Nghệ An: Khắc phục sụt lún tại Quỳ Hợp, trách nhiệm không chỉ riêng doanh nghiệp

NGỌC THÁI• 16/03/2023 00:06

Khi doanh nghiệp bị yêu cầu ngừng hút nước ngầm để phục vụ khai thác khoáng sản, hiện tượng sút lún, tạo các hố “tử thần” tại xã Châu Hồng, huyện Quỳ Hợp không còn nữa.

>>Nghệ An: Loay hoay tìm nguyên nhân sụt lún ở huyện Quỳ Hợp

Vào ngày 29/5/2022, trước tình trạng sụt lún bất thường tại xã Châu Hồng, huyện Quỳ Hợp, ông Nguyễn Đức Trung - Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An đã trực tiếp lên hiện trường kiểm tra, gặp gỡ người dân bị ảnh hưởng

Đến nay, sau gần 01 năm đích thân Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Nguyễn Đức Trung trực tiếp đến hiện trường kiểm tra và đưa ra các chỉ đạo “nóng”, người dân ở xã Châu Hồng, huyện Quỳ Hợp đã phần nào không phải sống trong cảnh nơm nớp lo sợ cả người và tài sản có thể bị hố “tử thần” nuốt chửng lúc nào không lường trước hết được.

Vậy nhưng, cũng từng đó thời gian, dư luận địa phương vẫn chưa có câu trả lời tường tận về việc cá nhân, tổ chức nào đã có bút phê, ký duyệt vào những hồ sơ trước đó để chấp thuận cho Công ty CP Tân Hoàng Khang (địa chỉ tại huyện Quỳ Hợp) được phép triển khai dự án khai thác quặng bằng phương pháp hút khoét sâu vào núi, hút nước ngầm trong lòng đất để lấy khoáng sản ra ngoài?. Và, nếu không có những ý kiến chấp thuận, đồng ý của các Sở, ngành, địa phương liên quan thì nhà đầu tư có được phép khai thác khoáng sản theo phương pháp như vậy?

Qua theo dõi, chúng tôi chỉ thấy khi xảy ra sự việc sụt lún, vào ngày 21/4/2022 vừa qua, UBND tỉnh Nghệ An đã có văn bản số 147 về vấn đề tại xã Châu Hồng giao Sở NN&PTNT chủ trì, phối hợp với các sở khác có biện pháp xử lý trước ngày 28/4/2022 nhưng đến ngày 28/5/2022, Sở này vẫn chậm có báo cáo nên đã bị Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An phê bình và yêu cầu kiểm điểm làm rõ trách nhiệm các bên liên quan. Tại thời điểm đó, ông Nguyễn Văn Đệ là giám đốc Sở NN&PTNT và đến tháng 10/2022 được bầu giữ chức Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An.

Và theo như báo cáo mới đây của UBND huyện Quỳ Hợp vào ngày 28/2/2023, để khắc phục tình trạng sụt lún đối với 449 hộ dân trên địa bàn 6 thôn, bản của xã Châu Hồng bị ảnh hưởng, Công ty CP Tân Hoàng Khang đã hỗ trợ chi trả 10 tỷ 428 triệu đồng qua nhiều đợt khác nhau từ tháng 5 đến tháng 12/2022.

>>Tỉnh Nghệ An yêu cầu doanh nghiệp khai khoáng hỗ trợ khắc phục sự cố sụt lún

Trước đó, thực trạng sụt lún, nứt nẻ đất, nhà cửa của nhân dân xã Châu Hồng, huyện Quỳ Hợp bắt đầu xuất hiện từ cuối năm 2020 đến năm 2021, thời gian này chỉ xảy ra ở diện tích đất ruộng lúa.

Đến những tháng đầu năm 2022, hiện tượng này lan rộng đến nhà ở của các hộ dân, cơ quan và trường học của xã Châu Hồng. Cụ thể, các điểm sụt lún đất, có diện tích khoảng 25 - 30m2 trên đất sản xuất, chiều sâu 1,5 - 2,5m.

Đáng quan tâm, tại thời điểm này, các vết nứt đất kéo dài, xuyên qua sân, vườn, nhà ở của nhiều hộ gia đình; các vết nứt xuất hiện tại trường THCS Hồng Tiến, điểm Bưu điện Văn hóa xã và trụ sở cơ quan HĐND, UBND xã Châu Hồng.

