Gửi bình luận
Mặc dù ngành ngân hàng đã nỗ lực đẩy mạnh vốn vào phân khúc nhà ở xã hội, song đến nay tiến độ giải ngân gói tín dụng này vẫn chưa đạt kỳ vọng.
Theo báo cáo mới nhất, tổng số tiền giải ngân của gói tín dụng 120.000 tỷ đồng (nay đã được nâng lên 145.000 tỷ đồng) cho vay nhà ở xã hội tính đến thời điểm hiện tại là 2.845 tỷ đồng, tương đương 2,37% tổng quy mô gói tín dụng. Như vậy, tiến độ giải ngân đã tăng thêm hơn 1.000 tỷ đồng so với thời điểm cuối quý III/2024.
Mặc dù đã có dấu hiệu cải thiện trong những tháng cuối năm ngoái và đầu năm 2025, nhiều chuyên gia đánh giá tiến độ giải ngân của gói này vẫn chưa đáp ứng mục tiêu phát triển nhà ở xã hội của các địa phương.
Từ kinh nghiệm triển khai dự án, đại diện Tổng Công ty Đầu tư phát triển hạ tầng đô thị (UDIC) chia sẻ, cuối năm 2024, doanh nghiệp đã khởi công một số dự án nhà ở xã hội như Khu đô thị mới Hạ Đình với tiến độ rút ngắn còn 24 tháng thay vì 36 tháng theo kế hoạch. Tuy nhiên, trong quá trình giải ngân các gói tín dụng ưu đãi vẫn còn nhiều vướng mắc.
“Ví dụ gói 120.000 tỷ đồng gặp khó khăn do quy trình, thời gian thẩm định tương đối khó và dài, người mua nhà khó chứng minh thu nhập, trong khi doanh nghiệp gặp khó trong việc tiếp cận nguồn vốn này”, đại diện UDIC cho biết. Do đó, UDIC đề xuất nên rút ngắn thời gian thẩm định hồ sơ và kéo dài thời gian cho vay, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư dự án nhà ở xã hội.
Đồng quan điểm, đại diện Becamex nhấn mạnh, để thành công trong phát triển phân khúc này cần có chương trình cho vay ưu đãi với thời gian dài và lãi suất cố định. Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, hầu hết các quốc gia đều áp dụng gói vay 25 năm với lãi suất cố định. Điều này rất cần thiết, vừa hỗ trợ người mua nhà vừa khuyến khích chủ đầu tư.
Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp cũng kiến nghị cần giảm lãi suất cho vay mua nhà ở xã hội. Như đại diện Công ty cổ phần địa ốc Kim Oanh, để hưởng ứng Đề án 1 triệu căn nhà ở xã hội, doanh nghiệp đặt mục tiêu phát triển 40.000 căn từ nay đến năm 2028. Song, để hoàn thành mục tiêu đó, cần đảm bảo chương trình tín dụng cho vay 120.000 tỷ đồng và lãi suất ổn định 10 năm. Đồng thời, doanh nghiệp mong được hỗ trợ tài chính linh hoạt như ưu đãi lãi suất giảm từ 1 - 2% cho người thu nhập thấp và áp dụng chính sách phù hợp theo từng nhóm.
Ông Nguyễn Văn Khôi - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam nhận định, thị trường bất động sản bắt đầu phục hồi từ năm 2024 và sẽ tiếp tục khởi sắc trong năm 2025, đặc biệt là phân khúc nhà ở xã hội. Tuy vậy, cơ chế hiện nay chưa đủ khuyến khích doanh nghiệp đầu tư, nhất là quy định hạn chế lợi nhuận không quá 10% và mức ưu đãi tín dụng chưa thực sự hấp dẫn. Riêng về tín dụng, các doanh nghiệp bất động sản rất mong muốn ngành ngân hàng sẽ nghiên cứu cơ chế tín dụng ưu đãi phù hợp hơn với nhà ở xã hội.
Theo ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA), lãi suất cho vay đối với hộ nghèo được Chính phủ quy định là 4,7%/năm, nên mức lãi suất cho vay đối với người mua, thuê mua nhà ở xã hội tại Ngân hàng Chính sách xã hội là 6,6%/năm là quá cao. Do đó, ông Châu kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét lãi suất cho vay đối với người mua, thuê mua nhà ở xã hội, tương tự như mức đang áp dụng cho hộ nghèo.
Liên quan đến vấn đề trên, tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc về tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết các doanh nghiệp tham gia xây nhà ở xã hội đều vì cộng đồng, vì vậy cũng cần được hỗ trợ về thuế đất, lãi suất, chỉ định nhà đầu tư, giảm bớt thủ tục…
Tuy nhiên, hoạt động cho vay của ngân hàng có đặc thù là nguồn tiền cho vay dựa vào huy động của người dân, nên bắt buộc phải thậm định rất kỹ và tính đến khả năng thu hồi vốn. “Ngân hàng huy động vốn của nguời dân là huy động ngắn hạn, còn cho vay làm dự án là cho vay dài hạn, do đó việc cân đối giữa cho vay và nguồn vốn huy động rất quan trọng để tránh việc khi người dân cần rút tiền mà tổ chức tín dụng chưa thu hồi được từ người vay, gây rủi ro cho ngân hàng”, Thống đốc cho hay.
Do vậy, nguồn vốn từ hệ thống ngân hàng chỉ là giải pháp hỗ trợ thêm, không phải chính sách quyết định để thực hiện. Nếu sử dụng vốn ngân hàng thì có thể tính đến việc sử dụng nguồn vốn ngân sách uỷ thác qua ngân hàng cho vay, hoặc thành lập Quỹ để uỷ thác qua tổ chức tín dụng, khi thực hiện uỷ thác thì tổ chức tín dụng có thể cho vay dài hạn hơn, lãi suất ưu đãi hơn.
Đối với gói tín dụng 145.000 tỷ đồng, bà Hồng thông tin, ngân hàng tự nguyện cho vay nhà ở xã hội cũng đang có mức lãi suất 6,1-6,6%/năm, bằng lãi suất cho vay người nghèo. Ngoài ra, bà Hồng nhấn mạnh cần xác định rõ nhu cầu sở hữu nhà ở, mua, thuê nhà ở xã hội của từng địa phương, tránh tình trạng dự án xây ở ngoại thành nhưng người thu nhập thấp lại muốn mua nhà ở khu vực nội thành.
