Hạ Long (Quảng Ninh): Những con tàu du lịch “chìm dần”

Biển Hạ Long với nước xanh, mây trắng và hơn 2.000 hòn đảo đủ hình thù lớn nhỏ có sức thu hút mãnh liệt du khách tới từ 5 châu. Thế nên, vào mùa du lịch, các tàu hầu như hoạt động hết công suất, quay vòng liên tục.

Những bến tàu hoang vắng

Nhưng, giờ đây, vẫn những con tàu đó, những con tàu có giá từ vài tỷ đến trăm tỷ nằm dập dềnh trên bến, không phải một ngày, hai ngày, một tháng, hai tháng mà hàng năm trời, trong sự lạnh lẽo, hoang vắng.

Sóng biển đẩy những con tàu va vào nhau khiến chúng không còn lành lặn như ban đầu. Phía dưới chân vịt là sự ken đặc của những con hàu, con hà do lâu ngày tàu không khởi động. Trên những cái bến đó, từ bến tàu du lịch Bãi Cháy đến bến Tuần Châu không một bóng khách. Một sự ảm đạm, vắng ngắt đến đáng sợ.

Ông Nguyễn Văn Phượng, Phó Chi hội tàu du lịch Hạ Long cho biết: “Hiện Hạ Long có hơn 500 tàu du lịch nhưng giờ đây đều phải chịu cảnh neo đậu im lìm tại bến mà chưa biết ngày nào mới có thể hoạt động đón khách trở lại”.

Chủ tàu du lịch Nguyễn Văn Tiến chia sẻ: “Tôi kinh doanh tàu du lịch hơn 20 năm nay, chưa từng thấy sự ảm đảm, vắng vẻ nào như bây giờ. Ngày trước khách tây, khách ta đều rất thích tham quan vịnh Hạ Long trên những con tàu mộc mạc để hưởng trọn những làn gió biển và ngắm cảnh vịnh. Sau dần, do nhu cầu khách nghỉ đêm tăng nên xuất hiện thêm nhiều tàu hạng sang giá trị vài chục đến cả trăm tỷ đồng”.

“Mặc dù tàu đắt như thế, nhưng số lượng tàu không ngừng tăng lên, bởi Hạ Long quá hút khách, lượng khách đông đến nỗi nhiều hôm còn không có tàu mà đi. Có những đoàn khách thậm chí còn phải thuê tàu ngư dân để tham quan vịnh. Nhưng điều đó đã không còn gần 2 năm nay, dịch COVID-19 là quá khủng khiếp”, ông Tiến nói.

Một chủ tàu gần đó khuôn mặt buồn rượi chia sẻ thêm: “Tàu nằm bến quá lâu, hiện đang bị hư hỏng nhiều, không có nguồn để bảo trì, sửa chữa nếu không rao bán nhanh cho những người có tiềm lực thì tàu sẽ hư hỏng đến cho cũng chẳng ai lấy. Nhưng ngay cả rao bán rẻ cũng không mấy ai bán được. Dịch bệnh không biết đến bao giờ, cứ như này thì cả trăm con tàu có nguy cơ “chìm đắm” thôi”, chủ tàu than thở.

Bao giờ hết “thở oxy”?

Làn sóng bán tàu du lịch vịnh Hạ Long bắt đầu kể từ đợt COVID-19 thứ 2, bởi để “nuôi sống” một con tàu, cần rất nhiều chi phí, trong đó trả nợ vay là một áp lực không nhỏ. Khi đóng tàu, rất ít chủ tàu đủ vốn, phần lớn vay vốn ngân hàng.

Theo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chi nhánh Quảng Ninh, tính đến thời điểm này, tổng dư nợ vốn cho vay liên quan đến tàu du lịch là gần 2.000 tỉ đồng, với 243 khách hàng vay. Hoạt động đón khách “đóng băng”, không có nguồn thu trả công nhân viên, bảo dưỡng phương tiện và trả lãi ngân hàng, nhiều chủ tàu đã tính bán tàu để cắt lỗ nhưng theo thống kê của Sở Giao thông Vận tải Quảng Ninh, từ 1/9/2020 – 7/5/2021, chỉ có 29 tàu du lịch được chuyển quyền sở hữu.

Ông Tiến cho biết: “Các chủ tàu sau nhiều tháng rao bán, đến nay người bán được đếm trên đầu ngón tay. “Vất vả lắm tôi mới bán được con tàu chuyên phục vụ khách tham quan ngày, hay còn gọi là “tàu tiếng” với cái giá khá rẻ. Những đợt COVID-19 liên tiếp buộc tôi đành phải bán 1 tàu vừa để cắt lỗ, giảm bớt chi phí, vừa có tiền bảo trì cho 4 con tàu tàu phục vụ du khách lưu trú qua đêm”, ông Tiến nói.

Trong khi lác đác các tàu giá trên dưới 1 tỷ còn có giao dịch thì các tàu đóng mới hạng sang giá 5,7 tỷ đến vài chục tỷ thì hầu như không có khách mua, dù chủ tàu rao bán nhiều lần và ruột gan như ngồi trên đống lửa. “Để lâu, máy móc không hoạt động, tàu có nguy cơ hỏng, không có nguồn thu trả lãi ngân hàng, mà bán thì giao dịch đóng băng, nhất là với các tàu nghỉ đêm, gay quá!”, ông tiến thở dài.

Vỡ nợ, thậm chí khánh kiệt là nguy cơ hiện hữu với không ít chủ tàu... trước tình hình COVID được ví “căng như dây đàn” các chủ tàu vẫn đang lay lắt “thở bằng oxy” và chưa biết khi nào là kết thúc.

Đó là chỉ mới nói về vốn vay, chưa tính tới cuộc sống, công ăn việc làm của hàng ngàn người lao động làm việc trên các phương tiện tàu du lịch bị ảnh hưởng nặng nề khi thu nhập không có. “Sóng COVID” đã đánh tan tác mỗi người một phương, không ít người phải chuyển qua làm việc khác để kiếm sống, việc tập hợp họ trở lại để có đủ lực lượng phục vụ khách trong khả năng dịch lắng cũng là một khó khăn.

Du lịch được thiết kế là ngành kinh tế đầu tàu, mũi nhọn của Quảng Ninh. Thực tế thời điểm trước, dịch vụ này luôn cho thấy đó là “mùa vàng, hoa trái ngọt ngào”. Dịch đến rồi đi, tin là vậy. Nhưng vấn đề là bao lâu và liệu các chủ tàu có đủ tiềm lực tài chính để giữ tàu, duy trì tình trạng sẵn sàng hoạt động của tàu khi dịch vụ đón khách được phép trở lại?

Đó là câu hỏi vô cùng khó với các chủ tàu. Họ rất cần một sự chia sẻ khó khăn. Ví như sự xem xét, giảm thiểu phí bến bãi, phí mặt nước, lãi suất và việc gia hạn thời hạn trả vốn vay, xem xét, giải ngân các gói hỗ trợ…

Bởi suy cho cùng, câu chuyện về những con tàu du lịch không chỉ là chuyện riêng của các chủ tàu, trên 500 con tàu còn có thể coi là “vốn liếng”, là tài sản hiện hữu trị giá nhiều ngàn tỷ, là tiềm lực của ngành du lịch Quảng Ninh.