Dư luận cho rằng, ngoài trách nhiệm của doanh nghiệp trực tiếp tham gia khai thác quặng khiến hiện tượng sút lún xảy ra trên địa bàn xã Châu Hồng thì việc làm rõ vai trò, vị trí của từng cá nhân, tổ chức đã thẩm định, tham vấn phê duyệt vào hồ sơ cấp phép khai thác khoáng sản cho nhà điểm mỏ này cũng cần được làm rõ

Khi phát hiện tình trạng sụt lún bất thường trên địa bàn xã Châu Hồng, từ tháng 02/2021 đến tháng 10/2021, UBND huyện Quỳ Hợp đã có 3 lần báo cáo và xin ý kiến chỉ đạo của UBND tỉnh và các sở, ngành liên quan.

Tiếp đó, trong khoảng thời gian nói trên, mặc dù các sở đã cử chuyên viên cùng phối hợp với UBND huyện và UBND xã kiểm tra, xác định nguyên nhân và đề ra biện pháp khắc phục. Tuy nhiên, sau mỗi lần kiểm tra các sở, ngành vẫn không xác định được nguyên nhân sụt lún, nứt nẻ.

“UBND huyện đã có 25 lần trực tiếp đến hiện trường kiểm tra, chỉ đạo; có 13 văn bản, báo cáo xin ý kiến chỉ đạo của UBND tỉnh, Sở Nông nghiệp & PTNT, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Xây dựng Nghệ An; đã có 19 văn bản chỉ đạo các phòng, ban, ngành và UBND xã Châu Hồng.

Bên cạnh đó, UBND huyện đã thường xuyên chỉ đạo, phối hợp với Đảng ủy, HĐND, UBND xã Châu Hồng tổ chức đối thoại, tuyên truyền, vận động nhân dân thường xuyên cảnh giác, thực hiện các biện pháp đảm bảo an toàn tính mạng và ổn định sản xuất, khắc phục thiệt hại...” – đại diện lãnh đạo UBND huyện Quỳ Hợp cho biết.

>>Huyện Qùy Hợp (Nghệ An) bác bỏ kết luận nguyên nhân gây sụt lún

Được biết, Châu Hồng là xã thung lũng, xung quanh là những dãy núi bao quanh, dưới dãy núi là hệ thống các hang cat tơ và suối ngầm. Hệ thống hang cat tơ chứa đầy nước, hệ thống suối ngầm chảy trong lòng đất, dưới chân núi kéo dài khoảng 25km từ xã Châu Hồng ra Thị trấn Quỳ Hợp. Trên mặt đất là đất sản xuất, đất ở và sinh hoạt của các hộ dân xã Châu Hồng.

Phía Đông Bắc của xã Châu Hồng được Bộ Tài nguyên và Môi trường và UBND tỉnh Nghệ An cấp phép khai thác 06 mỏ đá trắng và 02 mỏ quặng thiếc. Trong đó chỉ có Công ty Cp Tân Hoàng Khang khác thác quặng thiếc có bơm hút nước ngầm dưới lòng đất.

Điểm mỏ khai thác quặng tại xã Châu Hồng của Công ty CP Tân Hoàng Khang

Điểm mỏ khai thác quặng tại xã Châu Hồng, huyện Quỳ Hợp của Công ty CP Tân Hoàng Khang

UBND huyện Quỳ Hợp cũng cho rằng, do thẩm quyền cấp phép khai thác và trình độ chuyên môn thẩm định, phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường và thiết kế khai thác mỏ thuộc về UBND tỉnh và các Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Công Thương…

Sau khi đi thực tế thị sát tình hình (ngày 29/5), vào ngày 30/5/2022, ông Nguyễn Đức Trung - Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An đã truyền đạt các ý kiến chỉ đạo đơn vị liên quan tại Thông báo số 338/TB- UBND để sớm khắc phục hậu quả, tránh những sự cố liên quan gây hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra. Theo đó, UBND xã Châu Hồng đã phải di dời 10 hộ, với 44 khẩu đến tạm trú tại các gia đình khác, đồng thời hỗ trợ ổn định đời sống cho các hộ, mỗi khẩu 40.000 đồng/ngày trong vòng 6 tháng. Tổng số tiền đã hỗ trợ là 317 triệu đồng, từ nguồn xã hội hóa.

Cùng với đó, nhiều thông báo, văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh Nghệ An đã được phát hành nhằm tìm rõ nguyên nhân, khắc phục hậu quả hiện tượng sụt lún tại xã Châu Hồng, huyện Quỳ Hợp trong suốt thời gian qua.

Vậy nhưng, suốt thời gian qua, dư luận vẫn chưa thấy ngành chức năng công bố công khai trách nhiệm của những cá nhân, tổ chức liên quan đến quá trình thẩm định, phê duyệt dự án đầu tư khai thác khoáng sản cho Công ty CP Tân Hoàng Khang tại xã Châu Hồng, huyện Quỳ Hợp.