạo dân tộc Cuba làm nên cuộc cách mạng Tháng Giêng năm 1959 và khai sinh ra nước Cộng hòa Cuba, quốc gia xã hội chủ nghĩa đầu tiên ở Tây Bán cầu.
Sau khi giành được chính quyền, ông Fidel cùng với các đồng chí thuộc thế hệ lịch sử như: Che Guavara, Raul Castro… đã trở thành những người sáng lập ra Đảng Cộng sản Cuba, đánh bại mọi sự can thiệp quân sự của Mỹ thông qua sự kiện Vịnh Con Lợn (1961), đưa Cuba vững bước tiến lên chủ nghĩa xã hội và trở thành một điểm sáng ở Mỹ Latinh về giáo dục, y tế, công nghệ sinh học.
Trong giai đoạn 1998-2004, khi Cuba rơi vào cuộc khủng hoảng kinh tế-xã hội trầm trọng nhất, nhưng dưới sự chèo lái của Fidel, cách mạng Cuba đã vững bước vượt qua thời kỳ “Đặc biệt trong hòa bình” đầy gian khó bằng thành tích tăng trưởng kinh tế ấn tượng (tăng trưởng kinh tế đạt 6,5% trong giai đoạn 2001-2007). Còn các lĩnh vực giáo dục, y tế, an sinh xã hội vẫn được đảm bảo miễn phí cho người dân. Nhờ đó, chế độ xã hội chủ nghĩa vẫn được duy trì và giữ vững.
Sau 49 năm lãnh đạo cách mạng, ông Fidel đã chính thức trao lại các chức vụ lãnh đạo cho Raul Castro, nhưng với tư cách là Cố vấn tối cao của Đảng và Nhà nước Cuba, ông vẫn thường xuyên có những đóng góp quan trọng trong các vấn đề liên quan đến cải cách kinh tế, chủ trương “Cập nhật hóa mô hình kinh tế-xã hội”, đấu tranh chống diễn biến hòa bình và bình thường hóa quan hệ với Mỹ.
Sự nghiệp cách mạng và những đóng góp của Fidel đã được Đảng Cộng sản và nhân dân Cuba ghi nhận bằng việc đưa tư tưởng của ông sánh ngang với chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Jose Martin tại Đại hội lần thứ VII, Đảng Cộng sản Cuba (4/2016).
Nhưng điều giản dị và vĩ đại nhất của Fidel chính là việc sau 49 năm lãnh đạo cách mạng Cuba, trên ngực ông vẫn không có một tấm huy chương. Hình ảnh này rất phù hợp với nhận xét của cố nhà văn người Colombia Gabriel Marquet (người đã từng nhận giải Nobel văn học với tác phẩm “Trăm năm cô đơn”) rằng: Fidel là sức mạnh của dân tộc Cuba. Người đã cho cả thế giới biết đến hòn đảo tự do nhưng bé nhỏ và gan góc ở Tây Bán cầu này.
Ông Fidel Castro là nguyên thủ nước ngoài đầu tiên và duy nhất đến thăm vùng mới giải phóng Quảng Trị vào ngày 15/9/1973. Ảnh: TTXVN
Chia sẻ về mối thân tình đặc biệt của ông Fidel Castro dành cho Việt Nam, TS Lộc Thị Thủy - Viện Nghiên cứu Châu Mỹ-Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam cho biết, ngoài những dấu ấn trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo cách mạng Cuba, Fidel còn được thế giới biết đến với tư cách là một chiến sỹ cách mạng quốc tế, ngọn cờ đầu trong phong trào cách mạng giải phóng dân tộc ở các châu lục: Á, Phi, Mỹ Latinh.
Phẩm chất chiến sỹ quốc tế này chính là cơ duyên, cầu nối vô cùng quan trọng để Fidel phát triển, củng cố mối quan hệ thân tình với cách mạng Việt Nam, người anh em ở Đông Bán cầu, cách xa Cuba nửa vòng trái đất. Việt Nam đã trở thành tấm gương sáng, niềm tự hào cho cá nhân ông qua chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, lừng lẫy năm châu, trấn động địa cầu (1954), thời điểm mà ông còn đang phải ngồi trong nhà tù của chế độ độc tài Batista.
