Ngành ô tô toàn cầu đang chững lại sau cuộc đua công nghệ, nhiều hãng lớn buộc phải điều chỉnh, lắng nghe người dùng để giữ khách hàng.
Trong ngành ô tô, hiếm khi các hãng xe chịu thừa nhận mình sai. Vậy mà mới đây, theo Bloomberg, nhà thiết kế trưởng của Tesla Franz von Holzhausen đã công khai cho biết công ty sẽ thay đổi thiết kế tay nắm cửa điện tử dạng bật ra, một chi tiết từng được coi là “đặc sản” của Tesla nhưng lại bị khách hàng phàn nàn về độ an toàn. Ông nói, nhóm thiết kế đang phát triển cơ chế kết hợp cả điện tử và cơ học chỉ trong một nút bấm, vừa thuận tiện vừa an toàn hơn. Động thái này phản ánh thực tế rằng ngay cả một thương hiệu tiên phong về công nghệ như Tesla cũng buộc phải điều chỉnh sau khi lắng nghe phản hồi từ người dùng.
Trong những tuần gần đây, lãnh đạo nhiều thương hiệu lớn như Audi, Porsche hay Mercedes-Benz cũng đã thừa nhận cần xem xét lại các tính năng công nghệ từng được ca ngợi là “tương lai của ngành”. Áp lực đổi mới liên tục khiến các hãng liên tục tung ra những sáng kiến mới, nhưng không phải lúc nào chúng cũng hữu ích. Ông Ola Källenius, Chủ tịch kiêm CEO Mercedes-Benz, thẳng thắn thừa nhận rằng “đôi khi bạn phải lùi một bước để tiến hai bước”. Ví dụ điển hình là Mercedes đã phải đưa trở lại núm xoay chỉnh âm lượng quen thuộc trên vô lăng mẫu GLC, sau khi khách hàng tỏ ra không mấy hứng thú với phiên bản cảm ứng haptic.
Thực tế, lịch sử ngành ô tô từng chứng kiến nhiều công nghệ lên ngôi rồi biến mất chóng vánh. Dây an toàn tự động theo khung cửa trong thập niên 1980 từng được coi là hiện đại nhưng nhanh chóng bị bỏ khi túi khí trở thành tiêu chuẩn. Hay chiếc chìa khóa màn hình mà BMW ra mắt năm 2015, tưởng như đột phá, lại bị khai tử chỉ sau 7 năm vì doanh số thấp. Lincoln, thương hiệu xe sang của Ford gần đây cũng phải dừng hệ thống hỗ trợ đỗ xe tự động do gần như chẳng khách hàng nào dùng đến. Những ví dụ này cho thấy không ít công nghệ chỉ tồn tại trên giấy hoặc trong phòng thí nghiệm, nhưng lại xa lạ với thực tiễn vận hành hàng ngày.
Tất nhiên, không thể trách các hãng xe. Công nghệ luôn là cách để khác biệt hóa sản phẩm, tạo ra sự phân cấp giữa các dòng xe. Thập niên 1970, Mercedes-Benz S-Class tiên phong giới thiệu phanh ABS. Tesla gây chú ý với màn hình trung tâm khổng lồ vừa mang tính tương lai, vừa tiết kiệm chi phí sản xuất khi loại bỏ nhiều nút bấm cơ học. Nhưng khi công nghệ đã trở thành tiêu chuẩn phổ biến từ Nissan bình dân cho tới Bentley siêu sang đều có Apple CarPlay thì việc “nhồi nhét” thêm tính năng mới chưa chắc đã tạo ra lợi thế. Như lời ông Alastair Weaver, Tổng biên tập Edmunds, nếu không cẩn thận, các hãng chỉ chất thêm những thứ mà chẳng ai thực sự cần.
Thị trường những năm gần đây càng khiến các hãng phải thận trọng hơn. Doanh số xe điện chững lại, căng thẳng thương mại và những khó khăn tại Trung Quốc khiến nhiều lãnh đạo buộc phải cân nhắc lại chiến lược. Mercedes-AMG chẳng hạn, đã phải hứng chịu phản ứng dữ dội từ người hâm mộ khi thay động cơ V8 trên mẫu C63 bằng loại bốn xy-lanh nhỏ gọn và tiết kiệm nhiên liệu. Sau đó, CEO Michael Schiebe phải thừa nhận hãng chưa giải thích thấu đáo với khách hàng và cam kết động cơ V8 vẫn sẽ tồn tại “rất nhiều năm”, đồng thời ám chỉ khả năng tìm giải pháp đưa trở lại cho C63.
Audi cũng đang bước vào giai đoạn điều chỉnh. Tại Milan, CEO Gernot Döllner giới thiệu mẫu Concept C với lời hứa mở ra “kỷ nguyên rõ ràng mới”, khi đơn giản hóa toàn bộ quy trình sản xuất và giảm hàng chục tùy chọn vô lăng xuống chỉ còn ba. Đáng chú ý, mẫu Concept C trang bị màn hình duy nhất có thể gấp gọn khi không cần dùng, thay vì tràn ngập bảng điều khiển như hiện nay. Ông Ulrich Beierlein, trưởng thiết kế nội thất của Audi, giải thích: “Chúng tôi không muốn khách hàng bị choáng ngợp”. Đây là minh chứng rõ ràng cho sự thay đổi tư duy thay vì chạy theo “nhiều là tốt”, Audi muốn tập trung vào những giá trị cốt lõi, trực quan và hợp lý.
Nhìn tổng thể, ngành công nghiệp ô tô dường như đang bước vào một giai đoạn “chững lại” để suy ngẫm. Sau nhiều năm chạy đua công nghệ, các hãng bắt đầu nhận ra rằng sự mới mẻ không phải lúc nào cũng đồng nghĩa với tốt. Công nghệ chỉ thực sự có giá trị khi mang lại trải nghiệm thoải mái, trực quan và đáp ứng nhu cầu thực sự của khách hàng. Với người tiêu dùng, đây là tín hiệu tích cực: thay vì bị áp đặt những sáng tạo phức tạp, họ đang được lắng nghe nhiều hơn. Và đôi khi, chính việc quay trở lại với những chi tiết tưởng như cũ như một núm xoay cơ học, một động cơ V8 gầm rú hay một giao diện thân thiện, mới là bước tiến thật sự của ngành xe hơi.