Nhà đầu tư chê cao tốc Bắc Nam

Dự án cao tốc Bắc - Nam mới được Bộ GTVT điều chỉnh dự kiến ưu tiên thi công trước 654 km giai đoạn 2017 - 2020, tổng mức đầu tư gần 120.000 tỉ đồng, khởi công năm 2019 và hoàn thành năm 2021.

Trong 8 dự án cao tốc Bắc - Nam đang được Bộ GTVT kêu gọi đầu tư, có 5 dự án tổng mức đầu tư từ 15.000 - 20.000 tỉ đồng/dự án. Theo đề xuất mới đây của Bộ GTVT lên Chính phủ, tỷ lệ vốn chủ sở hữu của nhà đầu tư khi tham gia dự án cao tốc Bắc - Nam phải đạt khoảng 20% tổng mức đầu tư (mức vốn chủ sở hữu của các dự án BOT trước đây dao động khoảng 15%), tương ứng với việc nhà đầu tư phải chuẩn bị từ 3.000 - 4.000 tỉ đồng cho mỗi dự án. Quy định chặt chẽ về vốn với nhà đầu tư tham gia dự án cao tốc Bắc - Nam được kỳ vọng sẽ lọc được ra những nhà đầu tư “sạch”, tránh tình trạng tay không bắt giặc như đã xảy ra với một số dự án BOT trước đây.

 Nếu không có cơ chế đặc thù cho dự án, chỉ có thể trình Quốc hội vào kỳ họp cuối năm 2017 và khởi công dự án sớm nhất vào năm 2020.

Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp cho rằng tiêu chí vốn như thế sẽ là rào cản lớn khiến việc đấu thầu 8 dự án BOT cao tốc Bắc - Nam gặp khó khăn, khó lựa chọn nhà đầu tư. Việc thu hút nhà đầu tư nước ngoài vào dự án cao tốc Bắc - Nam gần như bất khả thi, do nhiều yếu tố như hành lang pháp lý chưa cho phép…

Nhiều doanh nghiệp cho rằng, các doanh nghiệp giao thông lớn có kinh nghiệm, có máy móc đều đã tham gia từ một đến một vài dự án BOT mở rộng QL1 hay một số tuyến cao tốc. Số doanh nghiệp hội đủ khả năng vốn điều lệ vài nghìn tỉ đồng để tham gia dự án cao tốc Bắc - Nam vừa có kinh nghiệm là rất hạn hẹp. Theo ông này, với tiêu chí vốn điều lệ lên tới 20% thì cửa gần như đã đóng với nhiều Cienco từng một thời sừng sỏ trong ngành giao thông.

Bỏ ngỏ ý định tham gia đấu thầu dự án một số dự án cao tốc Bắc - Nam, song theo nhiều doanh nghiệp cũng ngần ngại với khả năng thắng thầu do lo ngại phần vốn chủ sở hữu. Đặc biệt, việc vay vốn từ các ngân hàng thương mại cũng không dễ dàng do những lo ngại rủi ro tín dụng cho vay dự án BOT.
Một DN khác lại cho rằng quy định chặt từ tiêu chí để loại nhà thầu yếu kém, nhưng giá đấu thầu thành công nên cũng là giá trọn gói dự án.

Ngay đến ông Nguyễn Viết Huy - Phó vụ trưởng Vụ Đối tác công - tư, Bộ GTVT cũng thừa nhận: Hệ thống pháp luật điều chỉnh chưa hoàn thiện, còn có những bất cập cùng với tính chất mới và phức tạp của hình thức đầu tư PPP. Để có thể tiếp tục kêu gọi đầu tư, triển khai thành công dự án đầu tư xây dựng tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam theo hình thức PPP và quản lý chặt chẽ, minh bạch, hiệu quả dự án trong điều kiện thực tiễn, cần thiết phải có cơ chế, chính sách đặc thù trong quá trình triển khai.