Tấm gương sáng của Việt Nam và ảnh hưởng của chiến thắng Điện Biên Phủ với những tên tuổi như: Hồ Chí Minh, Võ Nguyên Giáp chính là nền tảng, kim chỉ nam, chất xúc tác vô cùng quan trọng để ngay sau khi cách mạng Cuba thành công, Fidel đã là người đưa Cuba trở thành quốc gia châu Mỹ đầu tiên thiết lập quan hệ ngoại giao với nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (2/12/1960) và Mặt trận giải phóng dân tộc miền Nam Việt Nam (22/12/1960), đúng 2 ngày sau khi mặt trận này ra đời.
Vậy, tại sao một đât nước, một đảng cách mạng, một nhà lãnh đạo ở một quốc gia nhỏ bé như Cuba lại quan tâm và gắn bó chặt chẽ với cách mạng Việt Nam ngay từ khi cách mạng Cuba mới thành công và phải đối mặt với muôn vàn khó khăn, thử thách?
Câu trả lời của Fidel rất đơn giản là: Cách mạng Cuba và Việt Nam đều có một điểm chung là đấu tranh chống đế quốc, giành độc lập tự do cho các dân tộc cần lao bị áp bức trên thế giới. Nhờ đó, mà trong những năm tháng nhân dân Việt Nam tiến hành sự nghiệp đấu tranh chống Mỹ, Fidel và Đảng Cộng sản Cuba đã giúp đỡ Việt Nam một cách vô tư, trong sáng dựa trên tinh thần của chủ nghĩa quốc tế cao đẹp.
Chia sẻ thêm thông tin, TS Lộc Thị Thủy cho biết, ông Fidel Castro chính là nhà lãnh đạo đầu tiên và duy nhất trên thế giới đến thăm khu Cồn Tiên dốc miếu, nơi có hàng rào điện tử Mc Namara ngay khi mảnh đất Quảng Trị vừa được giải phóng.
Tại đây, vào tháng 9/1973, Fidel đã phát biểu câu nói bất hủ “Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình”. Phát biểu này không chỉ là phương châm hành động của mối quan hệ thủy chung trong sáng Việt Nam-Cuba trong quá khứ mà còn cả trong hiện tại và tương lai.
Đại tướng Võ Nguyên Giáp bắt tay thân mật Chủ tịch Cuba Fidel Castro trong chuyến thăm Cuba năm 1976. Nguồn: Sách ảnh “Đại tướng, Tổng tư lệnh Võ Nguyên Giáp".
Hồi tưởng lại trong quá khứ, ông Nguyễn Đình Bin, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng khóa VIII, nguyên Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao khẳng định: Đối với Việt Nam, Fidel Castro là người bạn lớn, người đồng chí chiến đấu và người anh em vô cùng thân thiết. Bởi, trong lịch sử thế giới, hiếm thấy một lãnh tụ của một quốc gia nào như Fidel, liên tục suốt từ năm 1964 - 2005, đã lên tiếng tại gần 100 diễn đàn công khai ở Cuba và trên thế giới để bày tỏ mạnh mẽ tình đoàn kết chiến đấu, sự ủng hộ hết lòng của cá nhân và dân tộc mình đối với sự nghiệp chính nghĩa của Việt Nam, một quốc gia ở cách xa đất nước ta nửa vòng trái đất mà trước đó chưa hề có mối giao lưu nào.
Lịch sử đã ghi lại, trong chuyến thăm lịch sử đầu tiên tới Việt Nam 9-1973, ông Fidel đã 5 lần phát biểu rất dài, trực tiếp bày tỏ tình cảm yêu mến, quý trọng nồng hậu nhất, sự ủng hộ hoàn toàn, triệt để, mạnh mẽ nhất đối với sự nghiệp chính nghĩa của nhân dân ta cũng như hết lời ca ngợi ý nghĩa quốc tế to lớn của tấm gương, bài học Việt Nam mà ông đã luôn luôn bày tỏ trước đó mỗi khi có cơ hội.
Ông Fidel cũng bày tỏ những cảm xúc, những ấn tượng vô cùng sâu sắc khi được gặp gỡ các chiến sĩ và đồng bào ta, khi được trực tiếp chứng kiến những hậu quả chiến tranh khủng khiếp do Mỹ đã gây ra, cũng như khi thăm những chiến địa nơi quân và dân ta đã lập nên những chiến công hiển hách.
