Mong mỏi nhà ở xã hội

>> Thay đổi phương thức thực hiện nhà ở xã hội

Cần quản lý chặt đối tượng mua, thuê mua nhà ở xã hội

Từ giữa năm 2022, thị trường bất động sản không còn diễn ra những cảnh nhà đầu tư xếp ô tô hàng dài để xem, mua đất nữa, thay vào đó là không khí trầm lắng bao trùm thị trường. Càng về cuối năm 2022, thì những tiếng la thất thanh càng nhiều. Các doanh nghiệp nhỏ “ngộp” hết, còn các “ông lớn” cũng đành tuyên bố đơn phương phá vỡ cam kết đồng hành với khách hàng, chấp nhận mang tiếng bội tín vì mất thanh khoản.

Đến năm 2023, thị trường bất động sản đã rơi vào khủng hoảng với số doanh nghiệp phá sản tăng 40%. Chưa dừng lại ở đó, thị trường xuất hiện hàng loạt tin đồn khiến người cần nhà hoang mang giữ chặt túi tiền. Không mua mới đã đành, ngay cả các dự án đang mua, không ít khách hàng cũng dừng thanh toán để nghe ngóng. Cái khó bó hết mọi con đường, thị trường bất động sản chưa bao giờ bế tắc đến thế. Mỗi một cuộc họp trôi qua không có giải pháp là thêm một lần lòng tin bị bào mỏng…

Trong bối cảnh đó, Nghị quyết 33 ra đời được ví như “nắng hạn gặp mưa rào” và như đánh giá của Thủ tướng Phạm Minh Chính về Nghị quyết 33 thì “Tinh thần ở đây là lợi ích hài hòa, chia sẻ rủi ro giữa Nhà nước, người dân và doanh nghiệp”.

Đáng chú ý, Nghị quyết đã tạo điều kiện hết mức cho các doanh nghiệp tiến hành nghiên cứu và chung tay vào mục tiêu xây dựng 1 triệu căn nhà ở xã hội. Giúp những người dân nghèo có cơ hội chạm tay vào căn hộ bạc tỷ với nguồn vốn ban đầu nhỏ. Từ đó, tạo động lực lớn để những thành phần lao động chính của đất nước có thêm động lực cống hiến và phấn đấu khi bản thân họ đã an cư lạc nghiệp.

Song song, thời gian qua, nhiều chính sách liên quan đến thị trường bất động sản cũng được Chính phủ quan tâm, trong có vấn đề nhà ở cho người có thu nhập thấp. Như, chính sách thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội gồm gói 40.000 tỷ đồng hỗ trợ chủ đầu tư vay với lãi suất 2%; gói 15.000 tỷ đồng giao Ngân hàng Chính sách xã hội hỗ trợ nhóm được mua nhà xã hội vay, trong đó có thanh niên công nhân.

Các chế tài liên quan đến việc mua - bán trục lợi NƠXH vẫn còn lỏng lẻo. (ảnh: DH)

>> Luật Nhà ở sửa đổi: Bổ sung chế tài xử phạt vi phạm về nhà ở xã hội

>> Không dừng lại ở mục tiêu xây dựng 1 triệu căn nhà ở xã hội

>> Nhà ở xã hội được rao bán tràn lan, sai đối tượng

“Đây là những chính sách cụ thể và thiết thực để thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội, tạo điều kiện cho người thu nhập thấp ở đô thị và công nhân khu công nghiệp tiếp cận nhà ở xã hội, vay vốn mua nhà”, Thứ trưởng Xây dựng Nguyễn Văn Sinh nói.

Hoặc, Đề án xây dựng ít nhất một triệu căn nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp, công nhân đến năm 2030 cũng đang được hoàn thiện. Bên cạnh giải pháp về chính sách, bố trí vốn, tăng ưu đãi, loại hình nhà ở cho thuê sẽ được phát triển. Thủ tướng đã giao Ngân hàng Nhà nước Việt Nam triển khai gói tín dụng 120.000 tỷ đồng hỗ trợ chủ đầu tư vay với lãi suất ưu đãi (thấp hơn 1,5-2%) để xây nhà ở xã hội. Người mua nhà cũng sẽ được hỗ trợ.

