Nghị định 232/2025: Liệu có giúp "hạ nhiệt" thị trường vàng?

Ngày 26/8/2025 vừa qua, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 232/2025/NĐ-CP sửa đổi bổ sung một số điều của Nghị định số 24/2012/NĐ-CP ngày 03/4/2012 của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh vàng.

Một trong những nội dung đáng chú ý của Nghị định này là việc bãi bỏ khoản 3 Điều 4 của Nghị định 24/2012/NĐ-CP xóa bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, xuất khẩu vàng nguyên liệu và nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng.

Bên cạnh đó, việc thanh toán mua, bán vàng có giá trị từ 20 triệu đồng trong ngày trở lên của một khách hàng phải được thực hiện thông qua tài khoản thanh toán của khách hàng và tài khoản thanh toán của doanh nghiệp kinh doanh vàng mở tại ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài…

Trong bối cảnh thị trường vàng liên tục “nóng” lên khi giá vàng liên tục lập các đỉnh mới, việc Chính phủ ban hành Nghị định 232/2025/NĐ-CP được kỳ vọng sẽ giúp kiểm soát và bình ổn giá vàng, tăng tính công khai, minh bạch trong giao dịch mua, bán vàng. Vậy, Nghị định này có giúp “hạ nhiệt” giá vàng?

Theo chuyên gia kinh tế - PGS TS Nguyễn Thường Lạng, sau quy định mới về xóa bỏ độc quyền về sản xuất vàng miếng thì giá vàng trong nước có giảm hay không vẫn còn phải xem xét đến nhiều yếu tố chi phối. Tuy nhiên, việc xóa bỏ cơ chế độc quyền cũng đồng nghĩa với tăng nguồn cung qua một ngưỡng nhất định, cho phép các nhà cung ứng vàng có thể vận hành một cách tự do và bình đẳng.

Từ đó, sẽ hướng đến mục tiêu cuối cùng là đảm bảo quyền lợi chính đáng của người dân trong mua bán, tích trữ vàng; đạt được ổn định thị trường vàng và ổn định kinh tế vĩ mô.

Còn theo ông Nguyễn Quang Huy - CEO Khoa Tài chính - Ngân hàng, Đại học Nguyễn Trãi, Nghị định 232/2025/NĐ-CP không chỉ thay đổi về kỹ thuật pháp lý mà còn mang ý nghĩa chiến lược là tái định hình cấu trúc thị trường, thúc đẩy cạnh tranh, minh bạch hơn và tiệm cận chuẩn quốc tế.

“Nhà nước bỏ độc quyền không đồng nghĩa “thả nổi” mà chuyển từ cơ chế một trung tâm chi phối sang mô hình đa chủ thể nhưng vẫn trong khuôn khổ quản lý tập trung. Lợi ích lớn nhất là đa dạng hóa nguồn cung, giảm khan hiếm, khuyến khích cạnh tranh về giá, dịch vụ và thương hiệu”, ông Huy chia sẻ.

Đồng thời cho rằng, Nghị định quy định chỉ doanh nghiệp có vốn điều lệ từ 1.000 tỷ đồng trở lên mới được tham gia sản xuất vàng miếng. Như vậy, “sân chơi chính” gần như chỉ dành cho các doanh nghiệp lớn. Nhóm nhỏ hơn mất cơ hội ở phân khúc thanh khoản cao, nhưng vẫn còn hướng đi khác như phát triển vàng trang sức, mỹ nghệ, hoặc trở thành kênh phân phối chính thức cho các doanh nghiệp lớn. Họ cũng có thể mở rộng dịch vụ tài chính gắn với vàng như cầm cố, lưu giữ, thế chấp.

Nhóm doanh nghiệp có vốn điều lệ từ 1.000 tỷ đồng trở lên ngoài SJC nay có cơ hội bước vào lĩnh vực vàng miếng - sân chơi vốn được bảo hộ nhiều năm. Đây là “tân binh tiềm lực” với khả năng tạo đối trọng cạnh tranh mới. Lợi thế của họ nằm ở tiềm lực vốn, quản trị và khả năng xây dựng chiến lược dài hạn.

Theo ông Huy, đây là thách thức không nhỏ vì niềm tin xã hội dành cho vàng miếng SJC đã tích lũy trong nhiều năm, để thay đổi thói quen người dân cần sự kiên trì, minh bạch và cam kết mua bán hai chiều để tạo thanh khoản bền vững.

Đối với SJC, sự thay đổi này có tác động hai mặt. SJC hiện có thương hiệu và niềm tin xã hội vượt trội - tài sản vô hình khó thay thế. Nhưng khi mất độc quyền, SJC phải cạnh tranh thực chất, biên lợi nhuận từ chênh lệch mua - bán sẽ co hẹp. Nếu doanh nghiệp chủ động đổi mới, nâng cấp công nghệ kiểm định, phát triển sản phẩm tài chính gắn với vàng và mở rộng hệ thống phân phối, họ vẫn có thể giữ vị thế dẫn dắt. Ngược lại, nếu dựa vào lợi thế quá khứ, thị phần sẽ dần bị chia sẻ.

“Sự tham gia của các đơn vị có tiềm lực vốn và quản trị hiện đại sẽ giúp thị trường minh bạch hơn, phản ánh sát hơn diễn biến quốc tế, từ đó giảm dần tình trạng chênh lệch giá quá lớn. Tuy nhiên, do điều kiện cấp phép cao, khả năng chỉ một số doanh nghiệp lớn đủ sức tham gia, tạo nên cơ chế cạnh tranh có chọn lọc, không còn độc quyền tuyệt đối, nhưng cũng tránh được phân tán quá mức”, vị chuyên gia này nhấn mạnh.

Xoay quanh việc ban hành Nghị định 232/2025/NĐ-CP, một số ý kiến cũng cho hay, giữa lúc giá vàng trong nước thiết lập mức giá cao kỷ lục, chênh lệch giá vàng miếng SJC và thế giới lên tới gần 20 triệu đồng/lượng, việc Nghị định số 232/2025/NĐ-CP ra đời là tín hiệu rất tích cực giúp “hạ nhiệt” thị trường.