Trong chuyến thăm lịch sử ấy, Fidel đã nhất quyết yêu cầu được đi thăm “thủ phủ” của Chính phủ cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam tại Cam Lộ (Quảng Trị), mặc dù lãnh đạo ta tỏ ý ngần ngại vì lý do an toàn.
Ông Fidel đã trở thành vị nguyên thủ nước ngoài đầu tiên và duy nhất thăm vùng giải phóng miền Nam Việt Nam. Đứng trên đồi 241 còn đầy chiến tích, dáng vóc uy nghi, sừng sững của ông giữa các chiến sĩ giải phóng quây quần xung quanh, Fidel đã phất cao lá cờ của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam, giọng dõng dạc: “Các đồng chí hãy đem lá cờ bách chiến bách thắng này cắm giữa Sài Gòn!”. Và chưa đầy hai năm sau, điều đó đã trở thành sự thật. Dịp đó, Fidel đã tặng Việt Nam 5 công trình lớn trị giá 80 triệu USD.
Trở lại thăm Việt Nam, ngày 10-12-1995, phát biểu tại cuộc chiêu đãi chào mừng ông tại Hội trường Thống nhất TPHCM, Fidel đã xúc động nhắc lại những ấn tượng sâu sắc trong chuyến thăm lịch sử đầu tiên tháng 9-1973 và bày tỏ “Thực sự người Cuba chúng tôi đã cảm thấy mình chính là dân tộc hạnh phúc nhất trên trái đất” khi được tin Việt Nam toàn thắng.
“Giờ đây, tôi lại trở lại với một nước Việt Nam đang tự hào giới thiệu thành quả của những nỗ lực tái thiết to lớn. Chỉ mới đến đây vài tiếng đồng hồ nhưng tôi có thể nói rằng chúng tôi vô cùng ấn tượng về những gì được chứng kiến. Thật đáng thán phục những gì các đồng chí đạt được sau một quãng thời gian tương đối ngắn, từ một đất nước bị chiến tranh tàn phá. Có lẽ vẫn có thể còn nhiều khó khăn, khó khăn thì luôn luôn có, nhưng chẳng khó khăn nào thắng nổi ý chí quyết tâm, tính nhẫn nại, tinh thần lao động quên mình của dân tộc tuyệt vời này...”.
Có thể nói tình đoàn kết chiến đấu, sự ủng hộ và giúp đỡ hết lòng của Fidel cũng như của nhân dân Cuba đối với Việt Nam là có một không hai trong lịch sử, là hình mẫu cao đẹp cần được xây dựng trong quan hệ quốc tế hiện đại.
Quán triệt tinh thần này, trong hơn 60 năm năm qua, ngay cả trong thời điểm mỗi nước phải đối mặt với muôn vàn khó khăn, thì quan hệ Việt Nam-Cuba vẫn tiếp tục được duy trì và phát triển ổn định thông qua các chuyến thăm thường xuyên của lãnh đạo cấp cao hai nước dựa trên tinh thần của chủ nghĩa quốc tế trong sáng. Các kênh hợp tác: Ngoại giao Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ vẫn được duy trì và phát triển ổn định. Cả hai Đảng, hai dân tộc vẫn kiên định ủng hộ nhau trong các vấn đề khu vực, quốc tế, nhất là trong việc yêu cầu Mỹ xóa bỏ lệnh cấm vận với Cuba trong suốt 60 năm qua.
Mặc dù, lãnh tụ Fidel đã ra đi, nhưng những nền tảng tư tưởng của ông vẫn luôn sống mãi với cách mạng Cuba và đây chính là những hành trang, kim chỉ nam định hướng giúp cho quan hệ Việt Nam-Cuba trong thời gian tới luôn phát triển theo phương châm “Mãi mãi xanh tươi, đời đời bền vững”.
Có thể bạn quan tâm
16:59, 13/08/2021
08:54, 02/07/2021
11:19, 24/11/2020
06:27, 09/08/2020
22:00, 22/07/2020
11:11, 09/07/2019
11:11, 09/04/2019
15:26, 09/11/2018
11:10, 30/03/2018