Tuy nhiên, những nút thắt về nhà ở xã hội vẫn chưa được gỡ trong thực tiễn bởi còn nhiều vướng mắc về thủ tục pháp lý theo kiểu không biết “gà có trước hay trứng có trước”. Tức là, nhiều doanh nghiệp khi nộp hồ sơ đến Sở Kế hoạch Đầu tư, nhưng không thể chấp thuận đầu tư được vì hầy hết các Sở đều đưa ra căn cứ luật, nói rằng: Tất cả dự án nhà ở xã hội phải phù hợp 100% quy hoạch thì mới chấp thuận đầu tư.

Nói về những vướng mắc về nhà ở xã hội, ông Lê Hữu Nghĩa - Tổng Giám đốc Công ty TNHH Xây dựng Thương mại Lê Thành trình bày cho rằng: “Ở Việt Nam 100% dự án nhà ở không dự án nào là phù hợp 100% quy hoạch, cụ thể như ở TPHCM vì quy hoạch đã có 10 năm và không còn phù hợp. Đồng thời, nhà ở xã hội khi được ưu đãi theo điều 49 Nghị định 100 lại không phù hợp. Khi đó, chúng tôi muốn được điều chỉnh cho phù hợp. Các cơ quan nói chưa chấp thuận đầu tư thì không thể điều chỉnh. Chúng tôi không biết cái nào có trước. Mong giải quyết điểm nghẽn này về nhà ở xã hội, thậm chí nhà ở thương mại cũng thế”. 

Ngoài ra, một số vấn đề liên quan cũng được các chuyên gia nhắc đến nhiều như nguồn vốn thực hiện dự án đầu tư, vốn tín dụng, sổ đỏ, chuyển nhượng quyền sử dụng đất… các cơ quan quản lý cũng cần nghiên cứu việc hình thành cơ chế khuyến khích các nguồn lực xã hội đầu tư, làm nhà ở cho thuê để phù hợp với nhu cầu và thu nhập của người lao động.

Đặc biệt, cần làm rõ nhu cầu về chỗ ở và mong muốn về sở hữu nhà ở xã hội. Bởi qua nhiều khảo sát người lao động, khi được hỏi ai cũng nói “mong muốn có nhà ở xã hội, nhưng việc họ có mua được nhà ở xã hội hay không lại là chuyện khác. Một phần chính sách, chủ trương đúng đắn của Chính phủ vẫn bị cấp cơ sở cho “nằm trên giấy”.

Mới đây, sáng 22/3, trong buổi chủ trì đối thoại với thanh niên về chủ đề “Xây dựng nguồn nhân lực trẻ chất lượng cao đáp ứng kỷ nguyên 4.0”, dường như Thủ tướng Phạm Minh Chính hiểu điều lo lắng nhất của thanh niên lúc ra trường là chỗ ở và ổn định việc làm. Với mức lương hiện nay, cán bộ trẻ, người lao động, công nhân muốn mua nhà rất khó vì phân khúc nhà ở chủ yếu là nhà thương mại, cao cấp.

Vì vậy, Thủ tướng yêu cầu các cơ quan tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện chính sách nhà ở, trong đó có nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, người thu nhập thấp, diện chính sách, người có công. Nghiên cứu hình thức thuê, thuê mua, nghĩa là người lao động có thể thuê 5-10 năm, đến lúc đủ tiền thì mua nhà.

Có thể nói, Chính phủ đã mở đường hy vọng các bộ bạn ngành ở dưới phải noi gương và quyết tâm thực hiện. Mọi sự chây lì, chậm trễ trong khâu thủ tục hành chính sẽ khiến Nghị quyết, chính sách kịp thời, hợp lòng dân trở nên xa vời trong quần chúng nhân dân.