Niềm tin nào cho dầu đá phiến của Mỹ?

Ngành công nghiệp “mong manh”

Hiệu ứng “Thiên nga đen kép” khiến giá dầu sụp đổ đến mức các công ty dầu đá phiến của Mỹ không thể “nhúc nhích” chứ đừng nói hoạt động. Hợp đồng tương lai dầu thô giao tháng 5 của Mỹ có giá âm - điều chưa từng xảy ra kể từ khi hợp đồng tương lai bắt đầu xuất hiện trên thị trường giao dịch vào năm 1983. Đây có thể là ngày tồi tệ nhất trong lịch sử của thị trường dầu mỏ.

Theo Rystad Energy, một công ty nghiên cứu năng lượng, trong một môi trường dầu mỏ giá 20 đô la/thùng thì sẽ có ít nhất 533 công ty khai thác và sản xuất dầu của Hoa Kỳ sẽ nộp đơn xin phá sản vào cuối năm 2021 và với mức giá 10 đô la, sẽ có hơn ...1.100 vụ phá sản.

Sự suy thoái trong ngành công nghiệp dầu mỏ đã chỉ ra rằng mức độ tăng trưởng của Mỹ đối với vị thế siêu cường trong thế giới năng lượng đã được thực hiện bằng việc “lấy thịt đè người”, tiền vay mượn không giới hạn cho phép các công ty đá phiến của Mỹ tăng mạnh sản xuất, cho dù dầu đó có cần thiết hay không.

Và hiện tại, khi mà các nền kinh tế bị phong tỏa, nhu cầu dầu mỏ xuống đáy, các công ty dầu đá phiến nhỏ yếu của Mỹ đang rơi vào “vực thẳm” của sự phá sản. Các công ty này, vốn dĩ đã gặp rắc rối ngay cả trước khi COVID-19 xảy ra.

Sau những cuộc khủng hoảng năm 2015 và 2016, họ không bao giờ thực sự lấy lại được bảng cân đối kế toán và khi COVID-19 đến, gần như chỉ còn biết “nằm chờ chết”.

Và những nạn nhân đầu tiên.

Giá dầu quá yếu đến nỗi Rystad Energy đã lên tiếng cảnh báo rằng sẽ có hàng trăm công ty khai thác và sản xuất dầu của Mỹ có thể nộp đơn xin phá sản vào cuối năm 2021.

Làn sóng phá sản đã bắt đầu. Đầu tháng này, Whiting Oil đã nộp đơn xin phá sản, đánh dấu phát súng báo hiệu đầu tiên của cuộc khủng hoảng hiện tại. Diamond Offshore đã tham gia câu lạc bộ phá sản vào Chủ nhật. Diamond, nhà cung cấp các giàn khoan ngoài khơi cho Hess, Occidental và BP, đã đăng các khoản lỗ trong nhiều tháng trước cuộc khủng hoảng.

Chesapeake Energy, nhà tiên phong trong dầu đá phiến của Mỹ đang chuẩn bị hồ sơ phá sản tiềm năng và đã có cuộc hội đàm với các chủ nợ về một khoản vay có thể để duy trì hoạt động kinh doanh trong khi điều hướng các thủ tục tố tụng Chương 11. 

California Resources, một công ty dầu khí khác được Fitch- một "ông lớn" trong lĩnh vực xếp hạng tín dụng, gắn cờ là một ứng viên phá sản tiềm năng. Công ty năng lượng này đã cắt giảm chi tiêu đến “tận xương” và chỉ giữ mức tối thiểu cần thiết cho "tính vẹn toàn cơ học".

Đáp lại những đồn đoán của thị trường về số phận của mình, California Resources đã đưa ra một tuyên bố vào tháng trước rằng họ đang "chiến đấu hết mình vì những kết quả tốt nhất cho các cổ đông của chúng tôi và các bên liên quan khác."

Denbury Resources , một máy khoan dầu khí tập trung vào khu vực Bờ biển vùng Vịnh và Núi Rocky. Cổ phiếu của Denbury đã giảm hơn 70% trong năm nay. Tháng trước, công ty đã cắt giảm ngân sách vốn gần một nửa. Chaparral Energy, Jonah Energy, Bruin E & P Partners và Vine Oil and Gas cũng đang trong tình trạng “kiệt sức”.

Fitch cảnh báo rằng hơn 43 tỷ đô la trái phiếu lãi suất cao và các khoản vay có đòn bẩy trong lĩnh vực năng lượng sẽ bị vỡ nợ vào năm 2020. Trong bối cảnh, đó là gần gấp năm lần mức mặc định trung bình của ngành trong hàng chục năm trước.

Dịch vụ nhà đầu tư của Moody, một "ông lớn" trong xếp hạng tín dụng khác, đã cắt giảm các giả định về giá dầu trong thời gian ngắn trong tuần này, dự báo giá dầu của Mỹ sẽ chỉ ở mức trung bình 30 USD/thùng vào năm 2020, một mức giá “quá bèo” để hầu như chẳng có công ty dầu đá phiến nào của Mỹ có lãi. 

Washington giải cứu?

Một lời hứa của Tổng thống Donald Trump về việc sẽ giải cứu ngành dầu khí nước Mỹ vào 21 tháng 4 vừa qua. Trước đó, ông đã chỉ thị cho các quan chức chính phủ Mỹ xây dựng một  kế hoạch để "tạo quỹ" cho các công ty dầu khí. Trump nói: "chúng tôi sẽ không bao giờ để ngành công nghiệp dầu khí của Hoa Kỳ phải chết!".

Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin cho biết vào cuối tuần trước rằng chính quyền Trump đang xem xét việc cung cấp một "cơ sở cho vay" đối với ngành năng lượng. Các nhà phân tích cho biết các công ty dầu mỏ có xếp hạng tín dụng đầu tư mạnh mẽ có thể sẽ có quyền truy cập vào các quỹ khẩn cấp này.

Nhưng không rõ liệu các công ty dầu đá phiến nhỏ lẻ có quyền truy cập vào các quỹ mà họ cần để tồn tại vì tình hình tài chính “mong manh” của họ hay không. Tuy nhiên, Fitch cho rằng, ngay cả từ trước thời kỳ COVID-19, rất nhiều trong số các công ty này không thể tiếp cận thị trường vốn.