Nghệ An: Nhiều chủ mỏ “phá nát” ranh giới cho phép để khai thác

Mặc dù đã bị xử phạt vi phạm hành chính nhưng thực trạng này đã và đang xảy ra tràn lan trên địa bàn Nghệ An chưa thể xử lý dứt điểm, để lại nhiều hệ luỵ xấu về tài nguyên môi trường quốc gia.

Qua tìm hiểu chúng tôi được biệt, hiện trên địa bàn huyện Quỳ Hợp có 80 mỏ được cấp phép còn hạn, trong đó, 14 mỏ được cấp giấy phép khai thác quặng thiếc, 34 mỏ được cấp giấy phép khai thác đá hoa trắng, 30 mỏ được cấp giấy phép khai thác đá xây dựng, 1 giấy phép khai thác nước khoáng, 1 mỏ cát sỏi. Tuy nhiên, trong quá trình kiểm tra, cơ quan có thẩm quyền liên tục phát hiẹn hàng loạt các doanh nghiệp có hành vi “phá nát” ranh giới mỏ để lấn chiếm đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích khác nhau, bất chấp quy định của pháp luật.

Cụ thể, mới đây khi kiểm tra, cơ quan chức năng của Nghệ An đã phát hiện và có quyết định xử phạt vi phạm hành chính 100 triệu đồng đối với Công ty TNHH Thành Trung (trụ sở chính ở xóm Cầu Đá, xã Châu Lộc, huyện Quỳ Hợp) vì có hành vi lấn chiếm đất trong quá trình khai thác khoáng sản.

>>Nghệ An: Siết chặt phục hồi môi trường sau khai thác khoáng sản

>>“Nóng” tình trạng khai thác khoáng sản trái phép ở Nghệ An, Hà Tĩnh

Theo đó, công ty đã đổ đất, đá thải, làm bãi tập kết đá trên khu vực chưa được cơ quan có thẩm quyền giao đất, cho thuê đất theo quy định trên diện tích 1,97 ha tại khu vực giáp ranh với mỏ của công ty tại bản Kèn, xã Châu Lộc, trong suốt 3 năm qua. Ngoài việc bị xử phạt vi phạm hành chính, cơ quan chức năng còn yêu cầu doanh nghiệp nói trên buộc phải thực hiện tiếp thủ tục giao đất, thuê đất theo quy định đối với diện tích 1,97 ha, trong thời hạn 180 ngày. Buộc phải nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm hành chính với số tiền hơn 47 triệu đồng.

Chưa hết, công ty còn có hành vi lấn chiếm gần 1 ha đất rừng sản xuất để làm nơi đổ đất, đá thải, làm bãi tập kết sản phẩm, xây dựng lán trại tạm cho công nhân trên khu vực chưa được cơ quan có thẩm quyền giao đất, cho thuê đất theo quy định. Như vậy, tổng số tiền Công ty TNHH Thành Trung bị phạt là gần 270 triệu đồng.

Cũng trong đợt kiểm tra này, UBND huyện Quỳ Hợp còn xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền gần 220 triệu đồng đối với Công ty cổ phần khai thác và chế biến khoáng sản Quang Sơn vì những vi phạm tương tự. Công ty này do ông Trần Quý Minh Thắng làm Chủ tịch Hội đồng Quản trị, có trụ sở tại Khu Công nghiệp thị trấn Quỳ Hợp vì đã có hành vi lấn chiếm 1,5835 ha đất chưa sử dụng.

Bằng việc lấn chiếm số diện tích đất nói trên, Công ty cổ phần khai thác và chế biến khoáng sản Quang Sơn đã tiến hành đổ đất, đá thải, đào ao chứa nước phục vụ sản xuất, dựng lán tạm cho công nhân khi chưa được cơ quan có thẩm quyền giao đất, cho thuê đất theo quy định tại Thung Sa Nhân, xã Châu Lộc.

Ngoài ra, công ty này còn có hành vi lấn chiếm 0,62 ha đất rừng sản xuất tại khu vực nông thôn tại Thung Sa Nhân khi chưa được nhà nước giao đất, cho thuê đất theo quy định của pháp luật. Cơ quan chức năng cũng yêu cầu doanh nghiệp Quang Sơn phải khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất trước khi vi phạm đối với các diện tích đã lấn chiếm.

Đáng quan tâm, đây không phải là lần đầu cơ quan chức năng tiến hành xử phạt vi phạm hành chính đối với 02 chủ mỏ vì đã có hành vi lấn chiếm đất nông nghiệp trong quá trình khai thác mỏ trên địa bàn huyện Quỳ Hợp, nơi được xem như “thủ phủ” khoáng sản của tỉnh Nghệ An.

Trước đó, qua thống kê, chỉ tính riêng trong năm 2022, cơ quan có thẩm quyền cũng đã tiến hành xử phạt trên 20 trường hợp trong lĩnh vực hoạt động khai thác khoáng sản với tổng số tiền gần 3 tỷ đồng. Điều này cho thấy công tác quản lý về mặt nhà nước của địa phương đang có vấn đề khi liên tục phát hiện các chủ mỏ  vi phạm về bảo vệ môi trường, lấn chiếm đất tại các khu vực mỏ khoáng sản.

>>Khó xử lý triệt để vi phạm về đất đai, khoáng sản

Bởi trong thời gian qua, cơ quan chức năng cũng đã liên tục “bêu tên” các doanh nghiệp vi phạm về đất đai trong quá trình khai thác khoáng sản như: Công ty TNHH Hà Quang bị phạt 140 triệu đồng vi phạm khai thác khoáng sản vượt ra ngoài giới hạn phạm vi được cấp phép; Công ty CP Khoáng sản Thành Châu Nghệ An bị phạt hơn 150 triệu đồng vì 4 vi phạm, trong đó có hành vi chiếm đất rừng sản xuất;

Công ty TNHH Phú Thắng bị xử phạt gần 55 triệu đồng vì lấn chiếm đất đồi núi chưa sử dụng tại xã Châu Hồng; Công ty CP Khoáng sản Nghệ An bị phạt 158 triệu đồng vì lấn chiếm đất đồi núi chưa sử dụng tại xã Châu Tiến; Công ty TNHH Hồng Bảo Ngọc bị phạt gần 153 triệu đồng do có 3 vi phạm, trong đó có hành vi chiếm đất đồi núi chưa sử dụng;

Công ty CP Khoáng sản RICOH-MDC 4 bị phạt 56 triệu đồng vì hành vi khai thác ra ngoài phạm vi ranh giới mỏ được cấp phép.… Cá biệt, Công ty CP An Sơn bị phạt gần 445 triệu đồng vì hành vi chiếm đất, khai thác ngoài ranh giới, không lắp đặt trạm cân; lập không đầy đủ sổ sách, chứng từ.

Với những con số thống kê nói trên có thể thấy, việc vi phạm các quy định về đất đai trong quá trình khai thác khoáng sản trên địa bàn huyện Quỳ Hợp hiện nay đang ở mức báo động. Và nếu cơ quan chức năng không vào cuộc, sớm chấn chỉnh kịp thời thì hệ luỵ về môi trường sẽ không hề nhỏ. Đặc biệt, công tác kiểm tra, giám sát cũng cần phải đặt lên hàng đầu, tránh tình trạng tái diễn nhiều lần, gây bức xúc trong dư luận.